Avukatlık Bürolarında Covid-19 Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler ve Hukuki Sorumluluk

İş Sağlığı ve Güvenliği ile Koruma Yükümlülüğü Kapsamında Tedbirler

Türkiye Barolar Birliği Başkanlığı’nın 2016/36 sayılı duyurusunda da belirttiği üzere avukatlık büroları az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinden kabul edilmekte ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunundan kaynaklanan yükümlülükleri bulunmaktadır.

İşveren avukatın, avukat ve personelin iş sağlığı ve güvenliğini sağlama yükümlülüğü bulunmaktadır. İşveren avukatların yanında avukat veya personelin çalışması halinde; İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu mad.15/1(a) kapsamında avukatların ve çalışan personelin avukatlık bürosunda maruz kalacakları sağlık risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi tutulma yükümlülüğü gündeme gelmektedir. Avukatlık bürosu, Covid-19 kapsamında değişen şartlara uygun hale getirilmeli ve mevcut durumu iyileştirici tedbirler alınmalıdır. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu “Çalışanların bilgilendirilmesi” başlıklı mad.16 gereğince işveren avukatın; Covid-19 kapsamında alınmış/alınacak koruyucu ve önleyici tedbirler, çalışanların yasal hak ve sorumlulukları, Covid-19 şüphesi halinde yetkili makamlarla temasa geçecek olan iş sağlığı ve güvenliği kurulu/hazırlık ekibi hakkında bilgilendirilmenin yapılması gerekmektedir. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu mad.13 kapsamında; işveren avukatın Covid-19 kapsamında alınması gereken tedbirleri hiç yerine getirmemesi, eksik yerine getirmesi, tedbir uygulamalarının denetlenmemesi veya tedbirlere uyulmasının sağlanılmaması halinde; avukat ve personelin çalışmaktan kaçınma ve sözleşmeyi haklı nedenle feshetme hakkı bulunmaktadır. Yaşam ve sağlık hakkı çerçevesinde; topluca çalışmaktan kaçınma, kanun dışı grev kapsamında da değerlendirilmeyecektir.

T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından işyerlerinde Covid-19 ile mücadele kapsamında alınması gereken tedbirler hakkında bilgilendirme yapılmıştır. İşveren avukatın yanında çalışan avukat veya personel bulunulması halinde, işveren konumundaki avukatın İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından belirlemiş önlemleri alma yükümlülüğü bulunmaktadır. İş sağlığı ve güvenliği kapsamında asgari tedbirlerin belirlendiği unutulmadan aşağıda belirtmiş olduğumuz; İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü ve Bilimsel Danışma Kurulu tarafından hazırlanan ilkelere uyulmalıdır.

İş sağlığı ve güvenliğine ek olarak işveren avukatın, müvekkillerine karşı özen yükümlülüğü de bulunmaktadır. Vekalet ilişkisi kapsamında ve vekalet sözleşmesinin kurulmadığı hallerde dahi culpa in contrahendo sorumluluğu kapsamında koruma yükümlülüğü bulunmaktadır. Koruma yükümlülüğü ile birlikte müvekkil veya müvekkil adayının yaşama ve sağlık hakkını koruyucu tedbirler alma mecburiyeti oluşmaktadır. Müvekkil adayının sözleşme görüşmelerinde bulunma amacıyla avukatlık bürosuna gelmesiyle birlikte; Covid-19 kapsamında avukattan özen gösterilmesini isteme ve gerekli tedbirlerin alınmasını bekleme hakkı doğmaktadır.

İşveren avukatın gerek iş sağlığı ve güvenliği gerek de koruma yükümlülüğü kapsamında alması gereken asgari tedbirler ve hukuki yorumlarımız şunlardır;

İlk Olarak Hazırlık Ekibi Kurulmalıdır

Avukat bürosunda bulunması halinde iş sağlığı ve güvenliği kurulu tarafından, bulunmaması halinde ise önlemlerin büro sahibi avukat tarafından, bulunması halinde işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin mümkünse ilk yardım eğitimi almış veya tecrübesi olan kişilerden oluşan ekip tarafından yürütülecektir.

Büroda ondan az çalışanın bulunması halinde Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından ilan edilen eğitimleri tamamlayarak periyodik muayeneler haricinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetini büro sahibi avukat yürütebilecektir. Büro sahibi avukat, avukatlık bürosunda alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin belirlenmesi ve uygulamasının izlenmesi, avukat ve personelinin Covid-19 kapsamında koruyucu sağlık ve güvenlik hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla; avukat veya personel arasından iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun niteliklere sahip bir veya birden fazla işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı görevlendirebilecektir. Ancak büro sahibi avukatın yükümlülükleri devam edecektir. Bu konudaki yetkilerin devredilmesiyle sorumluluğu sona ermeyecektir.

