1. Giriş
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), 02 Kasım 2022 tarihinde, yatırım fonları, borsa yatırım fonları ve diğer bazı kayıtlı fonların (kısaca ‘fonlar’) vekaleten oy hakları (birlikte “nihai kurallar”) konusundaki bilgilerini geliştirmek için N-PX Formunda yapılacak değişiklikleri kabul etmek için 3’e 2 yönünde oy (SEC üyeleri Hester Peirce ve Mark Uyeda karşı çıktı) kullandı. [1] Ayrıca, nihai kurallar, kurumsal yatırım yöneticilerinin (“yöneticiler”) “ödeme üzerine konuş” (say-on-pay) konusunda nasıl oy kullandığının N-PX Formunda açıklanmasını gerektirecektir. [2] Nihai kurallar, 01 Temmuz 2023 tarihinde veya sonrasında gerçekleşen oy kullanmaları kapsayacak şekilde 01 Temmuz 2024 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Nihai kuralların getirdiği temel yükümlülükler şunları içermektedir:
- Vekaleten oy kullanma konularının belirlenmesi (Identification of proxy voting matters): SEC’e sunulması gereken bir vekil kartın gerekli olduğu vekaleten oy kullanmalarda; fonların, ihraççının vekalet kartıyla aynı sırayla sunulan, fonun oy kullandığı hususları belirlemek için ihraççının vekil kartıyla aynı dili kullanması gerekecektir.
- Vekaleten oy kullanma kategorilerinin belirlenmesi (Identification of proxy voting categories): Oylama türlerine göre (çevre veya iklim, insan hakları veya beşeri sermaye/iş gücü, kurumsal yönetişim, çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık dahil) kategorize etmek için fon gerekecektir.
- Niceliksel kamuyu aydınlatma ve menkul kıymetleri ödünç verme (Quantitative disclosure and securities lending): Bildirim yapan kişilerden, oylanan veya oy kullanılması talimatı verilen hisselerin sayısını ve ödünç verilen ancak geri çağrılmayan hisselerin sayısını açıklamaları istenecektir.
- Yapılandırılmış veri dili ve standart bildirim formatı (Structured data language and standardized reporting format): Bildirim yapan kişilerin, XML yapılandırılmış veri dili kullanarak bildirimlerini dosyalamaları gerekecektir. Form N-PX’te yapılan değişiklikler ayrıca kamuyu aydınlatma yükümlülüklerinin sırasını standartlaştırmakta ve her bir fonun -çok serili vakıfların her serisi dahil- oy kullanma kaydını ayrı ayrı sunmasını gerektirmektedir.
- Fon vekaleten oy kullanma kayıtlarının web sitesinde mevcudiyeti (Website availability of fund proxy voting records): Fonların, vekaleten oy kullanma kayıtlarının web sitelerinde (veya aracılığıyla) halka açık olduğunu ve talep üzerine her iki durumda da ücretsiz olarak sunulduğunu açıklaması gerekecektir.
- Yöneticiler tarafından ödeme üzerine konuş oy kullanmalarının açıklanması (Disclosure of say-on-pay votes by managers): Yeni Kural 14Ad-1, yöneticilerin, üzerinde oy kullanma yetkisini kullandığı her ödeme üzerine söyleme oyu için N-PX Formu hakkında yıllık olarak bilgi vermelerini gerektirecektir.
Nihai kurallar, SEC’in aktif kural koyma gündemindeki diğer birçok yeni konunun temelini oluşturan ESG, vekaleten oy kullanma ve kredili menkul kıymet işlemlerinde daha fazla şeffaflık [3] dahil olmak üzere SEC Başkanı Gary Gensler için birkaç önemli politika konusunu yansıtmaktadır. [4]
Nihai kurallar, Eylül 2021’de SEC tarafından tasarı taslağındakilere büyük ölçüde benzemektedir. Önerilen kuralların özeti mevcuttur. Bu yazı, tasarı taslağındaki kurallar ile nihai kurallar arasındaki temel farklılıkları özetlemektedir.
