Aracı Kurumlarda Tutulan Menkul Kıymetler Üzerindeki Bazı Haklara Uygulanacak Hukuk Hakkında 05 Temmuz 2006 Tarihli Sözleşme Türkçe Çeviri: Yavuz Akbulak-SPK Başuzmanı*

Bu Sözleşmeyi imzalayan Devletler;

• Büyük ve büyüyen küresel finans piyasasında, takas ve ödeme sistemleri veya diğer aracı kurumlar vasıtasıyla yaygın olarak tutulan menkul kıymetlere uygulanacak hukuk konusunda hukuki kesinlik ve öngörülebilirlik sağlamanın acil pratik ihtiyacının farkında olarak,
• Aracı kurumlarda tutulan menkul kıymetler ile ilgili sınır ötesi işlemlerde hukuki riskin, sistemsel riskin ve ilişkili maliyetlerin azaltılmasının, sermayenin uluslararası akışını ve sermaye piyasalarına erişimi kolaylaştırma açısından öneminin bilincinde olarak,
• Devletlerin ekonomik kalkınmasının her düzeyindeki aracı kurumlarda tutulan menkul kıymetlere uygulanacak hukuk konusunda ortak hükümler oluşturma arzusuyla,
• Aracı kurumlarla yapılan hesap sözleşmeleri ile belirlenen “İlgili Aracılık Yaklaşımının Yeri”nin (Place of the Relevant Intermediary Approach-PRIMA) gerekli hukuki kesinliği ve öngörülebilirliği sağladığını kabul ederek,

Bu amaçla bir Sözleşme akdetmeyi kararlaştırmışlar ve aşağıdaki hükümler üzerinde anlaşmışlardır:

Bölüm I – Tanımlar ve Uygulamanın Kapsamı

Madde 1: Tanımlar ve yorumlama

(1) Bu Sözleşmede –

1. a) “menkul kıymetler”, herhangi bir hisse senedi, tahvil veya diğer finansal araç veya finansal varlık (nakit hariç) veya bunların herhangi bir parçası (interest) anlamına gelir;
2. b) “menkul kıymet hesabı”, bir aracı kurum tarafından tutulan ve menkul kıymetlerin alacak veya borçlandırılabileceği bir hesap anlamına gelir;
3. c) “aracı kurum”, bir ticari veya diğer düzenli faaliyet sırasında başkaları veya hem başkaları hem de kendi hesabına menkul kıymet hesapları tutan ve bu sıfatla hareket eden kişi anlamına gelir;
4. d) “hesap sahibi”, adına bir aracı kurumun menkul kıymet hesabı tuttuğu kişi anlamına gelir;
5. e) “hesap sözleşmesi”, bir menkul kıymet hesabı ile ilgili olarak, ilgili aracı kurumla o menkul kıymet hesabının düzenlendiği sözleşme anlamına gelir;
6. f) “bir aracı kurumda tutulan menkul kıymetler”, bir hesap sahibinin, menkul kıymetlerin bir menkul kıymet hesabına yatırılmasından kaynaklanan hakları anlamına gelir;
7. g) “ilgili aracı kurum”, hesap sahibi adına menkul kıymet hesabını tutan aracı kurum anlamına gelir;
8. h) “tasarruf”, ister doğrudan ister teminat yoluyla olsun, mülkiyetin devri ve ister zilyetlik ister zilyetlik dışı olsun, bir teminat hakkının verilmesi anlamına gelir;
9. i) “tamamlama”, bir tasarrufun, bu tasarrufa taraf olmayan kişilere karşı yürürlüğe girmesi için gerekli adımların tamamlanması anlamına gelir;
10. j) “ofis”, yalnızca geçici olması amaçlanan bir iş yeri ve aracı kurumdan başka herhangi bir kişinin iş yeri hariç, bir aracı kurumla ilgili olarak, aracı kurumun faaliyetlerinden herhangi birinin yürütüldüğü bir iş yeri anlamına gelir;
11. k) “iflas süreci”, borçlunun varlıklarının ve işlerinin yeniden düzenleme veya tasfiye amacıyla bir mahkeme veya diğer yetkili bir makam tarafından kontrol veya gözetime tabi tutulduğu, ara bir işlem de dâhil olmak üzere, toplu bir adli veya idari işlem anlamına gelir;
12. l) “iflas idarecisi”, geçici olarak yetkilendirilmiş bir kişi de dâhil olmak üzere, bir yeniden düzenleme veya tasfiyeyi yönetmeye yetkili kişi anlamına gelir ve geçerli iflas kanunu ile izin verildiği takdirde zilyetlik sahibi bir borçluyu da içerir;
13. m) “Çok üniteli Devlet”, o Devletin iki veya daha fazla bölgesel biriminin veya hem Devletin hem de bir veya daha fazla bölgesel biriminin, Madde 2(1)’de belirtilen konulardan herhangi biriyle ilgili olarak kendi hukuk kurallarına sahip olması anlamına gelir;
14. n) “yazı” ve “yazılı”, somut veya başka bir biçimde olan ve daha sonraki bir durumda somut biçimde yeniden üretilebilen bir bilgi kaydı (uzaktan iletim marifetiyle iletilen bilgiler dâhil) anlamına gelir.

(2) Bu Sözleşmede bir aracı kurumda tutulan menkul kıymetlerin elden çıkarılmasına ilişkin atıflar şunları içerir:

1. a) Bir menkul kıymet hesabının elden çıkarılması;
2. b) Hesap sahibinin aracısının lehine bir elden çıkarma;
3. c) Bir menkul kıymet hesabının tutulması ve işletilmesiyle bağlantılı olarak ortaya çıkan herhangi bir taleple ilgili olarak hesap sahibinin aracısının lehine kanun gereği bir rehin hakkı.

(3) Bir kişi, yalnızca aşağıdaki sebeplerden dolayı bu Sözleşmenin amaçları bakımından aracı olarak kabul edilmez:

1. a) Menkul kıymet ihraç eden bir kuruluş adına sicil memuru veya transfer acentesi olarak hareket eder veya
2. b) Yönetici veya acente olarak hareket ettiği veya başka bir şekilde salt idari kapasitede hareket ettiği diğer kişiler adına bir aracı kuruluş tarafından tutulan menkul kıymet hesaplarına yatırılan menkul kıymetlere ilişkin bilgileri kendi defterlerine kaydeder.

(4) (5) numaralı fıkra saklı kalmak üzere, bir kişi, merkezi menkul kıymet saklama kuruluşu kapasitesiyle tuttuğu menkul kıymet hesaplarına yatırılan veya tuttuğu menkul kıymet hesapları arasında defter kaydıyla başka şekilde devredilebilen menkul kıymetler ile ilgili olarak bu Sözleşme amaçları doğrultusunda aracı kurum olarak kabul edilir.

(5) Bir kişinin, ihraççının kayıtlarında veya ihraççıya karşı bu menkul kıymetlere ilişkin birincil hak sahibi olma kaydını oluşturan diğer kayıtlarda, bu tür menkul kıymetlerin tutulması ve transferi için bir sistemin işletmeni sıfatıyla tuttuğu menkul kıymet hesaplarına yatırılan menkul kıymetler ile ilgili olarak, bu menkul kıymetlerin (ilgili) kanunlarına göre oluşturulduğu Sözleşmeci Devlet, bu sistemi işleten kişinin bu Sözleşmenin amaçları doğrultusunda aracı olmayacağına dair her zaman bir beyanda bulunabilir.