Hazırlık Ekibi;

a·a a a a a a a a  Alınacak tedbirlerle ilgili çalışmaları yürütecek,

a·a a a a a a a a  İşyerindeki hijyen ve temizlik konularında gerekli çalışmaları yürütecek,

a·a a a a a a a a  Kurum içi ve kurum dışı iletişimi koordine edecek,

a·a a a a a a a a  Acil durum planını güncel tutacaktır.

Şüpheli vakalarda izolasyon karantina prosedürünün oluşturulması için ivedi olarak ALO 184 Koronavirüs Danışma Hattı ve Sağlık Bakanlığına bağlı en yakın hastane ile hazırlık ekibinin iletişime geçmesi gerekecektir. İş sağlığı ve güvenliği kurulu/hazırlık ekibi resmi makamların tavsiye kararlarına ve İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü bilgilendirmelerin gereğini yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.

Covid-19 Kapsamında Acil Durum Planı ve Risk Değerlendirilmesi Yapılmalıdır

a·a a a a a a a a  Salgın hastalıklara ilişkin önlemlerin Covid-19 kapsamında güncellenerek acil durum planı devreye sokulmalı,

a·a a a a a a a a  Büro içi/dışında yürütülen avukatlık mesleğinin ve çalışma organizasyonun Covid-19 bulaşma yollarını engelleyecek şekilde planlanması yapılmalı (örneğin, keşide edilecek ihtarnamenin bizzat notere gidilerek yapılması yerine ‘noter huzurunda olmayan elektronik işlem başvurusuyla’ yapılmalıdır),

a·a a a a a a a a  Büroda çalışan avukat ve personelin Covid-19 kapsamında güncellenen acil durum planı hakkında bilgilendirilmesinin sağlanması, yapılacaklar ve yapılmayacaklar hususunda farkındalığın oluşturulması,

a·a a a a a a a a  Avukatlık bürosu kapsamında Covid-19 kapsamında tehlikelerin belirlenerek ayrı bir risk değerlendirilmesi yapılmalı veya mevcut risk değerlendirilmesi güncellenmelidir.

Avukatlık Bürosunda Alınması Gereken Önlemler

Pandemi ilan edilmesi ve henüz Covid-19 virüsüne ilişkin aşı çalışmalarının tamamlanmaması neticesinde önleyici tedbirler daha da önemli hale gelmektedir. İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen önlemler ve Bilimsel Danışma Kurulu Çalışması kapsamında Sağlık Bakanlığı’nın yayımladığı 26 Mayıs 2020 tarihli “Covid-19 Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi” kapsamında aşağıdaki tedbirler alınmalı ve önlemlere uygun hareket edilmelidir:

a·a a a a a a a a  İşveren avukat tarafından sağlanan servis hizmetlerini kullanan çalışanların araç içinde ve dışında sık kullanılan yüzeylerle teması mümkün olduğunca azaltılmalıdır. Servis araçlarının özellikle sık temas edilen yüzeyleri başta olmak üzere temizliği belirli aralıklarla sağlanmalı,

a·a a a a a a a a  Büro çalışanı avukat ve personelin işe başlamasından önce temassız ateş ölçerle kontrol sağlanmalı, ateş tespiti halinde işyeri hekimi, hastane veya aile hekimine yönlendirilmeli,

a·a a a a a a a a  Avukatlık bürosunda 4 metrekareye bir kişinin düşeceği avukat, personel ve müvekkil planlaması geliştirilmeli,

a·a a a a a a a a  Sosyal mesafenin avukat, personelin ve müvekkiller arasında en az 1 metre, 3-4 adım koruyacak şekilde düzenlenmeli,

a·a a a a a a a a  Çalışan avukat veya personelin hasta olduklarında evde kalınmasını teşvik eden öksürük ve hapşırma görgü kurallarını içeren ve el hijyeninin önemini anlatan afiş/poster/talimatlar büronun girişine ve herkesin görebileceği alanlara asılmalı,

a·a a a a a a a a  Güncel bilgi takibi için güvenilir bilgi kaynakları olan Sağlık Bakanlığı, Dünya Sağlık Örgütü gibi kaynaklar takip edilmeli,

a·a a a a a a a a  Öksürme ve hapşırma durumlarında ağız ve burun tek kullanımlık mendil ile kapatılmalı, mendil kullanılmayan durumlarda dirseğin iç tarafı kullanılmalıdır. Eller yüz bölgesine temas ettirilmemeli,

