Değişen bir manzaranın ortasında, her seviyedeki denetim profesyonelinin bağımsız denetimin geleceği ve yapay zekâ gibi teknolojilerin oynadığı rol hakkında önemli soruları bulunmaktadır. Cevap arayanlara yardımcı olmak için doğrudan kaynağa gittik.
Forrestall CPAs, denetim de dâhil olmak üzere tam bir hizmet yelpazesi sunan önde gelen bir metro Atlanta CPA firmasıdır. 1978’de kurulan bu firma, Gwinnett Magazine tarafından on beş yıl boyunca Gwinnett County’deki En İyi CPA Firması seçilmiştir. Ayrıca Atlanta Business Chronicle tarafından altı yıl boyunca Atlanta’daki en hızlı büyüyen CPA firmaları arasında yer almıştır.
Bağımsız denetim sektörünün nereye gittiğine dair düşüncelerini almak için Yönetici Ortak Jeff Forrestall (CPA, CFF, ABV, CVA, PFS) ile bir araya geldik.
Sizce bağımsız denetim mesleğinin durumu nedir?
Jeff Forrestall: Öncelikle denetimin ortadan kalkacağı düşüncesi doğru değildir. Babam firmamızı 1978’de kurdu. O eski bir Ernest & Young çalışanı, bu yüzden sonunda hepimize öğretti. Herkes ulusal bir firma grubundan başladı.
Her şeyden biraz yaparak başladık, yani hem denetim hem de vergi. Başka uzmanlık alanlarımız da vardır. Ancak son birkaç yıldır firmamız denetimde yoğun olarak yer aldı ve şaşırtıcı bir şekilde şu anda en büyük gelir dikeyimiz budur.
Yaklaşık 10 yıl boyunca emsal değerlendiricisiydim ve buna geri dönmek üzereyiz. Emsal değerlendirmesi için 2 bin-3 bin dolar ödüyorduk ve şimdi 15 bin-20 bin dolar gibi bir ücret ödüyoruz. Yani ucuz değil, özellikle de uzmanlık alanlarınız varsa. Bence bu, son birkaç yıldır denetim sektöründe gördüğümüz eğilimle aynıdır. Her şey kişiselleştirilmiş hizmetle ilgilidir.
Yapay zekânın önümüzdeki on yılda bağımsız denetim sektörünü nasıl dönüştüreceğini düşünüyorsunuz?
Jeff Forrestall: Bana göre, daha fazla özelleştirme ve değer tabanlı fiyatlandırmayı destekleyecektir. Bunu düzgün bir şekilde yapmak ve para kazanmak için, sadece kontrol listenizi veya yönergelerinizi kullanmıyorsunuz, aynı zamanda müşterinizi kişiselleştirmeniz ve gerçekten anlamanız, eğilimlerin ne olduğunu görmeniz ve daha üst düzey danışmanların çalışmalarını sunmanız gerekiyor.
Saf kontrol listesi yapıyorsanız ve müşteriyle konuşmuyorsanız, sadece onlara bir şeyler elektronik posta (e-posta) ile gönderip portala yüklemelerini sağlıyorsanız, orada hiçbir ilişki olmaz. Ürüne bir meta gibi davranırsanız, o zaman fiyatı da öyle olur.
Ancak, bunun iletişim ve analizlerinizin analizini yorumlayabilme ve daha sonra daha iyi karar alma için bunu müşteriye geri iletebilme olduğunu düşünüyorum. Değer budur ve bunun için daha fazla ücret talep edebilirsiniz. Ve teknoloji bunu destekleyebilir.
Bağımsız denetim sektöründe eğitim, işe alım ve elde tutma konularında değişimler görüyor musunuz?
Jeff Forrestall: Geleneksel yolun dışına bakmak zorunda kaldık. Kadromda birkaç avukat var ve denetçilerimden biri avukattır. Harika bir işe alım. Hayatında hiç muhasebe dersi almamış.