Madde 2: Sözleşmenin ve uygulanacak hukukun kapsamı

(1) Bu Sözleşme, bir aracı kurumda tutulan menkul kıymetlerle ilgili olarak aşağıdaki hususlara uygulanacak hukuku belirler:

1. a) Menkul kıymetlerin bir menkul kıymet hesabına yatırılmasından doğan hakların aracı kuruma ve üçüncü kişilere karşı hukuki niteliği ve etkileri;
2. b) Aracı kurumda tutulan menkul kıymetlerin elden çıkarılmasının aracı kuruma ve üçüncü kişilere karşı hukuki niteliği ve etkileri;
3. c) Varsa, aracı kurumda tutulan menkul kıymetlerin elden çıkarılmasının tamamlanmasına ilişkin yükümlülükler;
4. d) Bir kişinin aracı kurumda tutulan menkul kıymetlerdeki payının/hissesinin başka bir kişinin payına/hissesine göre ortadan kalkıp kalkmadığı veya önceliğe sahip olup olmadığı;
5. e) Eğer varsa, bir aracı kurumun, hesap sahibi dışındaki bir kişiye, hesap sahibiyle veya başka bir kişiyle rekabet halinde o aracının elinde bulunan menkul kıymetlerde menfaat iddiasında bulunan bir kişiye karşı yükümlülükleri/görevleri;
6. f) Varsa, aracı kurumda tutulan menkul kıymetlerdeki getirinin (interest) paraya çevrilmesine ilişkin yükümlülükler;
7. g) Aracı kurumda tutulan menkul kıymetlerin elden çıkarılmasının temettü, gelir veya diğer kazançlara veya itfa, satış veya diğer gelirlere hak kazanmayı kapsayıp kapsamadığı.

(2) Bu Sözleşme, bu menkul kıymetlerin bir menkul kıymet hesabına yatırılmasından doğan hakların (1)(a) no.lu fıkraya uygun olarak sözleşmesel nitelikte olduğu tespit edilse bile, bir aracı kurumda tutulan menkul kıymetlerin elden çıkarılması veya bu menkul kıymetlerde mündemiç haklarla ilgili olarak (1) numaralı fıkrada belirtilen hususlara uygulanacak hukuku belirler.

(3) (2) numaralı fıkra saklı kalmak üzere, bu Sözleşme aşağıdakilere uygulanacak hukuku belirlemez:

1. a) Menkul kıymetlerin bir menkul kıymet hesabına yatırılmasından doğan hak ve yükümlülükler, (bu hak ve yükümlülükler tamamen sözleşmesel veya başka bir şekilde tamamen kişisel olduğu ölçüde);
2. b) Bir aracı kurumda tutulan menkul kıymetlerin elden çıkarılmasına taraf olanların sözleşmesel veya diğer kişisel hak ve yükümlülükleri veya
3. c) Menkul kıymet ihraççısının veya ihraççının sicil memurunun veya transfer acentesinin, menkul kıymet sahibine veya herhangi bir başka kişiye ilişkin hak ve yükümlülükleri.

Madde 3: Uluslararasılık

Bu Sözleşme, farklı Devletlerin kanunları arasında seçim yapılmasını gerektiren tüm durumlarda uygulanır.

Bölüm II – Uygulanabilir Hukuk

Madde 4: Birincil kural

(1) Madde 2(1)’de belirtilen tüm konulara uygulanacak hukuk, hesap sözleşmesinde açıkça hesap sözleşmesinin düzenlendiği hukukun Devlet olarak kararlaştırıldığı Devlette yürürlükte olan hukuktur veya hesap sözleşmesinde bu tür tüm konulara başka bir hukukun uygulanacağı açıkça belirtilmişse, o diğer hukuktur. Bu hükme uygun olarak belirlenen hukuk, yalnızca ilgili aracı kurumun sözleşme sırasında o Devlette bir ofisi varsa uygulanır ki; bu ofis –

1. a) tek başına veya ilgili aracı kurumun diğer ofisleriyle birlikte veya ilgili aracı kurum adına o Devlette veya başka bir Devlette hareket eden diğer kişilerle birlikte –
2. i) menkul kıymet hesaplarına girişleri etkiler veya izler;
3. ii) aracı kurumda tutulan menkul kıymetler ile ilgili ödemeleri veya kurumsal eylemleri yönetir veya

iii) başka bir şekilde menkul kıymet hesaplarının tutulmasıyla ilgili bir ticari veya diğer düzenli faaliyette bulunur veya

1. b) o Devlette menkul kıymet hesapları tuttuğu bir hesap numarası, banka kodu veya diğer özel kimlik araçlarıyla tanımlanır.

(2) (1)(a) no.lu fıkranın amaçları doğrultusunda, bir ofis, menkul kıymet hesaplarının tutulması gibi bir ticari veya diğer düzenli faaliyetle meşgul değildir –

1. a) yalnızca menkul kıymet hesapları için muhasebe veya veri işlemeyi destekleyen teknolojinin bulunduğu bir yer olduğundan;
2. b) yalnızca hesap sahipleriyle iletişim kurmak için çağrı merkezlerinin bulunduğu veya işletildiği bir yer olduğundan;
3. c) yalnızca menkul kıymet hesaplarıyla ilgili postaların düzenlendiği veya dosya veya arşivlerin bulunduğu bir yer olduğundan veya
4. d) yalnızca menkul kıymet hesaplarının açılması veya tutulmasıyla ilgili olanlar dışında temsili işlevler veya idari işlevler yürütmesi ve herhangi bir hesap sözleşmesi yapmak üzere bağlayıcı bir karar alma yetkisine sahip olmaması durumunda.

(3) Bu Sözleşmenin amaçları doğrultusunda, belirli bir aracı kurumda tutulan menkul kıymetlerin bir hesap sahibinin, söz konusu aracı kurum lehine elden çıkarılmasıyla ilgili olarak, söz konusu aracı kurumun kendi kayıtlarında hesap sahibi olduğu bir menkul kıymet hesabı tutup tutmadığına bakılmaksızın,

1. a) söz konusu aracı kurum ilgili aracı kurumdur;
2. b) hesap sahibi ile söz konusu aracı kurum arasındaki hesap sözleşmesi ilgili hesap sözleşmesidir;
3. c) 5(2) ve (3) maddeleri uyarınca menkul kıymetler hesabı, elden çıkarmadan hemen önce menkul kıymetlerin yatırıldığı menkul kıymetler hesabıdır.

Madde 5: Geri çekilme kuralları

(1) Uygulanacak hukuk, 4 üncü madde uyarınca belirlenmemişse, ancak yazılı bir hesap sözleşmesinde ilgili aracı kurumun hesap sözleşmesini belirli bir ofis aracılığıyla yaptığı açıkça ve belirsizliğe yer vermeyecek şekilde belirtilmişse, 2 nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen tüm hususlara uygulanacak hukuk, o ofisin o tarihte bulunduğu Devlette veya Çok üniteli Devletin bölgesel biriminde yürürlükte olan hukuktur; ancak söz konusu ofis o tarihte 4 üncü maddenin birinci fıkrasının ikinci bendinde belirtilen koşulu karşılamış olmalıdır. Bir hesap sözleşmesinde, ilgili aracı kurumun hesap sözleşmesini belirli bir ofis vasıtasıyla yaptığının açıkça ve belirsizliğe yer vermeyecek şekilde belirtilip belirtilmediğinin belirlenmesinde, aşağıdakilerden hiçbiri dikkate alınmaz:

1. a) bildirimlerin veya diğer belgelerin söz konusu ofisteki ilgili aracı kuruma tebliğ edileceğine veya tebliğ edilebileceğine dair bir hüküm;
2. b) ilgili aracı kuruma karşı belirli bir Devlette veya Çok üniteli Devletin belirli bir bölgesel biriminde yasal işlem başlatılacağına veya tebliğ edilebileceğine dair bir hüküm;
3. c) herhangi bir beyanın veya diğer belgenin söz konusu ofisten ilgili aracı kurum tarafından sağlanacağına veya sağlanabileceğine dair bir hüküm;
4. d) herhangi bir hizmetin söz konusu ofisten ilgili aracı kurum tarafından sağlanacağına veya sağlanabileceğine dair bir hüküm;
5. e) herhangi bir işlem veya işlevin söz konusu ofiste ilgili aracı tarafından yürütüleceğine veya gerçekleştirilebileceğine dair bir hüküm.

