Vefatının ikinci yılında merhum şair Ahmet Sezai Karakoç anısına…
Latin Amerika ve Karayipler’deki çoğu ülke, gelişmekte olan piyasa ekonomileri için büyümenin önemli bir itici gücü olan uluslararası ticaretin potansiyelinden tam olarak yararlanamıyor.
Bölge, ticari açıklık konusunda bir miktar ilerleme kaydetmiş olsa da, büyük ölçüde zayıf altyapı, külfetli gümrükleme prosedürleri ve ticarete yönelik nispeten yüksek tarife ve tarife dışı engeller nedeniyle geride kalmaya devam ediyor. Ticari açıklığın önemli bir ölçüsü olan mal ve hizmet ihracatı ve ithalatının toplamı, gayrisafi yurtiçi hâsılanın (GSYH) yalnızca %47’sini oluşturuyor. Bu, dünyadaki diğer gelişmekte olan piyasaların seviyesinin yaklaşık %20 puan altındadır.
Bölgedeki ülkeler arasındaki ticaret de gecikmeli ve genel olarak yatay seyrederek Latin Amerika’nın toplam ticaretinin %20’sinden azını oluşturuyor. Bu, Doğu Avrupa ve Orta Asya’daki bölge içi ticaret seviyesinin yalnızca yarısına, Doğu Asya’dakinin ise üçte birine denk geliyor. Latin Amerika’nın küresel değer zincirlerine katılımı da sınırlıdır. Bunun nedeni, birçok ülkenin ara veya nihai mallar yerine ham emtia ihracatına daha fazla odaklanmasıdır; ancak Meksika’nın çok daha entegre ekonomisi, esas olarak Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile yakın bağları nedeniyle belirgin bir istisnadır.
Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) en son Bölgesel Ekonomik Görünüm raporunda yürütülen yeni bir çalışmaya göre Latin Amerika, ulaşım ve gümrük gibi önemli ticari altyapının iyileştirilmesi yoluyla muhtemelen büyük ekonomik kazanımlar elde edecektir. Gümrük prosedürlerinin basitleştirilmesi, lojistik sektöründe kamu-özel sektör ortaklıklarının teşvik edilmesi ve bürokratik engellerin azaltılması yardımcı olabilecek politika örnekleridir.
Son araştırmalar, örneğin bölge ile gelişmiş ekonomiler arasındaki altyapı açığının yarı yarıya azaltılmasının ticaret maliyetlerini düşüreceğini ve ihracatta %30’luk bir artışa yol açacağını gösteriyor. Bölgenin ürünlerine yönelik bu daha büyük talep, GSYH’yi %7’ye kadar artıracak olup, bu da politika yapıcıların ticaretle ilgili altyapının iyileştirilmesine neden daha fazla dikkat etmesi gerektiğinin altını çizmektedir.
Bazı ülkeler büyük altyapı yatırımlarını karşılayamayabileceği için ilerleme, en büyük darboğazlara öncelik verilmesini ve daha fazla özel yatırım çekilmesini gerektirir.
Bu çerçevede, enerji geçişinin küresel ticaret modellerini derinden değiştirmesi bekleniyor. Şili, Peru, Brezilya, Meksika ve Arjantin gibi büyük kritik mineral rezervlerine sahip Latin Amerika ülkeleri, yeşil teknolojiler ve karbondan arındırma için bakır, lityum, magnezyum ve diğer temel girdilere yönelik artan talepten önemli ölçüde yararlanabilir. Uygun politika çerçeveleri ile bu kaynaklar önemli yatırımları çekebilir ve Latin Amerika ülkelerinin küresel değer zincirlerine katılımlarını artırma fırsatlarının geliştirilmesine yardımcı olabilir.
Son olarak, şirketlerin dayanıklılık nedenleriyle tedarik zinciri operasyonlarının bir kısmını daha yakın ülkelere taşıdığı kıyıya yakın taşıma, aynı zamanda bölge genelindeki ülkeler için ticareti artırma fırsatı da sunuyor. Meksika, bu eğilim nedeniyle imalatta daha fazla yatırımdan yararlanan bir ülkeye örnektir. Genel olarak, altyapı açıklarının kapatılması, ticaret engellerinin daha da azaltılması ve Latin Amerika’yı daha çekici bir yatırım hedefi haline getiren politikaların uygulamaya konulması, bölgenin ileriye yönelik ticaret stratejisinin temel unsurları olmalıdır.