2. Olayın Arka Planı
Yatırım fonlarının vekaleten oy kullanma politikaları, prosedürleri ve fiili oy kullanmanın şeffaflığını artırmak için SEC, 2003 yılında Form N-PX’i kabul etti ve şirketlerin her yıl vekaleten oy kullanma kayıtlarını form üzerinde bildirmelerini/kamuya açıklamalarını zorunlu tuttu. [5] Yatırımcıların mevcut açıklamaları analiz etmedeki zorluklarını ve yatırımcılar için Form N-PX bilgilerinin faydasını iyileştirme ihtiyacını gerekçe göstererek SEC, Eylül 2021’de Form N-PX’te değişiklikler önerdi (“önerilen kurallar”). Buna ek olarak, önerilen kurallar, yöneticilerin ödeme üzerine konuş ile ilgili vekillere nasıl oy verdiklerini N-PX Formunda yıllık olarak açıklamaları için yeni bir yükümlülük içeriyordu. Bu yeni yükümlülük, 1934 tarihli Menkul Kıymetler ve Borsa Yasasını (Borsa Yasası) madde 14A ekleyerek değiştiren Dodd-Frank Wall Street Reformu ve 2010 tarihli Tüketiciyi Koruma Yasası (Dodd-Frank Yasası) madde 951’in uygulanmasını tamamlamayı amaçlıyordu.
Yeni Form N-PX kamuyu aydınlatma yükümlülükleri, SEC’in özellikle yatırım yönetimi alanında ESG ile ilgili konulara odaklanmaya devam ettiğini vurgulamaktadır. Nihai kurallar, çevre veya iklim de dahil olmak üzere çeşitli vekaleten oy kullanma kategorilerinin yapılandırılmış veri formatında standartlaştırılmış açıklamasını gerektirecek olup; insan hakları veya insan sermayesi/iş gücü; çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık ve diğer sosyal konular, Komisyonun, yatırımcıların ve diğerlerinin fonların ve yöneticilerin vekaleten oy kullanma kayıtlarını daha kolay analiz etmesine ve potansiyel olarak incelemesine olanak tanımaktadır. SEC’in yakın zamanda önerdiği ESG ile ilgili yatırım fonu kuralları [6] ve diğer ESG ile ilgili girişimler [7] ile birlikte, bu yükümlülükler muhtemelen yatırım stratejilerine ESG hususlarını dahil eden fonlar üzerinde daha fazla inceleme yapılmasına yol açacaktır.
Daha genel olarak, SEC’in yöneticilerin Form N-PX bildirim/açıklama yükümlülüklerine ilişkin olarak 2010 yılında önerdiğinden daha kapsamlı olan genişletilmiş Form N-PX açıklama yükümlülükleri, SEC’in standartlaştırılmış açıklama yükümlülükleri aracılığıyla yatırımcılar için şeffaflığı artırmaya yönelik son odak noktasını yansıtmaktadır. Benimseyen bültenin açıkça ortaya koyduğu gibi, SEC, yatırım fonlarının ve yöneticilerinin yatırımcı menkul kıymetlerine oy vermede oynadıkları role ve ayrıca yatırımcıların, özellikle bugün halka açık ABD şirketlerinde önemli tutarda fon bulundurulması ışığında, fon ve yöneticilerin oy kullanma davranışlarını analiz etme becerilerine odaklanmaktadır. SEC, fonların menkul kıymet ödünç verme uygulamalarıyla da ilgilendi ve bir fonun menkul kıymet ödünç verme faaliyetlerini anlamadan, fon yatırımcılarının, yatırım fonları, ödünç verilen menkul kıymetlerin vekillerine oy verme yeteneğini kaybedeceğinden, bu tür menkul kıymetler, oy kullanlanmalarına izin vermek için zamanında geri çağrılmadığı sürece, fonun vekaleten oy kullanma uygulamalarını tam olarak anlamadıklarını belirtmiştir. [8]
SEC’in son zamanlardaki birçok kural koymasında olduğu gibi, nihai kuralların kabulü, üç Demokrat SEC üyesinin kabul edilmesini desteklediği ve her iki Cumhuriyetçi SEC üyesinin de aleyhte oy kullandığı, siyasi çizgiler arasında derinden bölünmüş bir SEC’i yansıtıyor. Başkan Gensler ve SEC üyeleri Caroline Crenshaw ve Jaime Lizárraga, yatırım fonlarının önemli boyutu ve oy veren yöneticilerin yatırımcılar adına oy kullanma yetkisi ışığında fon ve yönetici hesap verebilirliğinin güçlendirilmesi gereğini vurguladılar. [9] Hem SEC üyesi Hester Peirce hem de Mark Uyeda, SEC’in bu kuralları nihai hale getirme sürecini eleştirirken, SEC üyesi Uyeda kendisine hiçbir zaman