(2) Uygulanabilir hukuk, (1) numaralı fıkra uyarınca belirlenmemişse, söz konusu hukuk, ilgili aracı kurumun, yazılı hesap sözleşmesinin yapıldığı tarihte veya böyle bir sözleşme yoksa menkul kıymetler hesabının açıldığı tarihte, hukuku uyarınca kurulmuş veya başka şekilde örgütlenmiş olduğu Devlette veya Çok üniteli Devletin bölgesel biriminde yürürlükte olan hukuktur; ancak, ilgili aracı kurum Çok üniteli Devletin hukuku uyarınca kurulmuş veya başka şekilde örgütlenmişse ve bölgesel birimlerinden birinin hukuku uyarınca kurulmamışsa, uygulanabilir hukuk, ilgili aracı kurumun iş yerinin bulunduğu Çok üniteli Devletin bölgesel biriminde veya ilgili aracı kurumun birden fazla iş yeri varsa, yazılı hesap sözleşmesinin yapıldığı tarihte veya böyle bir sözleşme yoksa menkul kıymetler hesabının açıldığı tarihte, esas iş yerinin bulunduğu bölgede yürürlükte olan hukuktur.

(3) Uygulanabilir hukuk, (1) veya (2) numaralı fıkra uyarınca belirlenmemişse, söz konusu hukuk, ilgili aracı kurumun iş yerinin bulunduğu Devlette veya Çok üniteli Devletin bölgesel biriminde veya ilgili aracı kurumun birden fazla iş yeri varsa, yazılı hesap sözleşmesinin yapıldığı tarihte veya böyle bir sözleşme yoksa menkul kıymetler hesabının açıldığı tarihte yürürlükte olan hukuktur.

Madde 6: Dikkat edilmesi gereken hususlar

Bu Sözleşmeye uygun olarak tatbik edilecek hukukun belirlenmesinde aşağıdaki hususlar dikkate alınmayacaktır:

1. a) Menkul kıymet ihraççısının kurulduğu veya başka bir şekilde örgütlendiği veya kanuni merkezinin veya kayıtlı ofisinin, merkez idaresinin veya işyerinin veya başlıca iş yerinin bulunduğu yer;
2. b) Menkul kıymetleri temsil eden veya kanıtlayan belgelerin bulunduğu yer;
3. c) Menkul kıymet ihraççısı tarafından veya adına tutulan menkul kıymet sahipleri sicilinin bulunduğu yer veya
4. d) İlgili aracı kurum dışındaki herhangi bir aracı kuruluşun bulunduğu yer.

Madde 7: Uygulanacak hukukun değişmesi halinde hakların korunması

(1) Bu Madde, bir hesap sözleşmesinin bu Sözleşme uyarınca uygulanacak hukuku değiştirecek şekilde değiştirilmesi halinde uygulanır.

(2) Bu Maddede –

1. a) “Yeni kanun”, bu Sözleşme uyarınca değişiklikten sonra uygulanacak kanun anlamına gelir;
2. b) “Eski kanun”, bu Sözleşme uyarınca değişiklikten önce uygulanacak kanun anlamına gelir.

(3) (4) numaralı fıkra saklı kalmak üzere, yeni kanun, 2(1) numaralı maddede belirtilen tüm hususları düzenler.

(4) Kanun değişikliğine onay veren bir kişi hariç olmak üzere, eski kanun aşağıdaki durumlarda geçerli olmaya devam eder:

1. a) Kanun değişikliğinden önce aracı kurumda tutulan menkul kıymetlerdeki bir hakkın varlığı ve kanun değişikliğinden önce söz konusu menkul kıymetler üzerinde yapılan bir tasarrufun tamamlanması;
2. b) Kanun değişikliğinden önce aracı kurumda tutulan menkul kıymetlerdeki bir hakkın varlığı ile ilgili olarak –
3. i) söz konusu menfaatin, ilgili aracı kuruma ve kanun değişikliğinden önce söz konusu menkul kıymetlerin elden çıkarılmasına katılan herhangi bir tarafa karşı hukuki niteliği ve etkileri;
4. ii) kanun değişikliğinden sonra menkul kıymetleri haczeden bir kişiye karşı böyle bir menfaatin hukuki niteliği ve etkileri;

iii) kanun değişikliğinden sonra açılan bir iflas yargılamasında bir iflas idarecisine ilişkin olarak 2(1) no.lu maddede belirtilen tüm hususların belirlenmesi;

1. c) Kanun değişikliğinden önce menfaatleri doğan taraflar arasındaki öncelik.

(5) Fıkra (4)(c), eski kanun uyarınca doğan ancak yeni kanun uyarınca tamamlanan bir menfaatin önceliğine yeni kanunun uygulanmasını engellemez.

Madde 8: İflas

(1) Bir iflas prosedürünün açılmasına bakılmaksızın, bu Sözleşme uyarınca uygulanacak hukuk, söz konusu iflas prosedürünün açılmasından önce meydana gelen herhangi bir olayla ilgili olarak Madde 2(1)’de belirtilen tüm hususları düzenler.

(2) Bu Sözleşmedeki hiçbir şey, aşağıdakilere ilişkin kurallar da dâhil olmak üzere herhangi bir maddi veya usule ilişkin iflas kuralının uygulanmasını etkilemez:

1. a) Alacak kategorilerinin sıralanması^[1] veya bir tasarrufun alacaklıların lehine bir tercih veya bir devir olarak önlenmesi veya
2. b) İflas davasının açılmasından sonra hakların icrası.

Bölüm III – Genel Hükümler

Madde 9: Sözleşmenin genel uygulanabilirliği

Bu Sözleşme, uygulanacak hukukun bir Sözleşmeci Devletin hukuku olup olmadığına bakılmaksızın uygulanır.

Madde 10: Hukuk seçimi kurallarının hariç tutulması (renvoi)

Bu Sözleşmede, “hukuk” terimi, bir Devletin hukuk seçimi kuralları dışında yürürlükte olan hukuku ifade eder.

Madde 11: Kamu düzeni ve uluslararası alanda zorunlu kurallar

(1) Bu Sözleşme uyarınca belirlenen hukukun uygulanması, ancak uygulanmasının sonuçlarının yargı yerinin kamu düzenine açıkça aykırı olması halinde reddedilebilir.

(2) Bu Sözleşme, kanunlar ihtilafı kurallarına bakılmaksızın, uluslararası durumlarda dahi uygulanması gereken yargı yeri hukuku hükümlerinin uygulanmasını engellemez.

(3) Bu Madde, mahkeme hukuku bu Sözleşme uyarınca uygulanabilir hukuk olmadıkça, rekabet eden çıkarlar arasındaki önceliklere veya tamamlamaya ilişkin koşullar koyan mahkeme hukuku hükümlerinin uygulanmasına izin vermez.