Herhangi bir geçmişi olmayan birkaç STEM anadal öğrencisi var. Daha genç adaylar Kovid nedeniyle çok fazla iş değiştirdiler, bu yüzden ihtiyacımız olan geçmişe sahip değiller.
Daha deneyimli kişiler arıyoruz. Ve aslında AuditWatch programıyla onları kendimiz yetiştiriyoruz. Herkesin bunu yapmasını sağlıyoruz.
Uzun lafın kısası, sektör değişiyor. Ulusal ve bölgesel firmalar denetçileri ölüme götürüyor. Gelecek yıldan itibaren 40 saatlik bir çalışma haftası yapacağız. Denetim gruplarımız seyahat etmiyor. Tek olan biziz çünkü insanları çekmeye ve elde tutmaya çalışıyoruz. Bu yüzden son altı ayda, birçok denetçinin bize tekrar başvurduğunu görüyorum.
Bağımsız denetim firmaları değişen müşteri beklentilerini karşılamak için hangi stratejileri kullanıyor?
Jeff Forrestall: Bizim için, bu incelemeleri müşterilerimize değer katmak için analitikle yapmaya başladık. Örneğin, işte kendinizle ilgili beş yıllık bir trend. İşte oranlarınız. İşte sektördeki herkesin asgari, azami ve ortalamaları. Ve diyorlar ki, vay canına, dostum, benim genel giderlerim herkesten fazladır. Bu raporu müşteriyle paylaşmaya başladık ve onlar için çok büyük bir değer taşıyor. İyi bir hikâye anlatıyor.
Gelecekteki denetim süreçlerinde veri analitiğinin rolü ne olacak?
Jeff Forrestall: Denetim kalitesinin arttığını söyleyebilirim ve analitik kullanımından dolayı bu durum arasında bir korelasyon olduğunu düşünüyorum.
Ancak insanların rolünün yerini almayacak. Yani, bir denetim veya inceleme yapıyorsanız, belki de yapay zekâ, bir şeyin garip görünüp görünmediğini söyleyen ilk analizin bir kısmını yapıyordur. Sonra, insanın gelip yönetimle soruşturma yapması ve bir soruşturmaya ihtiyacımız olup olmadığını, bu soruşturmanın eğiliminin ne olduğunu vb. belirlemesi gerekir.
Rekabet bağımsız denetim ücretlerini ve hizmet kalitesini nasıl etkiliyor?
Jeff Forrestall: Bence hepimiz evrimleşiyoruz ve daha azıyla daha akıllı olmayı öğreniyoruz. Daha az denetçi ve bunları yapan daha az firmayla ücretler artıyor. Ama kalite de öyledir.
Guided Assurance (eski adıyla Checkpoint Engage) gibi piyasadaki bazı yeni ürünlerle, hizmetlerinizi yalnızca bir kontrol listesinin ötesine taşıyabilirsiniz. Daha fazla planlama, daha fazla analiz ve daha iyi anlayış—ve bunun değerini fark etme. Ayrıca, daha fazla analitik ve genel zamanımızı azaltmak için diğer fırsatlara güvenmek. Denetim sektörünün gittiği yer burasıdır.
Geleceğin bağımsız denetçilerinin başarılı olmak için hangi becerilere ihtiyacı olacaktır?
Jeff Forrestall: Kesinlikle yumuşak becerilerdir çünkü bağımsız denetim mesleği insanlarla konuşmaya yol açan bir iştir. Bütün mesele budur. Ve bir başkasına akıl hocalığı yapmanın veya akıl hocalığı yapmanın önemli olduğunu söyleyebilirim. Ve bu, muhasebe derecesine sahip olmanın sizi mutlaka daha iyi yapacağı anlamına gelmez. İşletme derecesi olmayan dört kişiyi işe aldım ve hepsi çok iyi iş çıkardı çünkü onlara eğitim veriyoruz. Sadece meraklı olun ve öğrenmeye hazır olun.
