Giriş
Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu (Securities and Exchange Board of India-SEBI), öncü bir hareketle Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu’nu (Brokers Industry Standards Forum-BISF) kurmuştur. İlk olarak Temmuz 2023’te önerilen[1] Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu tarafından Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu’nun oluşturulması, düzenlemelerin ve genelgelerin etkili bir şekilde uygulanması için sektör geri bildirimlerinden ve paydaş istişarelerinden yararlanarak düzenleyici standartlar oluşturmayı amaçlamaktadır. Bu girişim, Hindistan’ın finansal piyasalarında işbirliğini teşvik etme, iş kolaylığını artırma ve yatırımcı korumasını güçlendirme yönünde önemli bir adıma işaret etmektedir.
1. Hadisenin Arka Planı
Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu, yıllar içinde yatırımcıların korunmasını sağlama konusunda önemli ilerlemeler kaydetmiştir. Borsada işlem gören şirketler için çok sayıda kamuyu aydınlatma zorunluluğu getirilmiş ve yatırımcıların şikâyetlerinin giderilmesi için mekanizmalar kurulmuş, böylece yatırımcıların menkul kıymetler piyasasına olan güveni artırılmıştır. Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu, bunlara ek olarak, onlara önemli derecede düzenleyici yetki ve sorumluluklar devrederek piyasa altyapı kuruluşlarını (market infrastructure institutions) da stratejik olarak güçlendirmiştir. Bu stratejik yetkilendirme, alım satım (işlem), ödeme ve kayıt tutma için gerekli altyapıyı sağlamadaki rolleri göz önüne alındığında, piyasa altyapı kuruluşlarının benzersiz avantajlı konumunu kabul etmektedir.
Ancak düzenleyici politika oluşturma sürecinde büyük ölçüde göz ardı edilen bir grup, borsacılardır (aracı kurumlardır). Borsa aracı kurumları, işlem üyesi, takas üyesi veya saklama katılımcısı rolleriyle piyasa altyapı kuruluşları ile yatırımcılar arasında önemli bir bağlantı görevi görmelerine rağmen, düzenleyici politikaların oluşturulmasında nadiren aktif bir rol üstlendiler. Bunun temel nedeni, Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu’nun borsacıların düzenleyici rejimi uygularken karşılaştıkları pratik ve operasyonel zorlukları dikkate almasına olanak tanıyan özel bir platformun bulunmamasıdır. Hindistan Ulusal Borsa Üyeleri Birliği (Association of National Exchange Members of India), Bombay Menkul Kıymetler Borsası Aracı Kurumları Forumu (Bombay Stock Exchange Brokers Forum) ve Hindistan Emtia Katılımcıları Birliği (Commodity Participants Association of India) gibi kurumlar mevcut olmasına karşın, Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu düzenlemelerin oluşturulmasında istişarede bulunmak için nadiren onlarla temasa geçmiştir.
Politika oluşturmadaki bu boşluğun farkına varan Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu, borsacıların benzersiz bilgi ve deneyimlerini kabul eden daha kapsayıcı bir yaklaşımı benimsemiş; bu da, Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu ile çeşitli önemli düzenleyici hususlara ilişkin istişarelerin başlatılmasıyla yapılmıştır.
2. Genel Bakış
Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu, menkul kıymetler piyasasının çeşitli yönlerinden temsilcileri bir araya getiren çeşitliliğe sahip bir konsorsiyumdur. Buna üç önde gelen aracı kuruluş birliği de dâhildir: Hindistan Ulusal Borsa Üyeleri Birliği, Bombay Menkul Kıymetler Borsası Aracı Kurumları Forumu ve Hindistan Emtia Katılımcıları Birliği. Buna ilave olarak Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu, piyasa altyapı kuruluşlarından, nitelikli hisse senedi aracı kurumlarından (qualified stock brokers), saklayıcılardan ve yüksek frekanslı alım satım firmalarından temsilcilerden oluşmaktadır. Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu ayrıca arka ofis ve ön ofis tedarikçilerinin yanı sıra yatırımcı birliklerinin de temsilini içerir.
Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu, Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu için önerilen model[2] kapsamında, üzerinde tartışılması gereken noktaları belirleyerek gündemi oluşturmaktadır. Bu aslında ‘ne’nin ele alınması gerektiği sorusuna cevap verir. ‘Ne’ Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu tarafından belirlendiğinde, Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu ‘nasıl’ı belirlemek için devreye girmektedir. Bu, belirlenen noktaların etkili bir şekilde nasıl ele alınabileceğine ilişkin metodolojilerin veya süreçlerin önerilmesini içerir. Temelde, Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu yönlendirmeyi sağlarken, Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu da ileriye yönelik en etkili yolu önermek için pratik yeterliliğini kullanmaktadır.
3. Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu’nun Etkisi
Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu, kuruluşundan bu yana, Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu düzenlemelerinin ve genelgelerinin etkili bir şekilde uygulanmasında hızlı bir şekilde önemli bir kuruluş olarak ortaya çıkmıştır. Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu’nun en önemli katkılarından biri ilgili standartların oluşturulması olmuştur. Örneğin, Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu Kasım 2023’te[3], Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu’na “En Önemli Şartlar ve Durumlar”ı (Most Important Terms and Conditions) formüle etme sorumluluğunu vermiştir. Bu girişimin amacı, aracı kurum-müşteri ilişkilerinin başlatılmasında yer alan kapsamlı dokümantasyon nedeniyle yatırımcı müşterilerin gözden kaçırabileceği önemli hususları vurgulayarak şeffaflık ve netliğin sağlanmasıydı. Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu, buna ek olarak, şüpheli faaliyetler nedeniyle müşterinin ticari hesaplarını gönüllü olarak dondurmak/engellemek için bir kolaylık sağlamak üzere ticari üyelere yönelik çerçevenin geliştirilmesine katkıda bulunmuştur.
Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu’nun bir diğer önemli katkısı da iş yapma kolaylığı sağlaması olmuştur. Normal işleyiş sürecinde borsa aracı kurumları, işleyişinin çeşitli yönleriyle ilgili verileri piyasa altyapı kuruluşlarına rapor eder. Ancak bu raporların bazıları, verilerin doğrudan birincil kaynaklardan piyasa altyapı kuruluşlarına yönlendirilmesi nedeniyle gereksiz hale gelmiştir. Bu nedenle, Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu’nun tavsiyesi doğrultusunda, verilerin bu tür mükerrer raporlaması Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu tarafından ortadan kaldırılmıştır[4].
Son olarak Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu, operasyonel zorlukların ortadan kaldırılmasında önemli bir rol oynamıştır. Müşterinin fonlarının üç aylık/aylık ödemeleri için borsacıların fonları Cuma akşamı küçük bir pencerede müşterilere geri dağıtmaları gerekiyordu ki; bu da müşteriler, borsacılar ve bankacılık sistemi için istenmeyen sonuçlar doğurmuştur. Bu nedenle, Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu’nun tavsiyeleri doğrultusunda raporlama yükümlülükleri, Cuma ve/veya Cumartesi günü yeterli güvenlik önlemleriyle uzlaşmaya izin verecek şekilde ayarlanmıştır. Buna ilave olarak, müşterinin fonlarının ileriye taşınmasına yönelik olarak, operasyonel zorlukların ortadan kaldırılmasına yönelik Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu’nun tavsiyelerine dayalı olarak Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu tarafından revize edilmiş bir çerçeve[5] de yayınlanmıştır.
4. Sonrasında Olacaklar
Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu’nun düzenleyici politikaların oluşturulması sürecine uygulayıcıları dâhil etme girişimi övgüye değerdir. Ancak, piyasa bütünlüğünü ve yatırımcıların bu tür bir katılıma olan güvenini sağlamak için aşağıdaki önlemler dikkate alınabilir.
İlk olarak, Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu’nun tekliflerinin uzman uygulayıcılardan geldiği göz önüne alındığında, Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu’nun tercihen piyasa altyapı kuruluşlarının ve yatırımcı birliklerinin katılımıyla yetkin bir ekip oluşturması gerekmektedir. Bu ekip, yatırımcı çıkarlarını olumsuz yönde etkileyebilecek potansiyel gizli sonuçları belirlemek için teklifleri titizlikle inceleyecektir. Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu’nun, borsacıların düzenlenmesine ilişkin tavsiyelerin borsacılar tarafından önemli ölçüde temsil edilen bir sektör kuruluşundan gelmesi durumunda ortaya çıkabilecek potansiyel çıkar çatışmasını aklında tutması da gerekmektedir.
