Merhum babamın (1943 – 24 Aralık 2023) aziz anısına saygıyla…
İşler patlamadığı vakit kimse ne yapacağını düşünmek istemez. Ancak bir işin hızla nasıl tersine çevrileceğini ve büyümeye nasıl geri dönüleceğini bilmek son derece önemlidir. Birleşik Krallık’taki küçük işletmeler için iş yeniden yapılandırmasının inceliklerini anlamak, sürdürülebilir büyüme ve başarı açısından çok önemlidir. Bu makalede, işletme yeniden yapılandırmasının ne olduğu incelenecek ve işletmeler için yeniden yapılandırmayı düşünmek gerekiyorsa yararlı ipuçları sunulacaktır.
1. İşletmenin yeniden yapılandırılması nedir?
İşletmenin yeniden yapılandırılması (business restructuring), bir şirketin organizasyonel yönlerinin ve ticari operasyonlarının stratejik bir revizyonudur. Verimliliği artırmak, maliyetleri düşürmek ve pazar koşullarına uyum sağlamak için uzun vadede önemli değişiklikler yapmayı içerir. Bu süreç bir başarısızlık işareti değildir. Bir işletmenin genel sağlığını ve performansını artırmaya yönelik proaktif bir adımdır. Yeniden yapılandırma planları finansal ve operasyonel değişiklikleri içerebilir. Kurumsal yeniden yapılanma ve maliyetleri düşürme girişimleri gibi hususların sonuç üzerinde etkisi olacaktır.
2. İşletmeler neden yeniden yapılandırılmalıdır?
İşletmenin yeniden yapılandırılmasının temel amacı toparlanmayı kolaylaştırmak ve kârlılığı arttırmaktır ki; işletmelerin değişen pazar koşullarına, teknolojik gelişmelere veya ekonomik değişimlere uyum sağlamasına olanak tanıyarak rekabetçi ve finansal açıdan ayakta kalmalarını sağlar. İş zorlukları piyasa koşullarından veya hükümet düzenlemeleri ve duyurularından kaynaklanabilir. Hükümetin bütçe duyurusu, piyasaya ve belirli sektörlere olan güveni etkilemesi nedeniyle işletmeler üzerinde büyük bir etkiye sahip olabilir. Maliyetlerde önemli bir artış olduğunu ve bunun kârlılığı etkilediği görülebilir. Şirket yeniden yapılanmaları korkulacak bir şey değildir. İşletmenin mevcut pazarda başarıya ulaştırmanın proaktif ve güçlü bir yoludur.
3. İşletmenin yeniden yapılandırılması için önemli ipuçları
İşletmenin yeniden yapılandırılması, organizasyonun çeşitli yönlerini ele alan çok yönlü bir yaklaşımı içerir. İşte adım adım bir kılavuz:
3.1. İşe maliyet azaltımıyla başlanmalıdır (start with cost reduction): Tüm operasyonel maliyetler incelenerek başlanmalıdır. Ürün veya hizmetlerin kalitesinden ödün vermeden giderlerin azaltılabileceği alanlar belirlenmelidir. Bu, tedarikçilerle sözleşmelerin yeniden müzakere edilmesini, iş akışlarının optimize edilmesini veya enerji verimliliği uygulamalarının uygulanmasını içerebilir. Nakit akışının ve erişilebilir işletme sermayesinin sağlanması çok önemlidir. Finansal zorluk yaşayan işletmeler için genellikle en büyük harcama personel maliyetleridir. Beklenenden daha hızlı büyündüyse ekibin yeniden değerlendirilmesi doğaldır. Daha az personelle hâlâ istenen çıktının elde edilip edilemeyeceğini düşünmek istenebilir. İşten çıkarma kolay bir seçenek değildir ancak işletme üzerinde büyük bir etkisi olabilir.
3.2. Borçlar yeniden yapılandırılmalıdır (debt restructuring): Mevcut borç değerlendirilmeli ve yeniden yapılandırma seçenekleri araştırılmalıdır. Bu, daha iyi geri ödeme koşulları veya borçların birleştirilmesi için alacaklılarla müzakere etmeyi içerebilir. Hukuk uzmanları, işletmelere bu karmaşık süreçte rehberlik ederek Birleşik Krallık yasalarına ve düzenlemelerine uyumu sağlayabilir. İşletme için farklı yeniden yapılandırma türleri mevcut olduğundan, bir uzmanla konuşmak çok önemlidir.
3.3. Değişikliklerin etkisi ölçülmelidir (measure impact): Yeniden yapılanma sırasında yapılan her değişiklik ölçülebilir olmalıdır. Bu değişikliklerin etkisini izlemek için temel performans göstergeleri (key performance indicators) uygulanmalıdır. Bu veriye dayalı yaklaşım, yeniden yapılandırma sürecinin etkinliğine ilişkin değerli bilgiler sağlar.
3.4. Yüksek etkili değişikliklere odaklanılmalıdır (focus on high impact changes): İşletme üzerinde en önemli etkiye sahip olacak değişiklikler belirlenmeli ve bunlara odaklanılmalıdır. Bu, işletme departmanlarının yeniden yapılandırılmasını, kaynakların başka bir yere taşınmasını veya ürün/hizmet portföyünün revize edilmesini içerebilir. Genel iş stratejisi ile uyumlu girişimlere odaklanılmalıdır.