1966 yılında, Gence-Borçalı yöresinden göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak Ardahan/Çıldır’da doğdu [merhume Anası (1947-10 Temmuz 2023) Erzurum/Aşkale; merhum Babası ise Ardahan/Çıldır yöresindendir]. 1984 yılında yapılan sınavda Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü kazandı. 1985 yılında Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümüne yatay geçiş yaptı ve 1988’de Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü birincilikle, Fakülteyi ise 11’inci olarak bitirdi.
1997 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Denver şehrinde yer alan ‘Spring International Language Center’da; 65’inci dönem müdavimi olarak 2008-2009 döneminde Milli Güvenlik Akademisi’nde (MGA) eğitim gördü ve MGA’dan dereceyle mezun oldu. MGA eğitimi esnasında ‘Sınır Aşan Sular Meselesi’, ‘Petrol Sorunu’ gibi önemli başlıklarda bilimsel çalışmalar yaptı.
Türkiye’de Yatırımların ve İstihdamın Durumu ve Mevcut Ortamın İyileştirilmesine İlişkin Öneriler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü);
Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yaşanan Sorunlar ve Alınması Gereken Önlemler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü, Sevinç Akbulak ile birlikte);
Kayıp Yıllar: Türkiye’de 1980’li Yıllardan Bu Yana Kamu Borçlanma Politikaları ve Bankacılık Sektörüne Etkileri (Bankalar Yeminli Murakıpları Vakfı Eser Yarışması, Övgüye Değer Ödülü, Emre Kavaklı ve Ayça Tokmak ile birlikte);
Türkiye’de Sermaye Piyasası Araçları ve Halka Açık Anonim Şirketler (Sevinç Akbulak ile birlikte) ve Türkiye’de Reel ve Mali Sektör: Genel Durum, Sorunlar ve Öneriler (Sevinç Akbulak ile birlikte) başlıklı kitapları yayımlanmıştır.
Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı Esasları ve Yedek Akçeler (Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal TEKİNALP’e Armağan, Cilt I; 2003), Anonim Şirketlerin Halka Açılması (Muğla Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Tartışma Tebliğleri Serisi II; 2004) ile Prof. Dr. Saim ÜSTÜNDAĞ’a Vefa Andacı (2020), Cilt II, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler (2021), Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler II (2021), Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler (2021), Ticari İşletme Hukuku Fasikülü (2022), Ticari Mevzuat Notları (2022), Bilimsel Araştırmalar (2022), Hukuki İncelemeler (2023), Prof. Dr. Saim Üstündağ Adına Seçme Yazılar (2024), Hukuka Giriş (2024) başlıklı kitapların bazı bölümlerinin de yazarıdır.
1992 yılından beri Türkiye’de yayımlanan otuza yakın Dergi, Gazete ve Blog’da 2 bin 500’ü aşan Telif Makale ve Telif Yazı ile tamamı İngilizceden olmak üzere Türkçe Derleme ve Türkçe Çevirisi yayımlanmıştır.
1988 yılında intisap ettiği Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) uzman yardımcısı, uzman (yeterlik sınavı üçüncüsü), başuzman, daire başkanı ve başkanlık danışmanı; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı GSM 1800 Lisansları Değerleme Komisyonunda üye olarak görev yapmış, ayrıca Vergi Konseyi’nin bazı alt çalışma gruplarında (Menkul Sermaye İratları ve Değer Artış Kazançları; Kayıt Dışı Ekonomi; Özkaynakların Güçlendirilmesi) yer almış olup; halen başuzman unvanıyla SPK’da çalışmaktadır.
Hayatı dosdoğru yaşamak ve çalışkanlık vazgeçilmez ilkeleridir. Ülkesi ‘Türkiye Cumhuriyeti’ her şeyin üstündedir.