a·a a a a a a a a  Avukatlık bürolarında ziyaretler kısıtlanmalı, acil olmayan ziyaretler ve dışardan alınan hizmetlerden acil olmayanları iptal edilmeli,

a·a a a a a a a a  Avukatlık bürosunu ziyaret eden herkesin el yıkama yerlerine erişiminin olması sağlanmalı, el yıkama mümkün değilse alkol bazlı el antiseptiği hazır bulundurulmalı,

a·a a a a a a a a  İşveren avukatın doğru örneği belirlemede önemli bir rol oynadığından avukatlara ve personele örnek olmalı,

a·a a a a a a a a  Avukat ve personelin avukatlık bürosu giriş-çıkış kayıtları esnasında kullanılacak yöntemler fiziksel temasta bulunulmayacak şekilde düzenlenmelidir.

Avukatları ve Personeli Korumaya Yönelik Önlemler

a·a a a a a a a a  Avukat ve personelin Covid-19’un bulaşma yolları ve korunma önlemleri hususunda bilgilenmesi sağlanmalı,

a·a a a a a a a a  Avukatlara ve personele verilecek iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin uzaktan eğitim şeklinde, işyeri temizliği ve düzeni, hijyen ve psikososyal risk konuları önceliklendirilerek verilmeli, eğitimlerde aile ve toplumsal yaşama ilişkin öneriler de yer almalı,

a·a a a a a a a a  Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan avukat ve personel çalıştırılmamalı,

a·a a a a a a a a  Kanser hastaları, kronik hastaları, obezite, diabet, kalp damar hastaları, organ nakli olanlar, kronik üst solunum yolu hastaları, hamileler gibi hassas risk grubunda yer alan avukat ve personelin mümkünse evden çalışmaları sağlanmalı,

a·a a a a a a a a  Avukatlık bürosunda çalışma düzeni gerekli en az avukat ve personel bulunacak şekilde planlanmalı (Çalışma düzeninde mümkün olduğunca esnek çalışmaya geçirilmeli),

a·a a a a a a a a  Çalışan avukat ve personele tek kullanımlık mendiller ve biyolojik atıklar için ayrı çöp torbaları sağlanmalı; bulunması halinde temizlik personeline çöplerin temas edilmeden boşaltılması için gerekli uygulamalar yaptırılmalı,

a·a a a a a a a a  Avukatlık bürosunda çalışan avukat ve personelin kullanımı için yeterli temizlik malzemesi bulundurulmalıdır. El hijyenini teşviki amacıyla dezenfektanlar ortak alanlarda bulundurulmalı,

a·a a a a a a a a  Avukat veya personelinin ruhsal sağlığını korumak adına psikososyal risk etmenleri değerlendirilerek doğru ve etkin bilgilendirmeyle tedbirlerin alınması sağlanmalı,

a·a a a a a a a a  Avukat ve personelin çalışırken ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtilerin gelişmesi halinde derhal işyeri sağlık personeline durum bildirilmeli, işyeri sağlık personelinin bulunmadığı işyerlerinde uygun ve doğru maske takarak en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalı (ALO 184 Koronavirüs Danışma Hattı ve Sağlık Bakanlığına bağlı en yakın hastane ile hazırlık ekibinin iletişime geçmesi sağlanabileceği görüşümüz de bulunmaktadır),

a·a a a a a a a a  Avukatlar ve personelin; diğer avukatlar ve personeller ile aralarındaki sosyal mesafeyi korumaları konusunda uyarılmalı,

a·a a a a a a a a  Avukat ve personelin tamamı kuralına uygun maske takmalı, maske nemlendikçe ya da kirlendikçe değiştirilmeli, değiştirilmesi öncesinde ve sonrasında el antiseptiği kullanılmalı,

a·a a a a a a a a  Avukat ve personel çalışma başlangıcı/bitişi ve gün içinde ellerini su ve sabunla yıkaması konusunda uyarılmalı,

a·a a a a a a a a  Avukatların ve personelin büroya girildiğinde temasta bulunmadan ve belirli aralıklarla en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla elleri yıkamaları konusunda bilgilendirilme yapılmalı, su ve sabuna erişimin olmadığı anlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılarak ellerin temizlenmesi sağlanmalı (Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir. Özellikle büro dışı mesleki faaliyetlerin tamamlamasıyla gün içinde büro girişlerinde gerekli hassasiyet gösterilmelidir),

a·a a a a a a a a  Avukat ve personelin dinlenme alanlarında en az 1 metrelik sosyal mesafeyi korumalı ve maske takmayı sürdürmelidir. Yemek yerken ya da su/çay/kahve içilirken maske çıkarılacağı için bunun yapıldığı kapalı alanda aynı anda birden fazla kişinin olmaması sağlanmalıdır.