tam yorum özetlerinin verilmediğini belirtmiştir. [10] Nihai kuralların özü açısından, SEC üyesi Peirce, kabul edilen kural koymanın, kuralları Dodd-Frank Yasasının gerektirdiğinin ötesine genişlettiği yönündeki endişesini dile getirmiş ve SEC üyesi Uyeda, Form N-PX’te “daha sorumlu” görünmek isteyen yatırım fonlarının olabileceğini ve kredili işlemlerden elde edilen ek getirilere rağmen ödünç verilen menkul kıymetleri geri çağırmaya teşvik edildiğini tahmin etmiştir. Nihai kuralları açıklayan açık toplantıda SEC üyesi Uyeda, kural koymanın SEC’in vergi, siyasi veya hayır işlerinin kamuya açıklanmasına ilişkin kurallar yayınlamasını kısıtlayan SEC Tahsis Yasası ile tutarsız olup olmayacağını da sorgulamıştır. [11]
3. Nihai Kurallar ile Düzenleme Taslağındaki Kurallar Arasındaki Temel Farklara Genel Bir Bakış
Form N-PX açıklamalarını genişletmek için nihai kurallar genellikle tasarı taslağında önerilen kurallarla tutarlıdır. Bununla birlikte, alınan yorumlara yanıt olarak SEC, tasarı taslağında önerilen kuralların aşağıdaki yönleri dahil olmak üzere sınırlı değişiklikler yapmıştır:
- Yöneticiler için Form N-PX yükümlülüklerinin önerilen kapsamındaki değişiklikler (Changes to proposed scope of Form N-PX obligations for managers): Önerildiği gibi, tüm yöneticilerin, üzerinde oy kullanma yetkisini uyguladıkları herhangi bir menkul kıymet ile ilgili olarak Form N-PX’te “ödeme üzerine konuş” oylarını bildirmeleri gerekecekti. [12] Nihai kurallar uyarınca, vekillerine oy vermeme konusunda açıkça beyan edilmiş bir politikası olan ve bildirim döneminde fiilen vekillerine oy vermeyen yöneticiler bildirim yükümlülüğüne tabi değildir. Bu yöneticilerin, her bir oy kullanma konusu hakkında ayrı ayrı ek bilgi sağlamadan Form N-PX’te belirtmelerine izin verilir.
- İhraççının vekalet formundaki dilin eşleşmesi yükümlülüğünde yapılan değişiklikler (Changes to requirement to match language in issuer’s form of proxy): Önerildiği gibi, bildirim yapan kişilerin, vekaleten oy kullanma konularını, ihraççının vekaletname formunda açıklanan ile aynı dili kullanarak ve konuların vekaletname şeklinde göründüğü sırayla sunulması ve direktör seçimi konuları için direktörlerin ayrı ayrı belirlenmesi gerekecektir. Ancak, bu yükümlülükler yalnızca bir konuyla bağlantılı bir vekalet biçiminin Değişim Yasası uyarınca Kural 14a-4’ün koşullarına tabi olması durumunda geçerli olacaktır (örneğin, konu için bir SEC vekil kartı mevcutsa). Diğer tüm durumlarda, bilgi veren kişiler, “oylanan konunun kısa bir tanımını” sağlamak için mevcut yükümlülüğe tabi olacak ve nihai kurallar uyarınca, bu konuların açıklamaları, genel olarak anlaşılan kısaltmalarla veya yayınlayanın konu açıklamasında kısalttığı kavramlarla sınırlı olacaktır.
- Form N-PX’teki vekaleten oy kullanma kategorilerinde yapılan değişiklikler (Changes to proxy voting categories on Form N-PX): Önerildiği gibi, bilgi veren kişiler, vekaleten oy verme hususlarının belirlenmiş, standartlaştırılmış kategorilerinden seçim yapmalıdır, ancak önerilen kategorilerden üçü nihai kurallarda diğer kategorilerle birleştirilmiştir. SEC’in benimseme duyurusu, kategorilerin “yatırım fonlarının sıklıkla oy kullandığı konuları kapsayacak şekilde” tasarlandığını, ancak “çakışmayı azaltmak ve kategorilerin kullanımını kolaylaştırmak için” yorum yapanların önerilerine dayalı olarak “düzeltildiğini” belirtmiştir. [13] Buna ek olarak, SEC, yaklaşık 90 alt kategoriden oluşan bir listeden seçim yapma zorunluluğunu kaldırmış ve yorumcuların, önerilen alt kategorilerin ayrıntı düzeyinin, yatırımcıların belirli kategoriler ile ilgili konuları bulmak için farklı başvuruları karşılaştırma becerisine zarar verebileceği yönündeki endişelerine de yanıt vermiştir.