Madde 12: Çok üniteli Devletler için geçerli hukukun belirlenmesi

(1) Hesap sahibi ve ilgili aracı kurum, Çok üniteli Devletin belirli bir bölgesel biriminin hukuku üzerinde anlaşmışlarsa –

1. a) Madde 4(1)’in ilk bendindeki “Devlet” ifadesi, söz konusu bölgesel birime yöneliktir;
2. b) Madde 4(1)’in ikinci bendindeki “o Devlet” ifadesi, Çok üniteli Devletin kendisine yöneliktir.

(2) Bu Sözleşmenin uygulanmasında –

1. a) Çok üniteli bir Devletin bir bölgesel biriminde yürürlükte olan hukuk, hem o birimin hukukunu hem de o birimde uygulanabilir olduğu ölçüde Çok üniteli Devletin kendi hukukunu içerir;
2. b) Çok üniteli bir Devletin bir bölgesel biriminde yürürlükte olan hukuk, o Devletin başka bir bölgesel biriminin hukukunun kamuya açık bildirim, kayıt veya tescil yoluyla tamamlamayı düzenlediğini belirtiyorsa, o diğer bölgesel birimin hukuku o konuyu düzenler.

(3) Çok üniteli bir Devlet, imza, onay, kabul, tasdik veya katılım sırasında, Madde 5 uyarınca uygulanabilir hukukun Çok üniteli Devletin veya onun bölgesel birimlerinden birinin hukuku olması halinde, söz konusu Çok üniteli Devlette yürürlükte olan iç hukuk seçimi kurallarının, söz konusu Çok üniteli Devletin veya o Çok üniteli Devletin belirli bir bölgesel biriminin maddi hukuk kurallarının uygulanıp uygulanmayacağını belirleyeceği yönünde bir beyanda bulunabilir. Böyle bir beyanda bulunan Çok üniteli Devlet, söz konusu iç hukuk seçimi kurallarının içeriğiyle ilgili bilgileri Lahey Özel Uluslararası Hukuk Konferansı Daimi Bürosuna iletecektir.

(4) Çok birimli bir Devlet, herhangi bir zamanda, 4. madde uyarınca uygulanabilir hukukun kendi bölgesel birimlerinden birinin hukuku olması halinde, söz konusu bölgesel birimin hukukunun yalnızca ilgili aracı kurumun söz konusu bölgesel birim içinde 4. maddenin (1) numaralı fıkrasının ikinci bendinde belirtilen koşulu karşılayan bir ofisi olması halinde uygulanacağına dair bir beyanda bulunabilir. Böyle bir beyan, söz konusu beyanın yürürlüğe girmesinden önce yapılan tasarruflar üzerinde hiçbir etkiye sahip olmayacaktır.

Madde 13: Tekdüze yorum

Bu Sözleşmenin yorumlanmasında, Sözleşmenin uluslararası niteliği ve uygulanmasında birliğin sağlanması koşulu göz önünde tutulacaktır.

Madde 14: Sözleşmenin pratik işleyişinin gözden geçirilmesi

Lahey Uluslararası Özel Hukuk Konferansı Genel Sekreteri, bu Sözleşmenin pratik işleyişini gözden geçirmek ve bu Sözleşmede herhangi bir değişiklik yapılmasının arzu edilir olup olmadığını incelemek üzere düzenli aralıklarla Özel Komisyon toplar.

Bölüm IV – Geçiş Hükümleri

Madde 15: Sözleşme öncesi ve sonrası menfaatler arasındaki öncelik

Bir Sözleşmeci Devlette, bu Sözleşme uyarınca uygulanacak hukuk, bir kişinin bu Sözleşmenin o Devlette yürürlüğe girmesinden sonra edindiği, bir aracı kurumda bulunan menkul kıymetlerdeki hakkının sona erip ermeyeceğini veya bu Sözleşmenin o Devlette yürürlüğe girmesinden önce başka bir kişinin edindiği hakka göre öncelik taşıyıp taşımayacağını belirler.

Madde 16: Sözleşme öncesi hesap sözleşmeleri ve menkul kıymetler hesapları

(1) Bu Sözleşmede hesap sözleşmesine yapılan atıflar, bu Sözleşmenin 19(1) no.lu maddesi uyarınca yürürlüğe girmesinden önce akdedilen hesap sözleşmelerini de kapsar. Bu Sözleşmede menkul kıymet hesabına yapılan atıflar, bu Sözleşmenin 19(1) no.lu maddesi uyarınca yürürlüğe girmesinden önce açılan menkul kıymet hesaplarını da kapsar.

(2) Bir hesap sözleşmesi bu Sözleşmeye açık bir atıf içermediği takdirde, bir Sözleşmeci Devletin mahkemeleri, bu Sözleşmenin 19. maddesine uygun olarak o Devlet için yürürlüğe girmesinden önce yapılan hesap sözleşmeleriyle ilgili olarak 4(1) no.lu maddeyi uygularken (3) ve (4) numaralı fıkraları uygular. Bir Sözleşmeci Devlet, imza, onay, kabul, tasdik veya katılım sırasında, mahkemelerinin bu fıkraları, bu Sözleşmenin 19(1) no.lu maddesine uygun olarak yürürlüğe girmesinden sonra, ancak 19(2) no.lu maddesine uygun olarak o Devlet için yürürlüğe girmesinden önce yapılan hesap sözleşmeleriyle ilgili olarak uygulamayacağına dair bir beyanda bulunabilir. Sözleşmeci Devlet Çok üniteli bir Devlet ise, böyle bir beyanı herhangi bir bölgesel birimiyle ilgili olarak yapabilir.

(3) Bir hesap sözleşmesinin, hukuku o sözleşmeyi düzenleyen Devletin kurallarına göre, belirli bir Devlette veya belirli bir Çok üniteli Devletin bir bölgesel biriminde yürürlükte olan hukukun, Madde 2(1)’de belirtilen hususlardan herhangi birine uygulanacağı sonucunu doğuracak olan herhangi bir açık hükmü, ilgili aracı kurumun, sözleşmenin yapıldığı tarihte, söz konusu Devlette, Madde 4(1)’in ikinci bendinde belirtilen koşulu karşılayan bir ofisi olması şartıyla, söz konusu hukukun Madde 2(1)’de belirtilen tüm hususlara uygulanacağı sonucunu doğurur. Bir Sözleşmeci Devlet, imza, onay, kabul, tasdik veya katılım sırasında, tarafların menkul kıymetler hesabının farklı bir Devlette tutulması konusunda açıkça anlaştıkları, bu fıkrada açıklanan bir hesap sözleşmesi ile ilgili olarak mahkemelerinin bu fıkrayı uygulamayacağına dair bir beyanda bulunabilir. Sözleşmeci Devlet Çok üniteli Devlet ise, böyle bir beyanı kendi bölgesel birimlerinden herhangi biriyle ilgili olarak yapabilir.

(4) (3) numaralı fıkranın uygulandığı bir anlaşma dışında bir hesap anlaşmasının tarafları, menkul kıymetler hesabının belirli bir Devlette veya belirli bir Çok üniteli Devletin bir bölgesel biriminde tutulması konusunda anlaştılarsa, söz konusu Devlette veya bölgesel birimde yürürlükte olan hukuk, ilgili aracı kurumun anlaşma yapıldığı sırada söz konusu Devlette, 4(1) numaralı maddenin ikinci bendinde belirtilen koşulu karşılayan bir ofisi olması şartıyla, Madde 2(1)’de belirtilen tüm hususlara uygulanacak hukuktur. Böyle bir anlaşma, sözleşmenin bir bütün olarak ele alınan şartlarından veya çevreleyen koşullardan açık veya zımni olarak yapılabilir.