Avukatlık Bürosunun Temizliği, Dezenfeksiyonu ve Havalandırılması

a·a a a a a a a a  Avukatlık bürosunun temizlik ve hijyen standartları en üst seviyeye çıkarılmalı,

a·a a a a a a a a  Avukatlık bürosu her gün su ve deterjanla düzenli olarak temizliği yapılmalı,

a·a a a a a a a a  Avukatlık bürosunda görevli iş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri tarafından avukat ve personele uygulamalı etkin maske kullanımı ve Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında atık yönetimi eğitimleri verilmeli ve hijyen konusunda farkındalık arttırılmalı,

a·a a a a a a a a  Avukatlık bürosu; lavabo, tuvalet, merdiven korkulukları, musluk ve yemekhaneler, kapı, turnike gibi ortak kullanım alanlarında hijyen şartlarına uyulmalı,

a·a a a a a a a a  Avukatlık bürolarının temizliğinde özellikle sık dokunulan yüzeylerin (kapı kolları, telefon ahizeleri, dolap yüzeyleri, masa yüzeyleri, dosya ve klasör yüzeyleri gibi) temizliğine dikkat edilmeli (Bu amaçla su ve deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış [5 litre suya yarım küçük çay bardağı] çamaşır suyu [sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9] kullanılabilir. Klor bileşikleri yüzeylerde korozyon oluşturabilir. Dayanıklı yüzeyler için kullanılması önerilen bir dezenfektandır. Tuvalet dezenfeksiyonu için 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu [sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9] kullanılmalı),

a·a a a a a a a a  Klor bileşikleri ile temizlik yapılmasını uygun olmadığı bilgisayar klavyeleri, telefon ve diğer cihaz yüzeyleri %70 lik alkolle silinerek dezenfeksiyon sağlanmalı,

a·a a a a a a a a  Klavye, mouse ve diğer cihazlar temizliği düzenli yapılmalıdır. Mümkün olduğunca avukat ve personelin diğer avukat ve personelin telefonlarını, masalarını ve diğer çalışma araç ve ekipmanlarını kullanması engellenmeli,

a·a a a a a a a a  Yüzeylerin, ekipmanın ve çalışma ortamının diğer öğelerinin rutin olarak temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi dahil olmak üzere düzenli temizlik uygulamaları sürdürülmeli,

a·a a a a a a a a  Avukatlık bürosunda mümkün olduğunca avukat ve personelin yakın temasta bulunmaları ve delgeç, zımba, kalem gibi ekipman, araç, gereçlerin ortak kullanımı önlenmeli,

a·a a a a a a a a  Temizlik yapan personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır. Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp kapaklı çöp kutusuna atılmalı ve ellerin en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanması gerekli,

a·a a a a a a a a  Yemek alanlarında uygun termal konfor şartları ve hijyen sağlanmalıdır. Aynı anda yemek yiyen avukat ve personel sayısı (öncelikli olarak kumanya verilmesi, kapalı kapta tek kullanımlık içme suyu sağlanması, mümkün olmaması durumunda avukat ve personelin vardiyalı şekilde yemek yemesi, aynı anda yemek yiyecek avukat ve personelin en az 1 metrede olacak şekilde (tercihen 2 metre) mesafeli oturabileceği şekilde bir düzen kurulması veya avukat ve personelin her gün aynı masaya oturmasını sağlayacak numaralandırma sistemi vb.) azaltılmalı ve çay içme molalarında da benzer kurallara dikkat edilmelidir.

a·a a a a a a a a  Baharat, kürdan, tuz, kaşık, çatal, bıçak, vb. malzemelerin tek kullanımlık olacak şekilde sunulmalı,

a·a a a a a a a a  Yemekhane görevlilerinin kişisel hijyen kurallarına uygun davranması ve uygun kişisel koruyucu donanımları sağlanmalı,

a·a a a a a a a a  Tuvaletlerde tek kullanımlık kağıt havlu konulmalı, hava ile el kurutma cihazları çalıştırılmamalı,

a·a a a a a a a a  Avukatlık bürosunun kapı ve pencereleri açılarak sıkı aralıklarla mümkünse doğal yolla havalandırılmalı, merkezi havalandırma sistemleri bulunan avukatlık bürolarının havalandırılması temiz hava sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenmeli, havalandırma sistemlerinin bakımı ve filtre değişimleri üretici firma önerileri doğrultusunda yapılmalı, salon tipi klimalar ve vantilatörler kullanılmamalıdır.

