- Giriş
Bir zamanlar dijital benimsemede geride kalmış bir ülkenin, şimdi dijital inovasyon ve teknoloji yoluyla 120 milyondan fazla nüfusa sahip bir toplumu dönüştürmeyi hedeflediğini hayal edin. Bu Japonya’nın hikâyesidir.
2000 yılında nüfusun sadece yüzde 30’u internet erişimine sahipti[1], bu diğer gelişmiş ekonomilerin çok gerisindeydi. Japonya sadece internet kullanımında değil, aynı zamanda Bilgi İşlem Teknolojisini işletmelere ve kamu hizmetlerine entegre etmede de geride kalmış ve bu da onu dijital çağda dezavantajlı bir konuma getirmiştir.
2008 yılına gelindiğinde ise, Japonya önemli adımlar atmış ve internet penetrasyonu yüzde 75’e çıkmıştır. Geniş bant altyapısının hızla gelişmesi ve özel sektörde internet kullanımının artması önemli bir ilerleme kaydetmiştir.
Japonya’nın dönüşümünden ilham alan, Japon hükümetinin desteklediği Kaliteli Altyapı Yatırımları Ortaklığı (Quality Infrastructure Investment Partnership[2]), “Dijital Dönüşüm Dalgasına Binmek: Japonya’nın Yolculuğundan Kavrayışlar” (Riding the Wave of Digital Transformation: Insights from Japan’s Journey[3]) başlıklı raporu geliştirmiştir. Bu raporda, özellikle gelişmekte olan pazarlarda ve gelişmekte olan ekonomilerde, dijital teknolojileri kullanarak vatandaşların refahını iyileştirmeyi amaçlayan ülkeler için kıymetli dersler sunulmaktadır.
- Japonya’nın dijital yolculuğu, benzer bir yolculuğa çıkan diğer ülkelere dersler sunmaktadır
Japonya’nın dijital dönüşümünde dört temel unsur temel direk olarak ortaya çıkmakta ve benzer yolculuklarda olan diğer ülkelere ipuçları sağlamaktadır:
2.1. Veri
Veri (data), dijital toplumların can damarıdır; öngörücü modelleme ve değer yaratma yoluyla karar almaya rehberlik eder. Ancak birçok gelişmekte olan ülke, operasyonlar ve hizmetler arasında güncel, ayrıntılı ve dijital olarak erişilebilir verileri toplama, yönetme ve paylaşma konusunda zorluklarla boğuşmaktadır. Bu, hem ulusal hükümetlerin hem de yerel belediyelerin toplumun mevcut koşullarına yanıt verme yeteneğini sınırlamaktadır. Japonya’nın, verilerin edinilmesini, kullanımını ve paylaşımını teşvik etmek için temel yasaları yürürlüğe koymaktan verileri korumaya ve kollamaya kadar veri zorluklarıyla başa çıkma deneyimi, bir devletin alabileceği eylemler için iyi bir referans sağlamaktadır.
2.2. Dijital altyapı
Dijital altyapı, istikrarlı güç kaynağı, yüksek hızlı internet, verimli telekomünikasyon ağları, ölçeklenebilir Bilgi Teknolojisi sistemleri ve güvenli veri depolama ve yönetim çözümleri de dâhil olmak üzere dijital sistemleri destekleyen çok çeşitli unsurları kapsar. Gelişmekte olan ülkelerde dijital altyapının kullanılabilirliği ve erişilebilirliği genellikle yetersizdir ve bu da dijital hizmetlerin herkese ulaşmasını engeller. Japonya’nın bu alandaki deneyimi, dijital altyapı geliştirme için ulusal stratejiler formüle etmekten uygun fiyatlı yüksek hızlı internet erişimi sağlamaya ve farklı sistemleri entegre etmeye ve standartlaştırmaya kadar uzanır. Buradaki temel çıkarım, belirli bir süre boyunca sağlam altyapı yatırımlarını sürdürmenin ve dijital sistem ölçeklenebilirliği ve esnekliği için alan sağlamanın önemidir.