Bölüm V – Son Hükümler

Madde 17: İmza, onay, kabul, tasvip veya katılım

(1) Bu Sözleşme tüm Devletlerin imzasına açıktır.

(2) Bu Sözleşme, imzacı Devletlerin onayına, kabulüne veya tasdikine tabidir.

(3) Bu Sözleşmeyi imzalamayan herhangi bir Devlet, her zaman Sözleşmeye katılabilir.

(4) Onay, kabul, tasdik veya katılım belgeleri, bu Sözleşmenin Emanetçisi olan Hollanda Krallığı Dışişleri Bakanlığı’na tevdi edilecektir.

Madde 18: Bölgesel ekonomik entegrasyon örgütleri

(1) Egemen Devletler tarafından oluşturulan ve bu Sözleşme ile düzenlenen belirli konularda yetkiye sahip bir Bölgesel Ekonomik Entegrasyon Örgütü de benzer şekilde bu Sözleşmeyi imzalayabilir, kabul edebilir, onaylayabilir veya Sözleşmeye katılabilir. Bölgesel Ekonomik Entegrasyon Örgütü bu durumda, bu Sözleşme ile düzenlenen konularda yetkiye sahip olduğu ölçüde, bir Sözleşmeci Devletin haklarına ve yükümlülüklerine sahip olacaktır. Sözleşmeci Devlet sayısının bu Sözleşmede önemli olduğu durumlarda, Bölgesel Ekonomik Entegrasyon Örgütü, Sözleşmeci Devletler olan Üye Devletlerine ilave olarak bir Sözleşmeci Devlet olarak sayılmayacaktır.

(2) Bölgesel Ekonomik Entegrasyon Örgütü, imza, kabul, onay veya katılım sırasında, bu Sözleşme ile düzenlenen ve Üye Devletleri tarafından kendisine yetki devredilen konuları belirten yazılı bir bildirimde bulunacaktır. Bölgesel Ekonomik Entegrasyon Örgütü, bu fıkra uyarınca bildirimde belirtilen yetki dağılımındaki herhangi bir değişikliği ve herhangi bir yeni yetki devrini derhal yazılı olarak Emanetçiye bildirecektir.

(3) Bu Sözleşmede bir “Sözleşmeci Devlet”e veya “Sözleşmeci Devletler”e yapılan her atıf, bağlamın gerektirdiği hallerde Bölgesel Ekonomik Entegrasyon Örgütü için de aynı şekilde geçerlidir.

Madde 19: Yürürlüğe girme

(1) Bu Sözleşme, 17 nci maddede sözü edilen üçüncü onay, kabul, tasdik veya katılım belgesinin tevdiinden itibaren üç aylık sürenin dolmasını izleyen ayın birinci gününde yürürlüğe girer.

(2) Bundan sonra bu Sözleşme –

18. a) 18. maddede sözü edilen ve daha sonra onaylayan, kabul eden, uygun bulan veya katılan her Devlet veya Bölgesel Ekonomik Bütünleşme Örgütü için, onay, kabul, uygun bulma veya katılma belgesinin tevdiinden itibaren üç aylık sürenin geçmesini izleyen ayın birinci gününde;
19. b) 20(1) no.lu madde uyarınca bu Sözleşmenin genişletildiği bir bölgesel birim için, söz konusu maddede sözü edilen beyanın bildiriminden itibaren üç aylık sürenin geçmesini izleyen ayın birinci gününde,

yürürlüğe girecektir.

Madde 20: Çok üniteli Devletler

(1) Çok üniteli bir Devlet, imzalama, onaylama, kabul etme, tasdik etme veya katılma sırasında, bu Sözleşmenin tüm toprak unsurlarına veya bunlardan yalnızca bir veya birkaçına uygulanacağına dair bir beyanda bulunabilir.

(2) Bu tür bir beyan, bu Sözleşmenin uygulanacağı toprak unsurlarını açıkça belirtecektir.

(3) Bir Devlet, fıkra (1) uyarınca herhangi bir beyanda bulunmazsa, bu Sözleşme o Devletin tüm toprak unsurlarına uygulanır.

Madde 21: Çekinceler

Bu Sözleşmeye hiçbir çekince konulamaz.

Madde 22: Beyanlar

Madde 1(5), 12(3) ve (4), 16(2) ve (3) ve 20’nin amaçları doğrultusunda –

1. a) Her beyan, yazılı olarak Emanetçiye bildirilir;
2. b) Her Sözleşmeci Devlet, her an yeni bir beyan sunmak suretiyle bir beyanı değiştirebilir;
3. c) Her Sözleşmeci Devlet, her an bir beyanı geri çekebilir;
4. d) İmza, onay, kabul, tasdik veya katılım sırasında yapılan her beyan, ilgili Devlet için bu Sözleşmenin yürürlüğe girmesiyle aynı anda yürürlüğe girer; daha sonraki bir zamanda yapılan her beyan ve her yeni beyan, Emanetçinin 24 üncü maddeye uygun olarak bildirimi yaptığı tarihten itibaren üç aylık sürenin geçmesini izleyen ayın birinci gününde yürürlüğe girer;
5. e) Bir beyanın geri çekilmesi, Emanetçinin 24 üncü maddeye uygun olarak bildirimi yaptığı tarihten itibaren altı aylık sürenin geçmesini izleyen ayın birinci gününde yürürlüğe girer.

Madde 23: Fesih

(1) Bir Sözleşmeci Devlet, Emanetçiye yazılı bir bildirimde bulunarak bu Sözleşmeyi feshedebilir. Fesih, bu Sözleşmenin uygulandığı Çok üniteli Devletin belirli toprak unsurlarıyla sınırlı olabilir.

(2) Fesih, Emanetçi tarafından bildirimin alındığı tarihten itibaren on iki ayın geçmesinden sonraki ayın birinci gününde yürürlüğe girer. Bildirimde, feshin yürürlüğe girmesi için daha uzun bir süre belirtilmişse, fesih, Emanetçi tarafından bildirimin alındığı tarihten itibaren söz konusu daha uzun sürenin geçmesiyle yürürlüğe girer.

Madde 24: Emanetçinin bildirimleri

Emanetçi, Lahey Uluslararası Özel Hukuk Konferansı Üyelerine ve 17 ve 18. maddelere uygun olarak imzalayan, onaylayan, kabul eden, tasdik eden veya katılan diğer Devletlere ve Bölgesel Ekonomik Entegrasyon Örgütlerine aşağıdakileri bildirir:

1. a) 17 ve 18 inci maddelerde sözü edilen imzalar ve onaylar, kabul, tasdik ve katılımlar;
2. b) Bu Sözleşmenin 19 uncu maddeye uygun olarak yürürlüğe girdiği tarih;
3. c) 22 nci maddede sözü edilen beyanlar ve beyanların geri çekilmesi;
4. d) 18 inci maddenin ikinci fıkrasında sözü edilen bildirimler;
5. e) 23 üncü maddede sözü edilen fesih bildirimleri.

Bu hususu tasdik etmek üzere, usulüne uygun olarak yetkili kılınmış olan aşağıda imzası bulunanlar bu Sözleşmeyi imzalamışlardır.

Lahey’de, 05 Temmuz 2006 tarihinde, her iki metin de aynı derecede geçerli olmak üzere, İngilizce ve Fransızca dillerinde tek bir nüsha halinde düzenlenmiş olup; bu nüsha Hollanda Krallığı Hükümeti arşivlerine teslim edilecek ve onaylı birer nüshası diplomatik kanallardan, On Dokuzuncu Oturum tarihi itibarıyla Lahey Uluslararası Özel Hukuk Konferansı Üye Devletlerinin her birine ve bu Oturuma katılan her Devlete gönderilecektir.