İkinci olarak, aracı kurum sektöründe artan eşitsizlik, Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu’nun küçük borsacıların endişelerini dile getirmeleri için gerekli önlemleri almasını gerektirmektedir. 2023 yılı itibarıyla ilk 10 ve ilk 100 borsacının pazar payları[6] sırasıyla %53 (yüzde 53) ve %82’dir. Dahası, en büyük iki borsacı tek başına borsacılık sektörünün pazar payının yaklaşık %40’ını kontrol ediyordu[7]. Küçük borsacıların çıkarları, büyük aracı kurumların artan etkisi nedeniyle gölgede kalabileceği için bu eğilim endişe vericidir. Bu nedenle Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu, küçük borsacıların mevzuata uygunluk konusundaki endişelerini dile getirebilecekleri bir platform görevi görebilir ve böylece borsacılık sektöründe aktif katılımın sağlanması ve rekabet gücünün desteklenmesi sağlanabilir. Bu bağlamda, borsa aracı kurumlarına ilişkin düzenlemenin çeşitli yönlerinin uyum maliyetlerini potansiyel olarak artırabileceğini dikkate almak önemlidir. Bu nedenle, bu tür maliyet artışlarının etkisi, özellikle daha küçük aracı kurumlar açısından dikkate alınmalıdır. Nitelikli hisse senedi aracı kurumları olarak adlandırılan daha büyük borsa aracı kurumları için artırılmış yasal uyum yükümlülüklerinin getirilmesi övgüye değer bir girişim olsa da, daha küçük borsa aracı kurumları için uyum maliyetlerini mümkün olduğunca azaltmaya çalışmak da aynı derecede önemlidir. Böyle dengeli bir yaklaşım, düzenleyici önlemlerin sektördeki küçük kuruluşlara orantısız bir yük getirmemesini sağlayacaktır.
5.Hindistan Borsa Aracılığı Sektöründe Öz-Düzenleme Olanağının Araştırılması
Piyasalar genişledikçe, hem düzenlenen kuruluşların sayısında hem de düzenlemelerindeki karmaşıklıklarda belirgin bir artış yaşanmaktadır. Küresel olarak, böyle bir genişleme meydana geldiğinde öz düzenlemenin sıklıkla geçerli bir çözüm olarak ortaya çıktığı gözlemlenmiştir. Hindistan pazarlarının büyümesi göz önüne alındığında, Hindistan borsacılık endüstrisi için kendi kendini düzenleyen bir kuruluşa (self-regulatory organization) sahip olma ihtimali yakın gelecekte gündeme gelebilir ve böyle bir senaryoda Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu, standartları belirleme konusundaki deneyimiyle belirgin bir avantaja sahip olabilir.
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki (ABD) öz düzenlemenin kapsamlı geçmişinden bilgi elde edilebilir. Kâr amacı gütmeyen bir kendi kendini düzenleyen kuruluş olan Finans Sektörü Düzenleme Otoritesi (Financial Industry Regulatory Authority-FINRA), Amerika Birleşik Devletleri Kongresi tarafından Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’nun (Securities and Exchange Commission-SEC) gözetimi altında aracı kurum-satımcıların faaliyetlerini ve davranışlarını düzenlemek üzere yetkilendirilmiştir. Özellikle, FINRA’nın operasyonları[8] aracı kurum sektörünün katkılarıyla finanse edilmekte ve bu da vergi mükelleflerinin üzerindeki yükü etkili bir şekilde azaltmaktadır. FINRA’nın uygulama yetkileri[9], düzenleyici hükümleri ihlal eden borsacılara karşı para cezası uygulama, yaptırım uygulama ve diğer tedbirleri uygulama yetkisini içermektedir.
Bununla birlikte, düzenleyici otoritenin sektör liderliğindeki bir organa devredilmesi her zaman yatırımcı çıkarlarıyla uyumlu olmayabilir. Öz-düzenlemenin doğasında, bir kuruluşun hem üyelerinin ticari çıkarlarına hizmet etmesi hem de üyelerinin düzenlenmesi durumunda ortaya çıkan bir çıkar çatışması vardır. Böyle bir senaryo, kendi kendini düzenleyen bir kuruluşun bileşenlerinin ve onların yönettiği borsacıların çıkarlarının örtüşmesi nedeniyle, hiçbir bireyin kendi davasını yargılamaması gerektiği yönündeki doğal adaletin temel ilkesini ihlal edebilir. Ayrıca, sektör içindeki eşitsizlikler artarsa bu çatışmaların karmaşıklığı yoğunlaşabilir ve bu da kendi kendini düzenleyen bir kuruluşun finansal destek için daha büyük kuruluşlara daha fazla bağımlı olmasına yol açabilir. ABD’de bu çatışma potansiyeli, FINRA Yönetim Kurulu üyelerine yönelik suçlamalarla birlikte tekrarlanan endişelere yol açmıştır[10].
