- Basel Komitesi, finansın dijitalleşmesinin bankalar ve denetim açısından etkilerine ilişkin bir rapor yayınladı.
- Anılan raporda, yeni teknolojilerin yararları ve riskleri ile bankacılık hizmetlerinin sağlanmasında teknolojik açıdan etkin yeni tedarikçilerin ortaya çıkışı ele alınıyor.
- Makro yapısal unsurlar, çok özel dijitalleşme temaları ve kapasite geliştirme ve koordinasyonla ilgili olarak bankalar ve denetim otoriteleri için sekiz çıkarım tanımlamaktadır.
Basel Bankacılık Denetim Komitesi bugün (16 Mayıs 2024), finansın devam eden dijitalleşmesinin bankalar ve denetim üzerindeki etkilerini değerlendiren bir rapor[1] yayınladı. Mezkûr raporda, 2018 yılında yayınlanan “Sağlam Uygulamalar: fintech gelişmelerinin bankalar ve banka denetçileri için sonuçları” (Sound Practices: implications of fintech developments for banks and bank supervisors[2]) başlıklı rapor temel alınıyor ve finansın dijitalleşmesindeki son gelişmeler değerlendiriliyor.
Raporda, uygulama programlama arayüzleri, yapay zekâ ve makine öğrenimi, dağıtık defter teknolojisi ve bulut bilişim (application programming interfaces, artificial intelligence and machine learning, distributed ledger technology and cloud computing) dâhil olmak üzere bankacılık değer zincirinin çeşitli yönlerinde önemli yenilikçi teknolojilerin kullanımı incelenmektedir. Aynı zamanda teknolojik olarak etkinleştirilmiş yeni tedarikçilerin (örneğin büyük teknoloji şirketleri, fintech’ler ve üçüncü taraf hizmet sağlayıcıları) ve iş modellerinin rolünü de dikkate alır.
Dijitalleşme hem bankalara hem de müşterilerine fayda sağlayabilirken aynı zamanda yeni güvenlik açıkları yaratabilir ve mevcut riskleri artırabilir. Bunlar arasında daha büyük stratejik riskler ve itibar riskleri, bankaların operasyonel risklerini ve dayanıklılığını test edebilecek daha geniş kapsamlı faktörler ve artan ara bağlantılardan kaynaklanan sistem çapındaki potansiyel riskler yer alabilir. Bankalar bu riskleri azaltmak için çeşitli stratejiler ve uygulamalar uyguluyor ancak etkili kurumsal yönetişim ve risk yönetimi süreçleri temel olmayı sürdürmektedir.
Dijitalleşme, hem bankalar hem de denetim otoriteleri için düzenleyici ve denetleyici etkileri artırmaktadır ki; bunlar şunları içerir:
- Gelişen risklerin izlenmesi ve yeniliğe karşı sorumlu bir yaklaşımın benimsenmesi;
- Verilerin korunması ve sağlam risk yönetimi süreçlerinin uygulanması ve
- Yeni teknolojilerden ve iş modellerinden kaynaklanan risklerin değerlendirilmesi ve azaltılması için gerekli kaynakların, personelin ve yeteneklerin güvence altına alınması.
Basel Bankacılık Denetim Komitesi, finansın dijitalleşmesine ilişkin gelişmeleri izlemeye devam edecek ve gerektiğinde, riskleri ve zayıf noktaları azaltmak için ilave standartların veya rehberliğin gerekli olup olmadığını değerlendirecektir.
* Bu yazıda yer alan görüşler yazarına ait olup çalıştığı kurumu bağlamaz, yazarın çalıştığı kurum veya göreviyle ilişki kurulmak suretiyle kullanılamaz. Yazıdaki tüm hatalar, kusurlar, noksanlıklar ve eksiklikler yazarına aittir.
[1] <https://www.bis.org/bcbs/publ/d575.htm>
[2] <https://www.bis.org/bcbs/publ/d431.htm>
1966 yılında, Gence-Borçalı yöresinden göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak Ardahan/Çıldır’da doğdu [merhume Anası (1947-10 Temmuz 2023) Erzurum/Aşkale; merhum Babası ise Ardahan/Çıldır yöresindendir]. 1984 yılında yapılan sınavda Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü kazandı. 1985 yılında Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümüne yatay geçiş yaptı ve 1988’de Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü birincilikle, Fakülteyi ise 11’inci olarak bitirdi.
1997 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Denver şehrinde yer alan ‘Spring International Language Center’da; 65’inci dönem müdavimi olarak 2008-2009 döneminde Milli Güvenlik Akademisi’nde (MGA) eğitim gördü ve MGA’dan dereceyle mezun oldu. MGA eğitimi esnasında ‘Sınır Aşan Sular Meselesi’, ‘Petrol Sorunu’ gibi önemli başlıklarda bilimsel çalışmalar yaptı.
Türkiye’de Yatırımların ve İstihdamın Durumu ve Mevcut Ortamın İyileştirilmesine İlişkin Öneriler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü);
Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yaşanan Sorunlar ve Alınması Gereken Önlemler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü, Sevinç Akbulak ile birlikte);
Kayıp Yıllar: Türkiye’de 1980’li Yıllardan Bu Yana Kamu Borçlanma Politikaları ve Bankacılık Sektörüne Etkileri (Bankalar Yeminli Murakıpları Vakfı Eser Yarışması, Övgüye Değer Ödülü, Emre Kavaklı ve Ayça Tokmak ile birlikte);
Türkiye’de Sermaye Piyasası Araçları ve Halka Açık Anonim Şirketler (Sevinç Akbulak ile birlikte) ve Türkiye’de Reel ve Mali Sektör: Genel Durum, Sorunlar ve Öneriler (Sevinç Akbulak ile birlikte) başlıklı kitapları yayımlanmıştır.
Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı Esasları ve Yedek Akçeler (Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal TEKİNALP’e Armağan, Cilt I; 2003), Anonim Şirketlerin Halka Açılması (Muğla Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Tartışma Tebliğleri Serisi II; 2004) ile Prof. Dr. Saim ÜSTÜNDAĞ’a Vefa Andacı (2020), Cilt II, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler (2021), Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler II (2021), Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler (2021), Ticari İşletme Hukuku Fasikülü (2022), Ticari Mevzuat Notları (2022), Bilimsel Araştırmalar (2022), Hukuki İncelemeler (2023), Prof. Dr. Saim Üstündağ Adına Seçme Yazılar (2024), Hukuka Giriş (2024) başlıklı kitapların bazı bölümlerinin de yazarıdır.
1992 yılından beri Türkiye’de yayımlanan otuza yakın Dergi, Gazete ve Blog’da 2 bin 500’ü aşan Telif Makale ve Telif Yazı ile tamamı İngilizceden olmak üzere Türkçe Derleme ve Türkçe Çevirisi yayımlanmıştır.
1988 yılında intisap ettiği Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) uzman yardımcısı, uzman (yeterlik sınavı üçüncüsü), başuzman, daire başkanı ve başkanlık danışmanı; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı GSM 1800 Lisansları Değerleme Komisyonunda üye olarak görev yapmış, ayrıca Vergi Konseyi’nin bazı alt çalışma gruplarında (Menkul Sermaye İratları ve Değer Artış Kazançları; Kayıt Dışı Ekonomi; Özkaynakların Güçlendirilmesi) yer almış olup; halen başuzman unvanıyla SPK’da çalışmaktadır.
Hayatı dosdoğru yaşamak ve çalışkanlık vazgeçilmez ilkeleridir. Ülkesi ‘Türkiye Cumhuriyeti’ her şeyin üstündedir.