*****

Convention on the Law Applicable to Certain Rights in Respect of Securities held with an Intermediary (Concluded 5 July 2006)

The States signatory to the present Convention,

Aware of the urgent practical need in a large and growing global financial market to provide legal certainty and predictability as to the law applicable to securities that are now commonly held through clearing and settlement systems or other intermediaries,

Conscious of the importance of reducing legal risk, systemic risk and associated costs in relation to cross-border transactions involving securities held with an intermediary so as to facilitate the international flow of capital and access to capital markets,

Desiring to establish common provisions on the law applicable to securities held with an intermediary beneficial to States at all levels of economic development,

Recognising that the “Place of the Relevant Intermediary Approach” (or PRIMA) as determined by account agreements with intermediaries provides the necessary legal certainty and predictability,

Have resolved to conclude a Convention to this effect, and have agreed upon the following provisions –

Chapter I – Definitions and Scope of Application

Article 1: Definitions and interpretation

(1) In this Convention –

1. a) “securities” means any shares, bonds or other financial instruments or financial assets (other than cash), or any interest therein;
2. b) “securities account” means an account maintained by an intermediary to which securities may be credited or debited;
3. c) “intermediary” means a person that in the course of a business or other regular activity maintains securities accounts for others or both for others and for its own account and is acting in that capacity;
4. d) “account holder” means a person in whose name an intermediary maintains a securities account;
5. e) “account agreement” means, in relation to a securities account, the agreement with the relevant intermediary governing that securities account;
6. f) “securities held with an intermediary” means the rights of an account holder resulting from a credit of securities to a securities account;
7. g) “relevant intermediary” means the intermediary that maintains the securities account for the account holder;
8. h) “disposition” means any transfer of title whether outright or by way of security and any grant of a security interest, whether possessory or non-possessory;
9. i) “perfection” means completion of any steps necessary to render a disposition effective against persons who are not parties to that disposition;
10. j) “Office” means, in relation to an intermediary, a place of business at which any of the activities of the intermediary are carried on, excluding a place of business which is intended to be merely temporary and a place of business of any person other than the intermediary;
11. k) “insolvency proceeding” means a collective judicial or administrative proceeding, including an interim proceeding, in which the assets and affairs of the debtor are subject to control or supervision by a court or other competent authority for the purpose of reorganisation or liquidation;
12. l) “insolvency administrator” means a person authorised to administer a reorganisation or liquidation, including one authorised on an interim basis, and includes a debtor in possession if permitted by the applicable insolvency law;
13. m) “Multi-unit State” means a State within which two or more territorial units of that State, or both the State and one or more of its territorial units, have their own rules of law in respect of any of the issues specified in Article 2(1);
14. n) “writing” and “written” mean a record of information (including information communicated by teletransmission) which is in tangible or other form and is capable of being reproduced in tangible form on a subsequent occasion.

(2) References in this Convention to a disposition of securities held with an intermediary include –

1. a) a disposition of a securities account;
2. b) a disposition in favour of the account holder’s intermediary;
3. c) a lien by operation of law in favour of the account holder’s intermediary in respect of any claim arising in connection with the maintenance and operation of a securities account.

(3) A person shall not be considered an intermediary for the purposes of this Convention merely because –

1. a) it acts as registrar or transfer agent for an issuer of securities; or
2. b) it records in its own books details of securities credited to securities accounts maintained by an intermediary in the names of other persons for whom it acts as manager or agent or otherwise in a purely administrative capacity.

(4) Subject to paragraph (5), a person shall be regarded as an intermediary for the purposes of this Convention in relation to securities which are credited to securities accounts which it maintains in the capacity of a central securities depository or which are otherwise transferable by book entry across securities accounts which it maintains.

(5) In relation to securities which are credited to securities accounts maintained by a person in the capacity of operator of a system for the holding and transfer of such securities on records of the issuer or other records which constitute the primary record of entitlement to them as against the issuer, the Contracting State under whose law those securities are constituted may, at any time, make a declaration that the person which operates that system shall not be an intermediary for the purposes of this Convention.

Article 2: Scope of the Convention and of the applicable law

(1) This Convention determines the law applicable to the following issues in respect of securities held with an intermediary –

1. a) the legal nature and effects against the intermediary and third parties of the rights resulting from a credit of securities to a securities account;
2. b) the legal nature and effects against the intermediary and third parties of a disposition of securities held with an intermediary;
3. c) the requirements, if any, for perfection of a disposition of securities held with an intermediary;
4. d) whether a person’s interest in securities held with an intermediary extinguishes or has priority over another person’s interest;
5. e) the duties, if any, of an intermediary to a person other than the account holder who asserts in competition with the account holder or another person an interest in securities held with that intermediary;
6. f) the requirements, if any, for the realisation of an interest in securities held with an intermediary;
7. g) whether a disposition of securities held with an intermediary extends to entitlements to dividends, income, or other distributions, or to redemption, sale or other proceeds.

(2) This Convention determines the law applicable to the issues specified in paragraph (1) in relation to a disposition of or an interest in securities held with an intermediary even if the rights resulting from the credit of those securities to a securities account are determined in accordance with paragraph (1)(a) to be contractual in nature.

(3) Subject to paragraph (2), this Convention does not determine the law applicable to –

1. a) the rights and duties arising from the credit of securities to a securities account to the extent that such rights or duties are purely contractual or otherwise purely personal;
2. b) the contractual or other personal rights and duties of parties to a disposition of securities held with an intermediary; or
3. c) the rights and duties of an issuer of securities or of an issuer’s registrar or transfer agent, whether in relation to the holder of the securities or any other person.

Article 3: Internationality

This Convention applies in all cases involving a choice between the laws of different States.

Chapter II – Applicable Law

Article 4: Primary rule

(1) The law applicable to all the issues specified in Article 2(1) is the law in force in the State expressly agreed in the account agreement as the State whose law governs the account agreement or, if the account agreement expressly provides that another law is applicable to all such issues, that other law. The law designated in accordance with this provision applies only if the relevant intermediary has, at the time of the agreement, an office in that State, which –

1. a) alone or together with other offices of the relevant intermediary or with other persons acting for the relevant intermediary in that or another State –
2. i) effects or monitors entries to securities accounts;
3. ii) administers payments or corporate actions relating to securities held with the intermediary; or

iii) is otherwise engaged in a business or other regular activity of maintaining securities accounts; or

1. b) is identified by an account number, bank code, or other specific means of identification as maintaining securities accounts in that State.

(2) For the purposes of paragraph (1) a), an office is not engaged in a business or other regular activity of maintaining securities accounts –

1. a) merely because it is a place where the technology supporting the bookkeeping or data processing for securities accounts is located;
2. b) merely because it is a place where call centres for communication with account holders are located or operated;
3. c) merely because it is a place where the mailing relating to securities accounts is organised or files or archives are located; or
4. d) if it engages solely in representational functions or administrative functions, other than those related to the opening or maintenance of securities accounts, and does not have authority to make any binding decision to enter into any account agreement.

(3) In relation to a disposition by an account holder of securities held with a particular intermediary in favour of that intermediary, whether or not that intermediary maintains a securities account on its own records for which it is the account holder, for the purposes of this Convention –

1. a) that intermediary is the relevant intermediary;
2. b) the account agreement between the account holder and that intermediary is the relevant account agreement;
3. c) the securities account for the purposes of Article 5(2) and (3) is the securities account to which the securities are credited immediately before the disposition.