2.3. Kurumsal destekleyiciler (institutional enablers)
İş birliğini ve inovasyonu destekleyen elverişli bir ortam, yeterli politikalar ve düzenlemeler, paylaşılan vizyon ve strateji, güçlü liderlik ve kurumsal yönetişim gerektirir. Japonya, hükümet kurumları ile özel sektör arasındaki iş birliğini teşvik etmek için yasal bir çerçeve ve teşvik mekanizmaları oluşturmuştur. Yerel hükümet ve özel sektör için kılavuzlar, talimatlar ve en iyi uygulamalarla dijital dönüşümü desteklemek için yeni hükümet organları tesis edilmiştir. Şehirler ve yerel hükümetler, belediye zorluklarını ele almada iş birliğini teşvik etmek için veri portalları da dâhil olmak üzere platformlar kurmuştur.
2.4. İnsanlar ve dijital beceriler
Dijital dönüşüm girişimlerinin başarısı aynı zamanda kamu, özel ve sivil sektörlerdeki dijital yeteneklere de dayanmaktadır. Japonya bunu akılda tutarak, insanların dijital becerilerini geliştirmek için yenilikçi yaklaşımları benimsemiştir. Kitakyushu gibi bazı şehirler, personelini asgari düzeyde kodlama araçlarını (basit kodlarla uygulamalar tasarlamalarına olanak tanıyan yazılımlar) kullanma konusunda eğitmekte ve yerel yönetimlerin çeşitli düzeylerinde personeli ilgili becerilerle donatmak için dijital dönüşüm konusunda başka eğitimler de vermektedir. Japonya ayrıca yerel sakinlerle yakın işbirliği içinde belediye yetkililerinin kapasitesini oluşturmak için çalışmış olup; buna bir örnek, yaşlı vatandaşlarla işbirliği yaparak onların savunmasızlık risklerini tespit etmek ve önleyici bakım için anlama kapasiteleri sunmaktı. Buradaki ders, devletlerin insanları yeni becerilerle donatarak dijital dönüşümü destekleyebileceğidir.
- Akıllı şehir geliştirme
Japonya’da şehir ve kasabalarda da dijital dönüşüm yaşanmış; mahalli idareler, ülkenin kentsel altyapı geliştirmedeki bilinen gücünden yararlanarak hizmet sunumunu geliştirmek ve yenilemek için dijital teknolojilerden yararlanmıştır. Ülke, tüm paydaşların rol aldığı ve herkes için her şeyi daha iyi hale getirmek için iş birliği yaptığı, tüm toplumu kapsayan bir yaklaşımla kentsel ve kent çevresindeki şehirleri akıllı şehirlere dönüştürmüştür.
Dijital dönüşüm koordineli çabalara dayanır: Japonya merkezi hükümeti destekleyici politikalar ve çerçeveler oluştururken, yerel yönetimler bunları kamu yararına uygulanabilir girişimlere dönüştürmüştür. Proaktif kurumsal yönetişim ve açık düzenlemeler, özel sektör ve yurttaş katılımını mümkün kılmış ve kamu-özel sektör ortaklıkları dijital teknolojinin tüm potansiyelini açığa çıkarmak için olmazsa olmaz olduğunu kanıtlamıştır.
Japonya’nın bu deneyimi, özellikle daha bağlantılı, verimli ve yenilikçi toplumlar arayan, kendi dijital dönüşümlerini yönlendiren diğer ülkelere fikir vermektedir.
