IMF Anketi: ‘Kadınlar Merkez Bankalarında Eşit Ücret ve İlerleme Mücadelesi Veriyor’*

Yeni bir anket, cinsiyet farkının devam ettiğini ortaya koyuyor. Bir IMF (International Monetary Fund; Uluslararası Para Fonu) Anketine göre, gelişmiş ekonomilerin merkez bankalarında istihdam edilen çalışanların yarısından azı kadındır, ancak ortalama olarak kadınların yalnızca üçte biri ekonomist veya yöneticidir. Bunun yerine, kadınlar idari ve insan kaynakları (İK) rollerinin %80’ini işgal ediyor, bu da mesleki ayrımcılığın oldukça yaygın olduğunu gösteriyor.

Bu, şimdiye kadar akademi ve daha geniş olarak özel sektör ve kamu sektörlerine odaklanan çalışmalarla, türündeki bildiğimiz ilk araştırmadır. Merkez bankaları, diğer ekonomik kurumlar için yüksek toplumsal cinsiyet standartları belirleyebilir ve bu çalışma, para otoritelerinin kendi performanslarını nasıl iyileştirebileceklerine ışık tutar.

Yediler Grubu’ndaki (Group of Seven-G7) ulusal merkez bankalarının yanı sıra, buna Avrupa Merkez Bankası (European Central Bank) da katıldı. İşlenen konular arasında çeşitlilik politikaları, istihdam uygulamaları, kazançlar, izin ve çalışma düzenlemeleri ve çocuk bakımı ve diğer yardımlar yer almaktadır.

Anketten elde edilen verileri kullanarak, 1 maksimum eşitlik olmak üzere 0’dan 1’e kadar bir puanlama kullanan İnsan Kaynakları Cinsiyet Endeksi (Human Resources Gender Index-HRGI) adlı yeni bir dizin tasarlandı. Toplumsal cinsiyet farklarını ortadan kaldırmaya yönelik politikalar yalnızca kısmen başarılı olmuştur. Puanlardaki aralıklar ve geniş çeşitlilik, katılımcı merkez bankalarının cinsiyet farkını azaltmak için daha fazlasını yapabileceğini göstermektedir.

Ortalama olarak, merkez bankaları, işe alma hedefleri veya mentorluk programları ve garantili görüşme programları gibi çeşitlilik politikalarında yüksek puan alıyor. Bununla birlikte, bunlar nadiren yasa tarafından uygulanır ve genellikle engelli kişilerle sınırlıdır.

Merkez bankalarının geciktiği yer, sunulan istihdam türü ve ücrettir -yarı zamanlı sözleşmelerle çalışan toplam çalışan sayısının %65’i kadındır. Bazı merkez bankalarında bu oran %80’lere kadar çıkmaktadır. Bu sözleşmeler esneklik sunarken, kadınların kariyer ilerlemesini sınırlayarak yönetici pozisyonlarındaki az sayıda kadına katkıda bulunabilir.

Ödeme söz konusu olduğunda cinsiyet farkı daha da sarsıcıdır -kadınların yalnızca %27’si yıllık kazancın en yüksek %20’sini oluşturmaktadır.

Çocuk bakımı ve ilgili sübvansiyonlar da sınırlıdır, ancak ebeveyn izni ve esnek çalışma düzenlemeleri yaygın olarak sunulmaktadır.

Bu anketin kapsamının, IMF’nin toplumsal cinsiyet stratejisi ve çeşitlilik ile eşitliğin ekonomik faydalarını gösteren çok sayıda çalışma doğrultusunda hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ekonomilerdeki daha fazla merkez bankasını kapsayacak şekilde genişletilmesi planlanıyor.

 

1966 yılında, Gence-Borçalı yöresinden göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak Ardahan/Çıldır’da doğdu [merhume Anası (1947-10 Temmuz 2023) Erzurum/Aşkale; merhum Babası ise Ardahan/Çıldır yöresindendir]. 1984 yılında yapılan sınavda Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü kazandı. 1985 yılında Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümüne yatay geçiş yaptı ve 1988’de Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü birincilikle, Fakülteyi ise 11’inci olarak bitirdi.
1997 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Denver şehrinde yer alan ‘Spring International Language Center’da; 65’inci dönem müdavimi olarak 2008-2009 döneminde Milli Güvenlik Akademisi’nde (MGA) eğitim gördü ve MGA’dan dereceyle mezun oldu. MGA eğitimi esnasında ‘Sınır Aşan Sular Meselesi’, ‘Petrol Sorunu’ gibi önemli başlıklarda bilimsel çalışmalar yaptı.
Türkiye’de Yatırımların ve İstihdamın Durumu ve Mevcut Ortamın İyileştirilmesine İlişkin Öneriler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü);
Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yaşanan Sorunlar ve Alınması Gereken Önlemler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü, Sevinç Akbulak ile birlikte);
Kayıp Yıllar: Türkiye’de 1980’li Yıllardan Bu Yana Kamu Borçlanma Politikaları ve Bankacılık Sektörüne Etkileri (Bankalar Yeminli Murakıpları Vakfı Eser Yarışması, Övgüye Değer Ödülü, Emre Kavaklı ve Ayça Tokmak ile birlikte);
Türkiye’de Sermaye Piyasası Araçları ve Halka Açık Anonim Şirketler (Sevinç Akbulak ile birlikte) ve Türkiye’de Reel ve Mali Sektör: Genel Durum, Sorunlar ve Öneriler (Sevinç Akbulak ile birlikte) başlıklı kitapları yayımlanmıştır.
Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı Esasları ve Yedek Akçeler (Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal TEKİNALP’e Armağan, Cilt I; 2003), Anonim Şirketlerin Halka Açılması (Muğla Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Tartışma Tebliğleri Serisi II; 2004) ile Prof. Dr. Saim ÜSTÜNDAĞ’a Vefa Andacı (2020), Cilt II, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler (2021), Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler II (2021), Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler (2021), Ticari İşletme Hukuku Fasikülü (2022), Ticari Mevzuat Notları (2022), Bilimsel Araştırmalar (2022), Hukuki İncelemeler (2023), Prof. Dr. Saim Üstündağ Adına Seçme Yazılar (2024), Hukuka Giriş (2024) başlıklı kitapların bazı bölümlerinin de yazarıdır.
1992 yılından beri Türkiye’de yayımlanan otuza yakın Dergi, Gazete ve Blog’da 2 bin 500’ü aşan Telif Makale ve Telif Yazı ile tamamı İngilizceden olmak üzere Türkçe Derleme ve Türkçe Çevirisi yayımlanmıştır.
1988 yılında intisap ettiği Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) uzman yardımcısı, uzman (yeterlik sınavı üçüncüsü), başuzman, daire başkanı ve başkanlık danışmanı; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı GSM 1800 Lisansları Değerleme Komisyonunda üye olarak görev yapmış, ayrıca Vergi Konseyi’nin bazı alt çalışma gruplarında (Menkul Sermaye İratları ve Değer Artış Kazançları; Kayıt Dışı Ekonomi; Özkaynakların Güçlendirilmesi) yer almış olup; halen başuzman unvanıyla SPK’da çalışmaktadır.
Hayatı dosdoğru yaşamak ve çalışkanlık vazgeçilmez ilkeleridir. Ülkesi ‘Türkiye Cumhuriyeti’ her şeyin üstündedir.