Müvekkil ve Müvekkil Adaylarına Yönelik Önlemler

a·a a a a a a a a  Müvekkilin avukatlık bürosu girişinde görünür bir yere asılmış olan ve içeride uyulması beklenen kuralları açıklayan bilgilendirmeyi okuması sağlanmalıdır. Bu bilgilendirme içerisinde ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan müvekkillerin avukatlık bürosuna girmemeleri uyarısı yer almalı,

a·a a a a a a a a  Müvekkil, avukatlık bürosuna tek başına girmeli ve eşlik eden diğer kişilerin dışarıda kalmaları özendirilmeli,

a·a a a a a a a a  Müvekkil, avukatlık bürosuna girdiğinde alkol bazlı el antiseptiği veya en az %70’lik alkol içeren kolonya kullanılmalı,

a·a a a a a a a a  Müvekkilin; diğer müvekkil, avukat ve personeller arasındaki sosyal mesafe korunmalı,

a·a a a a a a a a  Müvekkilin maskeli olarak avukatlık bürosuna girmesi sağlanmalıdır. Avukatlık büroları, iş yerleri ve genel olarak toplum içinde kuralına uygun olarak bez maske takılması yeterlidir. Girişte maskesi olmayanlar için maske bulundurulmalı,

a·a a a a a a a a  Avukatlık bürosuna gelen müvekkile su dışında içecek veya yiyecek ikramı yapılmamalı,

a·a a a a a a a a  Müvekkil avukatlık bürosunda mecbur kalmadıkça yüzeylere dokunmamalı, dokunmaları durumunda el antiseptiği kullanmalı,

a·a a a a a a a a  Nakit para ödemelerinde el antiseptiği kullanılmalı,

a·a a a a a a a a  Müvekkilin iş yeri içinde mümkün olduğu kadar kısa süre kalması sağlanmalıdır.

Avukatlık Bürosunda Covid-19 Olduğundan Şüphelenilen veya Teyit Edilen Biri Varsa Uyulması Gerekenler

a·a a a a a a a a  Covid-19’a maruz kalanları belirlemek için olası maruz kalma kriterleri (örneğin kişinin gitmiş olabileceği alanlar) hakkında ISG Kurulu veya Hazırlık Ekibi bilgilendirerek, Sağlık Bakanlığı’nın tavsiyelerine uyulmalı (Avukat ve personelin özellikle sağlık verilerinin işlenmesi açısından rızasını alma yoluna gidilmelidir. Avukat ve personel de rızasıyla bildirim yapabilecektir. Açık rıza dışındaki şartlar dahilinde ise, sağlık verileri ancak iş yeri hekimleri tarafından işlenebilecektir. Son olarak seyahat edilen ülke bilgisi gibi özel nitelikli kişisel veri de olmama hallerinde de Kişisel Verilerin Korunması Kanunu mad.5 hükümlerindeki kişisel veri işleme şartları sağlanmalıdır),

a·a a a a a a a a  Hastalık şüphesi bulunan avukat veya personelin maske takarak mevcutsa işyeri hekimine gitmeli yoksa ALO 184 Koronavirüs Danışma Hattı ve Sağlık Bakanlığına bağlı en yakın hastaneyle iletişime geçilmeli,

a·a a a a a a a a  Şüpheli Covid-19 durumu bulunduğu taktirde etkilenen kişi, diğer avukat ve personelden izole edilerek daha önceden belirlenen ve enfeksiyonun yayılmasını önleyecek nitelikte olan kapalı alanda bekletilmeli, Sağlık Bakanlığı’nın ilgili sağlık kuruluşu ile iletişime geçilerek sevki sağlanmalı,

a·a a a a a a a a  Etkilenen avukat ve personelin atıkları için Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında işlem yapılmalı,

a·a a a a a a a a  Etkilenen avukat ve personelin tıbbi yardım beklerken lavaboya gitmesi gerekiyorsa, mümkünse ayrı bir lavabo kullanımı sağlanmalı,

a·a a a a a a a a  Avukat veya personelin Covid-19 olduğunun tespiti halinde, işveren avukatların diğer avukat veya personelin Covid-19’a maruz kalma olasılıkları konusunda bilgilendirilmeli, bilgilendirmenin Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uygun olarak az veri ifşası ve ilgili çalışanın aydınlatarak yapılmalı,

a·a a a a a a a a  Avukatın veya personelin Covid-19 pozitif çıkması durumunda etrafındaki kişiler yakın temaslı kategorisindeki değil, temaslı kategorinde değerlendirilecektir. Covid-19 pozitif kişinin takip ve tedavisi sağlık kuruluşunca yönetilecek, diğer avukat ve personelin maskesini takarak çalışmaya devam edecek ve il/ilçe Sağlık Müdürlüğü tarafından hastalık belirtileri açısından 14 gün süreyle takip edilecektir.