1966 yılında, Gence-Borçalı yöresinden göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak Ardahan/Çıldır’da doğdu [merhume Anası (1947-10 Temmuz 2023) Erzurum/Aşkale; merhum Babası ise Ardahan/Çıldır yöresindendir]. 1984 yılında yapılan sınavda Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü kazandı. 1985 yılında Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümüne yatay geçiş yaptı ve 1988’de Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü birincilikle, Fakülteyi ise 11’inci olarak bitirdi.
1997 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Denver şehrinde yer alan ‘Spring International Language Center’da; 65’inci dönem müdavimi olarak 2008-2009 döneminde Milli Güvenlik Akademisi’nde (MGA) eğitim gördü ve MGA’dan dereceyle mezun oldu. MGA eğitimi esnasında ‘Sınır Aşan Sular Meselesi’, ‘Petrol Sorunu’ gibi önemli başlıklarda bilimsel çalışmalar yaptı.
Türkiye’de Yatırımların ve İstihdamın Durumu ve Mevcut Ortamın İyileştirilmesine İlişkin Öneriler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü);
Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yaşanan Sorunlar ve Alınması Gereken Önlemler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü, Sevinç Akbulak ile birlikte);
Kayıp Yıllar: Türkiye’de 1980’li Yıllardan Bu Yana Kamu Borçlanma Politikaları ve Bankacılık Sektörüne Etkileri (Bankalar Yeminli Murakıpları Vakfı Eser Yarışması, Övgüye Değer Ödülü, Emre Kavaklı ve Ayça Tokmak ile birlikte);
Türkiye’de Sermaye Piyasası Araçları ve Halka Açık Anonim Şirketler (Sevinç Akbulak ile birlikte) ve Türkiye’de Reel ve Mali Sektör: Genel Durum, Sorunlar ve Öneriler (Sevinç Akbulak ile birlikte) başlıklı kitapları yayımlanmıştır.
Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı Esasları ve Yedek Akçeler (Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal TEKİNALP’e Armağan, Cilt I; 2003), Anonim Şirketlerin Halka Açılması (Muğla Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Tartışma Tebliğleri Serisi II; 2004) ile Prof. Dr. Saim ÜSTÜNDAĞ’a Vefa Andacı (2020), Cilt II, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler (2021), Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler II (2021), Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler (2021), Ticari İşletme Hukuku Fasikülü (2022), Ticari Mevzuat Notları (2022), Bilimsel Araştırmalar (2022), Hukuki İncelemeler (2023), Prof. Dr. Saim Üstündağ Adına Seçme Yazılar (2024), Hukuka Giriş (2024) başlıklı kitapların bazı bölümlerinin de yazarıdır.
1992 yılından beri Türkiye’de yayımlanan otuza yakın Dergi, Gazete ve Blog’da 2 bin 500’ü aşan Telif Makale ve Telif Yazı ile tamamı İngilizceden olmak üzere Türkçe Derleme ve Türkçe Çevirisi yayımlanmıştır.
1988 yılında intisap ettiği Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) uzman yardımcısı, uzman (yeterlik sınavı üçüncüsü), başuzman, daire başkanı ve başkanlık danışmanı; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı GSM 1800 Lisansları Değerleme Komisyonunda üye olarak görev yapmış, ayrıca Vergi Konseyi’nin bazı alt çalışma gruplarında (Menkul Sermaye İratları ve Değer Artış Kazançları; Kayıt Dışı Ekonomi; Özkaynakların Güçlendirilmesi) yer almış olup; halen başuzman unvanıyla SPK’da çalışmaktadır.
Hayatı dosdoğru yaşamak ve çalışkanlık vazgeçilmez ilkeleridir. Ülkesi ‘Türkiye Cumhuriyeti’ her şeyin üstündedir.