3.5. Hızlı hareket edilmelidir (move quickly): İşletmenin yeniden yapılandırılmasında zaman çok önemlidir. Piyasa koşulları hızla değişebilir ve riskleri azaltmak ve fırsatlardan yararlanmak için hızlı aksiyon alınması gerekir. Açık bir planla bilinçli kararlar alınmalı, ancak bunlar hızlı bir şekilde yapılmalıdır. Piyasanın değişmesini umarak çok uzun süre beklemek işletmeyi daha kötü bir duruma sokabilir.
3.6. Pazarlama düşünülmelidir (consider the marketing): Yeniden yapılanma süreci çalışanlara, müşterilere ve paydaşlara şeffaf bir şekilde iletilmelidir. Markanın pazarda olumlu bir şekilde yeniden konumlandırılması için kapsamlı bir pazarlama stratejisi geliştirilmelidir. İşletmedeki değişikliklerin olumsuz olması gerekmez. Çerçeve, büyümeye nasıl olanak sağladığına odaklanarak olumlu yönde değişir.
3.7. Uzman hukuki destek alınmalıdır (get expert legal support): Yeniden yapılandırma sürecinin başlarında hukuk uzmanları görevlendirilmelidir. Hukuk uzmanlarından oluşan ekip, özel hukuki çözümler sağlayabilir. Çalışan sözleşmelerinden yasal yükümlülüklere uyuma kadar yeniden yapılandırmanın tüm aşamalarında yardımcı olunabilir. Hukuki destekle yeniden yapılandırmak, riskten kaçınmak ve tamamen uyumlu olmayı sağlamak anlamına gelir. Bu ister işten çıkarma süreci ister iş operasyonlarının değişmesi olsun, bir hukuk uzmanı buna yardımcı olabilir.
1966 yılında, Gence-Borçalı yöresinden göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak Ardahan/Çıldır’da doğdu [merhume Anası (1947-10 Temmuz 2023) Erzurum/Aşkale; merhum Babası ise Ardahan/Çıldır yöresindendir]. 1984 yılında yapılan sınavda Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü kazandı. 1985 yılında Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümüne yatay geçiş yaptı ve 1988’de Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü birincilikle, Fakülteyi ise 11’inci olarak bitirdi.
1997 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Denver şehrinde yer alan ‘Spring International Language Center’da; 65’inci dönem müdavimi olarak 2008-2009 döneminde Milli Güvenlik Akademisi’nde (MGA) eğitim gördü ve MGA’dan dereceyle mezun oldu. MGA eğitimi esnasında ‘Sınır Aşan Sular Meselesi’, ‘Petrol Sorunu’ gibi önemli başlıklarda bilimsel çalışmalar yaptı.
Türkiye’de Yatırımların ve İstihdamın Durumu ve Mevcut Ortamın İyileştirilmesine İlişkin Öneriler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü);
Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yaşanan Sorunlar ve Alınması Gereken Önlemler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü, Sevinç Akbulak ile birlikte);
Kayıp Yıllar: Türkiye’de 1980’li Yıllardan Bu Yana Kamu Borçlanma Politikaları ve Bankacılık Sektörüne Etkileri (Bankalar Yeminli Murakıpları Vakfı Eser Yarışması, Övgüye Değer Ödülü, Emre Kavaklı ve Ayça Tokmak ile birlikte);
Türkiye’de Sermaye Piyasası Araçları ve Halka Açık Anonim Şirketler (Sevinç Akbulak ile birlikte) ve Türkiye’de Reel ve Mali Sektör: Genel Durum, Sorunlar ve Öneriler (Sevinç Akbulak ile birlikte) başlıklı kitapları yayımlanmıştır.
Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı Esasları ve Yedek Akçeler (Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal TEKİNALP’e Armağan, Cilt I; 2003), Anonim Şirketlerin Halka Açılması (Muğla Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Tartışma Tebliğleri Serisi II; 2004) ile Prof. Dr. Saim ÜSTÜNDAĞ’a Vefa Andacı (2020), Cilt II, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler (2021), Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler II (2021), Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler (2021), Ticari İşletme Hukuku Fasikülü (2022), Ticari Mevzuat Notları (2022), Bilimsel Araştırmalar (2022), Hukuki İncelemeler (2023), Prof. Dr. Saim Üstündağ Adına Seçme Yazılar (2024), Hukuka Giriş (2024) başlıklı kitapların bazı bölümlerinin de yazarıdır.
1992 yılından beri Türkiye’de yayımlanan otuza yakın Dergi, Gazete ve Blog’da 2 bin 500’ü aşan Telif Makale ve Telif Yazı ile tamamı İngilizceden olmak üzere Türkçe Derleme ve Türkçe Çevirisi yayımlanmıştır.
1988 yılında intisap ettiği Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) uzman yardımcısı, uzman (yeterlik sınavı üçüncüsü), başuzman, daire başkanı ve başkanlık danışmanı; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı GSM 1800 Lisansları Değerleme Komisyonunda üye olarak görev yapmış, ayrıca Vergi Konseyi’nin bazı alt çalışma gruplarında (Menkul Sermaye İratları ve Değer Artış Kazançları; Kayıt Dışı Ekonomi; Özkaynakların Güçlendirilmesi) yer almış olup; halen başuzman unvanıyla SPK’da çalışmaktadır.
Hayatı dosdoğru yaşamak ve çalışkanlık vazgeçilmez ilkeleridir. Ülkesi ‘Türkiye Cumhuriyeti’ her şeyin üstündedir.