Seyahat ve Toplantılarla İlgili Tavsiyeler

Etkilenen bölgelere seyahat halinde

a·a a a a a a a a  Yurtdışından dönen avukat ve personel işe gitmekten kaçınmalı ve Sağlık Bakanlığı’nın 14 Gün Kuralına uymalıdır. Avukat ve personel bilgi almak için ALO 184 Koronovirüs Danışma Hattını aramalı ve kendilerini tecrit etmeli,

a·a a a a a a a a  Ülke dışında düzenlenecek iş seyahatleri, konferans, kongre vb. etkinlikler mümkün olabildiğince ertelenmeli, yapılmasının zaruri olduğu hallerde öncelikle sesli ve görüntülü iletişim imkanları kullanılmalı, iş nedeniyle seyahat edilmesi mecburi durumlarda Sağlık Bakanlığı’nın önerilerine uyulmalıdır.

Toplantı düzenlenmesi halinde

a·a a a a a a a a  Mümkünse muhtemel Covid-19 maruziyetini önlemek adına toplantılar ertelenmeli veya tele/video konferans olarak yapılmalı, gerçekleştirilmesi mümkün olmadığı durumlarda toplantı daha az katılımcıyla sağlanmalı,

a·a a a a a a a a  Toplantı ve etkinliğin düzenlenmesinin planlandığı çevredeki yetkililerden gelen tavsiyeler kontrol edilmeli ve uygulanmalı,

a·a a a a a a a a  Toplantı ve etkinlikte enfeksiyonu önlemek için bir hazırlık planı geliştirilmeli, toplantı öncesinde, sırasında ve sonrasında temizlik ve havalandırma yapılması sağlanmalı,

a·a a a a a a a a  Toplantı katılımcıları için mendiller ve el antiseptiği de dahil olmak üzere yeterli malzeme tedarik edilmeli,

a·a a a a a a a a  Katılımcılardan herhangi birisinde belirti olması halinde veya kendilerini iyi hissetmedikleri taktirde toplantıya katılmamaları gerektiği söylenmeli,

a·a a a a a a a a  Etkinlikte tüm organizatörlerin, katılımcıların, hazır yemek servislerinin (mümkünse kumanya tipi) ve ziyaretçilerin iletişim bilgileri (cep telefonu numarası, e-posta ve kaldıkları adres vb.) kayıt altına alınmalı, katılımcılardan herhangi biri bulaşıcı hastalığa yakalanırsa, ayrıntılarının halk sağlığı yetkilileri ile paylaşılacağı açıkça belirtilerek bilgilendirilmeli, eğer bunu kabul etmezlerse etkinliğe veya toplantıya katılımları engellenmeli (Kişisel Verilerin Korunması Kanunu mad.5/2-ç kapsamında veri sorumlusu olan işveren avukatın hukuki yükümlülüğünü yerine getirebilmesi adına mezkuır bilgileri alması zorunlu olup amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü bilgiler kapsamındaki verilerde ilgili kişilerin açık rızası aranmamaktadır),

a·a a a a a a a a  Toplantı başlarken el sıkışmadan selamlaşma yapılması sağlanmalı,

a·a a a a a a a a  Toplantı veya etkinlikte tüm katılımcıların düzenli el yıkama veya alkollü dezenfektan kullanımı sağlanmalı,

a·a a a a a a a a  El dezenfektan cihazları toplantı yerlerinde herkes tarafından kolaylıkla görülebilecek ve kullanılabilecek şekilde yerleştirilmeli,

a·a a a a a a a a  Katılımcılar arasında uygun mesafe olacak şekilde bir oturma düzeni ayarlanmalı,

a·a a a a a a a a  Avukatlık bürosunun iyi havalandırıldığından emin olmak için mümkün olduğunca pencere ve kapılar açılmalı,

a·a a a a a a a a  Toplantı bitiminde tokalaşmadan veda edilmesi ve toplu fotoğraf çekilmemesi önerilmelidir.