Öz-denetim, ABD’de Kongre tarafından 1975 tarihli Menkul Kıymetler Yasası Değişiklikleri (Securities Acts Amendments[11]) yoluyla uygulamaya konulmuştur. Kendi kendini düzenleyen kuruluşları uygulamaya koymanın temel mantığı, karmaşıklığın artmasıyla birlikte hükümet düzenlemelerinin hem maliyet açısından engelleyici hem de verimsiz olacağı önermesine dayanıyordu. Ayrıca kendi kendini düzenleyen kuruluşlar, uzmanlıkları sayesinde, kapsamlı işletme yönetimi standartlarını tanımlama konusunda daha iyi bir konumdaydı.
Hindistan’ın gelişmekte olan bir ülke olduğu göz önüne alındığında, düzenleme için ayrılan fonlar potansiyel olarak kalkınma girişimlerine yönlendirilebileceği için maliyet etkinliği argümanı anlamlı olabilir. Ancak bu argümanın mevcut Hindistan bağlamında uygulanabilirliği bir miktar sınırlıdır. Bunun temel nedeni, piyasa altyapı kuruluşlarının borsacılara karşı eylemleri düzenleme ve uygulama konusunda oynadığı önemli rol ve dolayısıyla Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu üzerindeki yükün azaltılmasıdır. Ayrıca, etkili düzenleme sağlamak amacıyla Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu tarafından piyasa altyapı kuruluşlarına devredilen yetki ve sorumlulukları belirleyen kapsamlı bir çerçeve[12] yayımlanmıştır. Sonuç olarak, piyasa altyapı kuruluşları gelirlerini sektörle ilgili faaliyetlerden elde ettikleri için Hintli vergi mükellefleri üzerindeki mali yük asgari düzeydedir.
Piyasa altyapı kuruluşlarında, özellikle de borsalarda, ticari ve düzenleyici çıkarların yan yana gelmesinden dolayı çıkar çatışması potansiyeli mevcut olsa da, bu tür çatışmaların etkisi kendi kendini düzenleyen kuruluşlara kıyasla daha az belirgindir. Bunun nedeni, borsaların pay esasına dönüştürülmüş (demutualize edilmiş) ve şirketleştirilmiş yapısıdır (demutualized and corporatized structure of the stock exchanges) ki; bu durum, borsacılık sektörünün düzenleyici departmanlar üzerindeki etkisinin minimumda tutulmasını sağlar.
Sonuç
Yukarıda belirtilen hususlar göz önüne alındığında, Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu tarafından hâlihazırda yürürlükte olan ve uygulamaya konulan mekanizma, hem maliyet etkinliğini hem de sektördeki uzmanlığın kullanılmasını kapsamaktadır. Düzenleme işlevlerinin piyasa altyapı kuruluşlarına devredilmesiyle maliyet etkinliği sağlanırken, Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu ile istişarelerde bulunularak uzmanlıktan yararlanılmaktadır. Aracı Kurum Sektörü Standartlar Forumu kendi kendini düzenleyen bir kuruluş statüsüne sahip olmadığından, bu istişareler, kendi kendini düzenleyen kuruluşlarla ilgili potansiyel tuzaklardan kaçınırken sektör uzmanlığından yararlanmanın ikili avantajını sunar.
İleriye dönük olarak, Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu’nun yatırımcı ve borsa aracı kurumlarının çıkarları arasındaki hassas dengeyi nasıl yönlendirdiğini görmek büyüleyici olacaktır. Hindistan Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu’nun testi, sektör uzmanlığından ve kaynaklarından faydalanırken aynı zamanda düzenleyici mekanizmaların sektör etkisinden bağımsızlığını koruyabilmesidir.