Article 5: Fall-back rules

(1) If the applicable law is not determined under Article 4, but it is expressly and unambiguously stated in a written account agreement that the relevant intermediary entered into the account agreement through a particular office, the law applicable to all the issues specified in Article 2(1) is the law in force in the State, or the territorial unit of a Multi-unit State, in which that office was then located, provided that such office then satisfied the condition specified in the second sentence of Article 4(1). In determining whether an account agreement expressly and unambiguously states that the relevant intermediary entered into the account agreement through a particular office, none of the following shall be considered –

1. a) a provision that notices or other documents shall or may be served on the relevant intermediary at that office;
2. b) a provision that legal proceedings shall or may be instituted against the relevant intermediary in a particular State or in a particular territorial unit of a Multi-unit State;
3. c) a provision that any statement or other document shall or may be provided by the relevant intermediary from that office;
4. d) a provision that any service shall or may be provided by the relevant intermediary from that office;
5. e) a provision that any operation or function shall or may be carried on or performed by the relevant intermediary at that office.

(2) If the applicable law is not determined under paragraph (1), that law is the law in force in the State, or the territorial unit of a Multi-unit State, under whose law the relevant intermediary is incorporated or otherwise organised at the time the written account agreement is entered into or, if there is no such agreement, at the time the securities account was opened; if, however, the relevant intermediary is incorporated or otherwise organised under the law of a Multi-unit State and not that of one of its territorial units, the applicable law is the law in force in the territorial unit of that Multi-unit State in which the relevant intermediary has its place of business, or, if the relevant intermediary has more than one place of business, its principal place of business, at the time the written account agreement is entered into or, if there is no such agreement, at the time the securities account was opened.

(3) If the applicable law is not determined under either paragraph (1) or paragraph (2), that law is the law in force in the State, or the territorial unit of a Multi-unit State, in which the relevant intermediary has its place of business, or, if the relevant intermediary has more than one place of business, its principal place of business, at the time the written account agreement is entered into or, if there is no such agreement, at the time the securities account was opened.

Article 6: Factors to be disregarded

In determining the applicable law in accordance with this Convention, no account shall be taken of the following factors –

1. a) the place where the issuer of the securities is incorporated or otherwise organised or has its statutory seat or registered office, central administration or place or principal place of business;
2. b) the places where certificates representing or evidencing securities are located;
3. c) the place where a register of holders of securities maintained by or on behalf of the issuer of the securities is located; or
4. d) the place where any intermediary other than the relevant intermediary is located.

Article 7: Protection of rights on change of the applicable law

(1) This Article applies if an account agreement is amended so as to change the applicable law under this Convention.

(2) In this Article –

1. a) “the new law” means the law applicable under this Convention after the change;
2. b) “the old law” means the law applicable under this Convention before the change.

(3) Subject to paragraph (4), the new law governs all the issues specified in Article 2(1).

(4) Except with respect to a person who has consented to a change of law, the old law continues to govern –

1. a) the existence of an interest in securities held with an intermediary arising before the change of law and the perfection of a disposition of those securities made before the change of law;
2. b) with respect to an interest in securities held with an intermediary arising before the change of law –
3. i) the legal nature and effects of such an interest against the relevant intermediary and any party to a disposition of those securities made before the change of law;
4. ii) the legal nature and effects of such an interest against a person who after the change of law attaches the securities;

iii) the determination of all the issues specified in Article 2(1) with respect to an insolvency administrator in an insolvency proceeding opened after the change of law;

1. c) priority as between parties whose interests arose before the change of law.

(5) Paragraph (4) c) does not preclude the application of the new law to the priority of an interest that arose under the old law but is perfected under the new law.

Article 8: Insolvency

(1) Notwithstanding the opening of an insolvency proceeding, the law applicable under this Convention governs all the issues specified in Article 2(1) with respect to any event that has occurred before the opening of that insolvency proceeding.

(2) Nothing in this Convention affects the application of any substantive or procedural insolvency rules, including any rules relating to –

1. a) the ranking of categories of claim or the avoidance of a disposition as a preference or a transfer in fraud of creditors; or
2. b) the enforcement of rights after the opening of an insolvency proceeding.

Chapter III – General Provisions

Article 9: General applicability of the Convention

This Convention applies whether or not the applicable law is that of a Contracting State.

Article 10: Exclusion of choice of law rules (renvoi)

In this Convention, the term “law” means the law in force in a State other than its choice of law rules.

Article 11: Public policy and internationally mandatory rules

(1) The application of the law determined under this Convention may be refused only if the effects of its application would be manifestly contrary to the public policy of the forum.

(2) This Convention does not prevent the application of those provisions of the law of the forum which, irrespective of rules of conflict of laws, must be applied even to international situations.

(3) This Article does not permit the application of provisions of the law of the forum imposing requirements with respect to perfection or relating to priorities between competing interests, unless the law of the forum is the applicable law under this Convention.

Article 12: Determination of the applicable law for Multi-unit States

(1) If the account holder and the relevant intermediary have agreed on the law of a specified territorial unit of a Multi-unit State –

1. a) the references to “State” in the first sentence of Article 4(1) are to that territorial unit;
2. b) the references to “that State” in the second sentence of Article 4(1) are to the Multi-unit State itself.

(2) In applying this Convention –

1. a) the law in force in a territorial unit of a Multi-unit State includes both the law of that unit and, to the extent applicable in that unit, the law of the Multi-unit State itself;
2. b) if the law in force in a territorial unit of a Multi-unit State designates the law of another territorial unit of that State to govern perfection by public filing, recording or registration, the law of that other territorial unit governs that issue.

(3) A Multi-unit State may, at the time of signature, ratification, acceptance, approval or accession, make a declaration that if, under Article 5, the applicable law is that of the Multi-unit State or one of its territorial units, the internal choice of law rules in force in that Multi-unit State shall determine whether the substantive rules of law of that Multi-unit State or of a particular territorial unit of that Multi-unit State shall apply. A Multi-unit State that makes such a declaration shall communicate information concerning the content of those internal choice of law rules to the Permanent Bureau of the Hague Conference on Private International Law.

(4) A Multi-unit State may, at any time, make a declaration that if, under Article 4, the applicable law is that of one of its territorial units, the law of that territorial unit applies only if the relevant intermediary has an office within that territorial unit which satisfies the condition specified in the second sentence of Article 4(1). Such a declaration shall have no effect on dispositions made before that declaration becomes effective.

Article 13: Uniform interpretation

In the interpretation of this Convention, regard shall be had to its international character and to the need to promote uniformity in its application.

Article 14: Review of practical operation of the Convention

The Secretary General of the Hague Conference on Private International Law shall at regular intervals convene a Special Commission to review the practical operation of this Convention and to consider whether any amendments to this Convention are desirable.

Chapter IV – Transition Provisions

Article 15: Priority between pre-Convention and post-Convention interests

In a Contracting State, the law applicable under this Convention determines whether a person’s interest in securities held with an intermediary acquired after this Convention entered into force for that State extinguishes or has priority over another person’s interest acquired before this Convention entered into force for that State.

Article 16: Pre-Convention account agreements and securities accounts

(1) References in this Convention to an account agreement include an account agreement entered into before this Convention entered into force in accordance with Article 19(1). References in this Convention to a securities account include a securities account opened before this Convention entered into force in accordance with Article 19(1).