Toplantıdan sonra

a·a a a a a a a a  Tüm katılımcıların adları ve iletişim bilgileri en az bir ay boyunca saklanmalıdır. Katılımcı bilgilerinin saklanması, toplantıdan sonra bir veya daha fazla katılımcının hasta olduğunun öğrenilmesi halinde, katılımcıların adlarını ve iletişim bilgilerini içeren liste halk sağlığı yetkililerinin Covid-19’a maruz kalmış olabilecek kişileri izlemelerine yardımcı olacaktır (İlgili kişi bilgilendirilmeli ve kişisel verinin işlenme amacının ortadan kalkmasıyla birlikte kişisel veri imha edilmeli),

a·a a a a a a a a  Toplantı veya etkinlikteki bir şüpheli Covid-19 vakası olarak izole edilmişse, organizatör tüm katılımcılara bunu bildirmeli, 14 gün boyunca belirtiler için kendilerini izlemeleri tavsiye edilmeli, kendilerini iyi hissetmezlerse evde kalmalı ve ilgili halk sağlığı yetkilisine başvurmalıdır (Enfekte olan avukat veya personelin bulunduğu, evden çalıştığı ya da izinde olduğu belirtilmeli; ancak zorunlu olmadığı sürece enfekte olanın kim olduğunun tespitini doğrudan sağlayacak detaylar paylaşılmamalı, veri minimizasyonu sağlanmalıdır).

İşe Devamsızlığın Onaylanması

Avukat ve personelin Covid-19 şüphesi bulunduğu taktirde iş yeri hekimiyle, hastane veya aile hekimi ile iletişime geçirilmesi sağlanmalı ve Sağlık Bakanlığı’nın tedbirlerine uyulmalıdır. Sağlık kuruluşları tarafından rapor verilen avukat ve personel, işveren avukatı işyerine gitmeden bilgilendirmelidir. İşveren avukat, raporların geçerlilik süresiyle ilgili Sağlık Bakanlığı’nın, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın ve diğer resmi makamların açıklamaları takip etmeye devam etmelidir.

Avukatlık Bürolarına Özel Yeni Tip Koronavirüs İşyeri Bilgilendirme / Korunma Afişi Örneği

—————————————————————————————————————————-

AVUKATLIK BÜROLARINA ÖZEL

YENİ TİP KORONAVİRÜS

İŞ YERİ BİLGİLENDİRME /KORUNMA AFİŞİ

—————————————————————————————————————————-

MÜVEKKİLLERE İLİŞKİN KURALLAR

* Müvekkiller avukatlık bürosuna tek başına girmelidir.

* Eşlik eden diğer kişilerin dışarıda kalmaları gerekmektedir.

* Avukatlık bürosuna gelen müvekkillere su dışında içecek ve yiyecek ikramı yapılmamalıdır.

* Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan müvekkiller avukatlık bürosuna girmemelidir.

* Müvekkiller, avukatlık bürosuna girdiğinde alkol bazlı el antiseptiği veya en az %70’lik alkol içeren kolonya kullanmalıdır.

* Müvekkiller; avukat, personel ve diğer müvekkiller ile aralarındaki (1 metre, 3-4 adım) sosyal mesafeyi korumalıdır.

* Müvekkiller avukatlık bürosuna maskeli olarak girmelidir. Avukatlık bürosuna girişte maskesi olmayanlar için maske bulundurulmalıdır.

* Müvekkiller, büro içinde mecbur kalmadıkça yüzeylere dokunmamalı, dokunmaları durumunda el antiseptiği kullanılmalıdır.

* Müvekkiller avukatlık bürosunda mümkün olduğu kadar kısa süre kalmalıdır.

* Öksürük ve hapşırma durumlarında ağız ve burun tek kullanımlık mendil ile kapatılmalı, mendil kullanılmayan durumlarda dirseğin iç tarafı kullanılmalıdır.

* Eller yüz bölgesine temas ettirilmemelidir.

AVUKAT VE PERSONELE İLİŞKİN KURALLAR

* Avukat ve personel büroya girdiklerinde işe başlamadan önce ve düzenli aralıklarla en az 20 saniye boyunca ellerini sabun ve suyla yıkamalıdır.

* Su ve sabuna erişimin olmadığı anlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılarak eller temizlenmelidir.

* Avukat ve personel kuralına uygun maske takmalı, maske nemlendikçe ya da kirlendikçe değiştirilmeli, değiştirme öncesinde ve sonrasında el antiseptiği kullanılmalıdır.

* Avukat ve personel çalışırken ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtilerin gelişmesi halinde, sağlık kuruluşuna tıbbi maske takılı olarak yönlendirilmelidir.