[1]<https://documents1.worldbank.org/curated/en/099352305232428567/pdf/P177977145b03308b19ef61f321c4e404f4.pdf>
[2]<https://www.worldbank.org/en/programs/quality-infrastructure-investment-partnership>
[3]<https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/099352305232428567/p177977145b03308b19ef61f321c4e404f4?_gl=1*369gso*_gcl_au*MTQwNDkyODU2LjE3MjI3NTQ1MTk.>
1966 yılında, Gence-Borçalı yöresinden göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak Ardahan/Çıldır’da doğdu [merhume Anası (1947-10 Temmuz 2023) Erzurum/Aşkale; merhum Babası ise Ardahan/Çıldır yöresindendir]. 1984 yılında yapılan sınavda Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü kazandı. 1985 yılında Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümüne yatay geçiş yaptı ve 1988’de Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü birincilikle, Fakülteyi ise 11’inci olarak bitirdi.
1997 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Denver şehrinde yer alan ‘Spring International Language Center’da; 65’inci dönem müdavimi olarak 2008-2009 döneminde Milli Güvenlik Akademisi’nde (MGA) eğitim gördü ve MGA’dan dereceyle mezun oldu. MGA eğitimi esnasında ‘Sınır Aşan Sular Meselesi’, ‘Petrol Sorunu’ gibi önemli başlıklarda bilimsel çalışmalar yaptı.
Türkiye’de Yatırımların ve İstihdamın Durumu ve Mevcut Ortamın İyileştirilmesine İlişkin Öneriler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü);
Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yaşanan Sorunlar ve Alınması Gereken Önlemler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü, Sevinç Akbulak ile birlikte);
Kayıp Yıllar: Türkiye’de 1980’li Yıllardan Bu Yana Kamu Borçlanma Politikaları ve Bankacılık Sektörüne Etkileri (Bankalar Yeminli Murakıpları Vakfı Eser Yarışması, Övgüye Değer Ödülü, Emre Kavaklı ve Ayça Tokmak ile birlikte);
Türkiye’de Sermaye Piyasası Araçları ve Halka Açık Anonim Şirketler (Sevinç Akbulak ile birlikte) ve Türkiye’de Reel ve Mali Sektör: Genel Durum, Sorunlar ve Öneriler (Sevinç Akbulak ile birlikte) başlıklı kitapları yayımlanmıştır.
Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı Esasları ve Yedek Akçeler (Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal TEKİNALP’e Armağan, Cilt I; 2003), Anonim Şirketlerin Halka Açılması (Muğla Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Tartışma Tebliğleri Serisi II; 2004) ile Prof. Dr. Saim ÜSTÜNDAĞ’a Vefa Andacı (2020), Cilt II, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler (2021), Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler II (2021), Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler (2021), Ticari İşletme Hukuku Fasikülü (2022), Ticari Mevzuat Notları (2022), Bilimsel Araştırmalar (2022), Hukuki İncelemeler (2023), Prof. Dr. Saim Üstündağ Adına Seçme Yazılar (2024), Hukuka Giriş (2024) başlıklı kitapların bazı bölümlerinin de yazarıdır.
1992 yılından beri Türkiye’de yayımlanan otuza yakın Dergi, Gazete ve Blog’da 2 bin 500’ü aşan Telif Makale ve Telif Yazı ile tamamı İngilizceden olmak üzere Türkçe Derleme ve Türkçe Çevirisi yayımlanmıştır.
1988 yılında intisap ettiği Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) uzman yardımcısı, uzman (yeterlik sınavı üçüncüsü), başuzman, daire başkanı ve başkanlık danışmanı; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı GSM 1800 Lisansları Değerleme Komisyonunda üye olarak görev yapmış, ayrıca Vergi Konseyi’nin bazı alt çalışma gruplarında (Menkul Sermaye İratları ve Değer Artış Kazançları; Kayıt Dışı Ekonomi; Özkaynakların Güçlendirilmesi) yer almış olup; halen başuzman unvanıyla SPK’da çalışmaktadır.
Hayatı dosdoğru yaşamak ve çalışkanlık vazgeçilmez ilkeleridir. Ülkesi ‘Türkiye Cumhuriyeti’ her şeyin üstündedir.