(2) Unless an account agreement contains an express reference to this Convention, the courts of a Contracting State shall apply paragraphs (3) and (4) in applying Article 4(1) with respect to account agreements entered into before the entry into force of this Convention for that State in accordance with Article 19. A Contracting State may, at the time of signature, ratification, acceptance, approval or accession, make a declaration that its courts shall not apply those paragraphs with respect to account agreements entered into after the entry into force of this Convention in accordance with Article 19(1) but before the entry into force of this Convention for that State in accordance with Article 19(2). If the Contracting State is a Multi-unit State, it may make such a declaration with respect to any of its territorial units.

(3) Any express terms of an account agreement which would have the effect, under the rules of the State whose law governs that agreement, that the law in force in a particular State, or a territorial unit of a particular Multi-unit State, applies to any of the issues specified in Article 2(1), shall have the effect that such law governs all the issues specified in Article 2(1), provided that the relevant intermediary had, at the time the agreement was entered into, an office in that State which satisfied the condition specified in the second sentence of Article 4(1). A Contracting State may, at the time of signature, ratification, acceptance, approval or accession, make a declaration that its courts shall not apply this paragraph with respect to an account agreement described in this paragraph in which the parties have expressly agreed that the securities account is maintained in a different State. If the Contracting State is a Multi-unit State, it may make such a declaration with respect to any of its territorial units.

(4) If the parties to an account agreement, other than an agreement to which paragraph (3) applies, have agreed that the securities account is maintained in a particular State, or a territorial unit of a particular Multi-unit State, the law in force in that State or territorial unit is the law applicable to all the issues specified in Article 2(1), provided that the relevant intermediary had, at the time the agreement was entered into, an office in that State which satisfied the condition specified in the second sentence of Article 4(1). Such an agreement may be express or implied from the terms of the contract considered as a whole or from the surrounding circumstances.

Chapter V – Final Clauses

Article 17: Signature, ratification, acceptance, approval or accession

(1) This Convention shall be open for signature by all States.

(2) This Convention is subject to ratification, acceptance or approval by the signatory States.

(3) Any State which does not sign this Convention may accede to it at any time.

(4) The instruments of ratification, acceptance, approval or accession shall be deposited with the Ministry of Foreign Affairs of the Kingdom of the Netherlands, Depositary of this Convention.

Article 18: Regional Economic Integration Organisations

(1) A Regional Economic Integration Organisation which is constituted by sovereign States and has competence over certain matters governed by this Convention may similarly sign, accept, approve or accede to this Convention. The Regional Economic Integration Organisation shall in that case have the rights and obligations of a Contracting State, to the extent that that Organisation has competence over matters governed by this Convention. Where the number of Contracting States is relevant in this Convention, the Regional Economic Integration Organisation shall not count as a Contracting State in addition to its Member States which are Contracting States.

(2) The Regional Economic Integration Organisation shall, at the time of signature, acceptance, approval or accession, notify the Depositary in writing specifying the matters governed by this Convention in respect of which competence has been transferred to that Organisation by its Member States. The Regional Economic Integration Organisation shall promptly notify the Depositary in writing of any changes to the distribution of competence specified in the notice in accordance with this paragraph and any new transfer of competence.

(3) Any reference to a “Contracting State” or “Contracting States” in this Convention applies equally to a Regional Economic Integration Organisation where the context so requires.

Article 19: Entry into force

(1) This Convention shall enter into force on the first day of the month following the expiration of three months after the deposit of the third instrument of ratification, acceptance, approval or accession referred to in Article 17.

(2) Thereafter this Convention shall enter into force –

1. a) for each State or Regional Economic Integration Organisation referred to in Article 18 subsequently ratifying, accepting, approving or acceding to it, on the first day of the month following the expiration of three months after the deposit of its instrument of ratification, acceptance, approval or accession;
2. b) for a territorial unit to which this Convention has been extended in accordance with Article 20(1), on the first day of the month following the expiration of three months after the notification of the declaration referred to in that Article.

Article 20: Multi-unit States

(1) A Multi-unit State may, at the time of signature, ratification, acceptance, approval or accession, make a declaration that this Convention shall extend to all its territorial units or only to one or more of them.

(2) Any such declaration shall state expressly the territorial units to which this Convention applies.

(3) If a State makes no declaration under paragraph (1), this Convention extends to all territorial units of that State.

Article 21: Reservations

No reservation to this Convention shall be permitted.

Article 22: Declarations

For the purposes of Articles 1(5), 12(3) and (4), 16(2) and (3) and 20 –

1. a) any declaration shall be notified in writing to the Depositary;
2. b) any Contracting State may modify a declaration by submitting a new declaration at any time;
3. c) any Contracting State may withdraw a declaration at any time;
4. d) any declaration made at the time of signature, ratification, acceptance, approval or accession shall take effect simultaneously with the entry into force of this Convention for the State concerned; any declaration made at a subsequent time and any new declaration shall take effect on the first day of the month following the expiration of three months after the date on which the Depositary made the notification in accordance with Article 24;
5. e) a withdrawal of a declaration shall take effect on the first day of the month following the expiration of six months after the date on which the Depositary made the notification in accordance with Article 24.

Article 23: Denunciation

(1) A Contracting State may denounce this Convention by a notification in writing to the Depositary. The denunciation may be limited to certain territorial units of a Multi-unit State to which this Convention applies.

(2) The denunciation shall take effect on the first day of the month following the expiration of twelve months after the date on which the notification is received by the Depositary. Where a longer period for the denunciation to take effect is specified in the notification, the denunciation shall take effect upon the expiration of such longer period after the date on which the notification is received by the Depositary.

Article 24: Notifications by the Depositary

The Depositary shall notify the Members of the Hague Conference on Private International Law, and other States and Regional Economic Integration Organisations which have signed, ratified, accepted, approved or acceded in accordance with Articles 17 and 18, of the following –

1. a) the signatures and ratifications, acceptances, approvals and accessions referred to in Articles 17 and 18;
2. b) the date on which this Convention enters into force in accordance with Article 19;
3. c) the declarations and withdrawals of declarations referred to in Article 22;
4. d) the notifications referred to in Article 18(2);
5. e) the denunciations referred to in Article 23.

In witness whereof the undersigned, being duly authorised thereto, have signed this Convention.

Done at The Hague, on the 5th day of July, 2006, in the English and French languages, both texts being equally authentic, in a single copy which shall be deposited in the archives of the Government of the Kingdom of the Netherlands, and of which a certified copy shall be sent, through diplomatic channels, to each of the Member States of the Hague Conference on Private International Law as of the date of its Nineteenth Session and to each State which participated in that Session.

* Bu çeviride yer alan görüşler ‘Lahey Uluslararası Özel Hukuk Konferansı’na (Hague Conference on Private International Law) ait olup; çevirenin çalıştığı kurumu bağlamaz, çevirenin çalıştığı kurum veya göreviyle ilişki kurulmak suretiyle kullanılamaz. Çevirideki tüm hatalar, kusurlar, noksanlıklar ve eksiklikler çevirene aittir. Çevirenin Notu: Bu sözleşmeyi imzalayan devlet sayısı (Türkiye dâhil) ‘93’, sözleşmenin ilişkili diğer taraflarının sayısı ise ‘67’dir. [Türkçe çeviriye konu Sözleşmenin İngilizce metni için bkz. <https://assets.hcch.net/docs/3afb8418-7eb7-4a0c-af85-c4f35995bb8a.pdf> erişim tarihi 07 Kasım 2024]. Türkçe çeviriye konu işbu Sözleşmenin İngilizce metni, çevirinin sonunda yer almaktadır.

[1] Çevirenin Notu: Bu ifade, Türk hukukunda “sıra cetveli” olarak anılır.