* Öksürük ve hapşırma durumlarında ağız ve burun tek kullanımlık mendil ile kapatılmalı, mendil kullanılmayan durumlarda dirseğin iç tarafı kullanılmalıdır.

* Eller yüz bölgesine temas ettirilmemelidir.

* Avukat, personel ve müvekkiller arasında en az 1 metre, 3-4 adım korunacak şekilde sosyal mesafe oluşturulmalıdır.

* Avukat ve personel dinlenme alanlarında en az 1 metre, 3-4 adım sosyal mesafeyi korumalı ve maske takma sürdürülmelidir.

* Yemek yerken ya da su/çay/kahve içilirken, maske çıkarılacağı için bunun yapıldığı kapalı alanda aynı anda birden fazla kişi olmamalıdır.

* Çalışma alanları, lavabo, tuvalet, banyo, merdiven korkulukları, musluk ve yemekhanelerde ortak kullanım araçlarında hijyen şartlarına azami uyulmalıdır.

* Temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış (5 litre suya yarım küçük çay bardağı) çamaşır suyu (sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılabilir. Klor bileşikleri yüzeylerde korozyon oluşturabilir. Dayanıklı yüzeyler için kullanılması önerilen bir dezenfektandır. Tuvalet dezenfeksiyonu için 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu (sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır.

* Temizlik yapan personel tıbbi maske ve eldiven kullanmalı, temizlik sonrası maske ve eldivenlerini çıkarıp kapaklı çöp kutusuna atmalı ve ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalıdır.

* Tuvaletlerde tek kullanımlık kağıt havlu kullanılmalıdır.

* Bilgisayar klavyeleri, telefon ve diğer cihaz yüzeyleri %70’lik alkolle silinerek dezenfeksiyon sağlanmalıdır.

* Yemek alanlarında uygun termal konfor şartları ve hijyen sağlanmalıdır. Aynı anda yemek yiyen avukat ve personel sayısı öncelikli olarak kumanya verilmesi, kapalı kapta tek kullanımlık içme suyu sağlanmalıdır.

* Mümkün olmaması durumunda avukat ve personelin vardiyalı şekilde yemek yemesi, aynı anda yemek yiyecek avukat ve personelin en az 1 metrede olacak şekilde (tercihen 2 metre) mesafeli oturabileceği şekilde bir düzen kurulması veya avukat ve personelin her gün aynı masaya oturmasını sağlayacak numaralandırma sistemi kurulmalıdır. Çay içme molalarında da benzer kurallara dikkat edilmelidir.

* Baharat, kürdan, tuz, kaşık, çatal, bıçak, vb. malzemelerin tek kullanımlık olacak şekilde sunulmalıdır.

* Yemekhane görevlileri kişisel hijyen kurallarına uygun davranmalı ve uygun kişisel koruyucu donanımları sağlanmalıdır.

* Avukat ve personel, diğer avukat ve personelin telefonlarını, masalarını, bürolarını veya diğer çalışma araçlarını ve ekipmanlarını kullanmamalıdır.

* Avukat, personel ve müvekkiller tokalaşma ve sarılma gibi fiziksel temastan kaçınmalıdır.

* Ateş, öksürük, grip benzeri sağlık şikayeti olan avukatlar ve personeller ile temastan kaçınılmalıdır.

* Avukat veya personel hasta olduklarında evde kalmaya özen göstermelidir.

* Avukatlık bürosu sık sık havalandırılmalıdır.

* Merkezi havalandırma sistemleri bulunan avukatlık bürolarının havalandırılması temiz hava sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenmeli, havalandırma sistemlerinin bakımı ve filtre değişimleri üretici firma önerileri doğrultusunda yapılmalı, salon tipi klimalar ve vantilatörler kullanılmamalıdır.

* Nakit para ödemelerinde el antiseptiği kullanılmalıdır.

* Ödemelerde kredi kartı kullanılacaksa mümkünse temassız ödeme tercih edilmelidir.

—————————————————————————————————————————-

Lisans eğitimini Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde tamamlamıştır. Yüksek lisansını Medipol Üniversitesi Sağlık Hukuku (Tezli)’nda yapmış ve doktorasına Medipol Sağlık Hukuku'nda devam etmektedir. İstanbul Barosu Sağlık Hukuku Merkezi genel sekreteridir. SBÜ Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Etik Kurulu hukukçu üyesidir. "İnsan Hakları", "Hayvan Hakları" ve "Tıp ve Sağlık Hukuku Temel Mevzuatı (Yüksek Yargı Kararları İle)” kaleme aldığı kitaplardır.