[1] <https://www.sebi.gov.in/media/press-releases/aug-2023/industry-standards-forum-to-facilitate-ease-of-implementation-of-regulations-industry-associations-take-next-steps_75014.html>
[2] <https://www.youtube.com/watch?v=bEYOepj7cnk&t=1s>
[3] <https://www.sebi.gov.in/legal/circulars/nov-2023/most-important-terms-and-conditions_79085.html>
[4] <https://www.sebi.gov.in/legal/circulars/jan-2024/ease-of-doing-business-changes-in-reporting_80598.html>
[5] <https://www.sebi.gov.in/legal/circulars/jan-2024/ease-of-doing-investments-by-investors-facility-of-voluntary-freezing-blocking-of-trading-accounts-by-clients_80597.html>
[6] <https://www.thehindubusinessline.com/opinion/refining-the-stock-broking-framework/article67973248.ece>
[7] <https://economictimes.indiatimes.com/markets/stocks/news/zerodha-groww-together-control-almost-40-market-share-of-stock-broking-industry/articleshow/104394539.cms?from=mdr>
[8] <https://www.finra.org/about/annual-reports>
[9] <https://www.finra.org/rules-guidance/enforcement>
[10] <https://piaba.org/piaba-newsroom/press-release-nearly-half-finras-public-governors-have-industry-ties-and-other>
[11] <https://www.sec.gov/news/speech/1975/111875loomis.pdf>
[12] <https://www.sebi.gov.in/legal/circulars/jan-2019/committees-at-market-infrastructure-institutions-miis-_41590.html>
1966 yılında, Gence-Borçalı yöresinden göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak Ardahan/Çıldır’da doğdu [merhume Anası (1947-10 Temmuz 2023) Erzurum/Aşkale; merhum Babası ise Ardahan/Çıldır yöresindendir]. 1984 yılında yapılan sınavda Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü kazandı. 1985 yılında Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümüne yatay geçiş yaptı ve 1988’de Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü birincilikle, Fakülteyi ise 11’inci olarak bitirdi.
1997 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Denver şehrinde yer alan ‘Spring International Language Center’da; 65’inci dönem müdavimi olarak 2008-2009 döneminde Milli Güvenlik Akademisi’nde (MGA) eğitim gördü ve MGA’dan dereceyle mezun oldu. MGA eğitimi esnasında ‘Sınır Aşan Sular Meselesi’, ‘Petrol Sorunu’ gibi önemli başlıklarda bilimsel çalışmalar yaptı.
Türkiye’de Yatırımların ve İstihdamın Durumu ve Mevcut Ortamın İyileştirilmesine İlişkin Öneriler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü);
Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yaşanan Sorunlar ve Alınması Gereken Önlemler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü, Sevinç Akbulak ile birlikte);
Kayıp Yıllar: Türkiye’de 1980’li Yıllardan Bu Yana Kamu Borçlanma Politikaları ve Bankacılık Sektörüne Etkileri (Bankalar Yeminli Murakıpları Vakfı Eser Yarışması, Övgüye Değer Ödülü, Emre Kavaklı ve Ayça Tokmak ile birlikte);
Türkiye’de Sermaye Piyasası Araçları ve Halka Açık Anonim Şirketler (Sevinç Akbulak ile birlikte) ve Türkiye’de Reel ve Mali Sektör: Genel Durum, Sorunlar ve Öneriler (Sevinç Akbulak ile birlikte) başlıklı kitapları yayımlanmıştır.
Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı Esasları ve Yedek Akçeler (Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal TEKİNALP’e Armağan, Cilt I; 2003), Anonim Şirketlerin Halka Açılması (Muğla Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Tartışma Tebliğleri Serisi II; 2004) ile Prof. Dr. Saim ÜSTÜNDAĞ’a Vefa Andacı (2020), Cilt II, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler (2021), Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler II (2021), Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler (2021), Ticari İşletme Hukuku Fasikülü (2022), Ticari Mevzuat Notları (2022), Bilimsel Araştırmalar (2022), Hukuki İncelemeler (2023), Prof. Dr. Saim Üstündağ Adına Seçme Yazılar (2024), Hukuka Giriş (2024) başlıklı kitapların bazı bölümlerinin de yazarıdır.
1992 yılından beri Türkiye’de yayımlanan otuza yakın Dergi, Gazete ve Blog’da 2 bin 500’ü aşan Telif Makale ve Telif Yazı ile tamamı İngilizceden olmak üzere Türkçe Derleme ve Türkçe Çevirisi yayımlanmıştır.
1988 yılında intisap ettiği Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) uzman yardımcısı, uzman (yeterlik sınavı üçüncüsü), başuzman, daire başkanı ve başkanlık danışmanı; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı GSM 1800 Lisansları Değerleme Komisyonunda üye olarak görev yapmış, ayrıca Vergi Konseyi’nin bazı alt çalışma gruplarında (Menkul Sermaye İratları ve Değer Artış Kazançları; Kayıt Dışı Ekonomi; Özkaynakların Güçlendirilmesi) yer almış olup; halen başuzman unvanıyla SPK’da çalışmaktadır.
Hayatı dosdoğru yaşamak ve çalışkanlık vazgeçilmez ilkeleridir. Ülkesi ‘Türkiye Cumhuriyeti’ her şeyin üstündedir.