1966 yılında, Gence-Borçalı yöresinden göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak Ardahan/Çıldır’da doğdu [merhume Anası (1947-10 Temmuz 2023) Erzurum/Aşkale; merhum Babası ise Ardahan/Çıldır yöresindendir]. 1984 yılında yapılan sınavda Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü kazandı. 1985 yılında Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümüne yatay geçiş yaptı ve 1988’de Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü birincilikle, Fakülteyi ise 11’inci olarak bitirdi.
1997 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Denver şehrinde yer alan ‘Spring International Language Center’da; 65’inci dönem müdavimi olarak 2008-2009 döneminde Milli Güvenlik Akademisi’nde (MGA) eğitim gördü ve MGA’dan dereceyle mezun oldu. MGA eğitimi esnasında ‘Sınır Aşan Sular Meselesi’, ‘Petrol Sorunu’ gibi önemli başlıklarda bilimsel çalışmalar yaptı.
Türkiye’de Yatırımların ve İstihdamın Durumu ve Mevcut Ortamın İyileştirilmesine İlişkin Öneriler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü);
Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yaşanan Sorunlar ve Alınması Gereken Önlemler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü, Sevinç Akbulak ile birlikte);
Kayıp Yıllar: Türkiye’de 1980’li Yıllardan Bu Yana Kamu Borçlanma Politikaları ve Bankacılık Sektörüne Etkileri (Bankalar Yeminli Murakıpları Vakfı Eser Yarışması, Övgüye Değer Ödülü, Emre Kavaklı ve Ayça Tokmak ile birlikte);
Türkiye’de Sermaye Piyasası Araçları ve Halka Açık Anonim Şirketler (Sevinç Akbulak ile birlikte) ve Türkiye’de Reel ve Mali Sektör: Genel Durum, Sorunlar ve Öneriler (Sevinç Akbulak ile birlikte) başlıklı kitapları yayımlanmıştır.
Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı Esasları ve Yedek Akçeler (Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal TEKİNALP’e Armağan, Cilt I; 2003), Anonim Şirketlerin Halka Açılması (Muğla Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Tartışma Tebliğleri Serisi II; 2004) ile Prof. Dr. Saim ÜSTÜNDAĞ’a Vefa Andacı (2020), Cilt II, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler (2021), Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler II (2021), Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler (2021), Ticari İşletme Hukuku Fasikülü (2022), Ticari Mevzuat Notları (2022), Bilimsel Araştırmalar (2022), Hukuki İncelemeler (2023), Prof. Dr. Saim Üstündağ Adına Seçme Yazılar (2024), Hukuka Giriş (2024) başlıklı kitapların bazı bölümlerinin de yazarıdır.
1992 yılından beri Türkiye’de yayımlanan otuza yakın Dergi, Gazete ve Blog’da 2 bin 500’ü aşan Telif Makale ve Telif Yazı ile tamamı İngilizceden olmak üzere Türkçe Derleme ve Türkçe Çevirisi yayımlanmıştır.
1988 yılında intisap ettiği Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) uzman yardımcısı, uzman (yeterlik sınavı üçüncüsü), başuzman, daire başkanı ve başkanlık danışmanı; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı GSM 1800 Lisansları Değerleme Komisyonunda üye olarak görev yapmış, ayrıca Vergi Konseyi’nin bazı alt çalışma gruplarında (Menkul Sermaye İratları ve Değer Artış Kazançları; Kayıt Dışı Ekonomi; Özkaynakların Güçlendirilmesi) yer almış olup; halen başuzman unvanıyla SPK’da çalışmaktadır.
Hayatı dosdoğru yaşamak ve çalışkanlık vazgeçilmez ilkeleridir. Ülkesi ‘Türkiye Cumhuriyeti’ her şeyin üstündedir.