1.Giriş
Limited şirketler (limited liability companies; LLCs) ve komandit şirketler (limited liability partnerships; LLPs) benzer hesap beyanname yükümlülüklerini ve diğer özellikleri paylaşsalar da, vergilendirme ve iç yapılanma açısından farklı şekilde çalışırlar.
Limited şirket komandit şirkete dönüştürülmek isteniyorsa, şirket feshedilmeli ve işletme komandit şirket olarak tescil ettirilmelidir. Ne yazık ki, sadece bir komandit şirket yapısına geçmek mümkün değildir.
Limited şirket bir komandit şirkete dönüştürülürken birkaç yasal konunun göz önünde bulundurulması gerekir. Bu yazıda, konuyla ilgili en sık sorulan sorulardan bazıları yanıtlanmaktadır.
2. Limited Şirketten Komandit Şirkete Dönüşüm
2.1. Komandit şirket
2000 tarihli Komandit Şirketler Yasası (Limited Liability Partnership Act), İngiltere, Galler ve İskoçya’da komandit şirketlerin kurulmalarını sağlar. Genellikle kolektif bir şirket (traditional partnership) ile limited şirket arasında bir orta yol olarak tanımlanan komandit şitket, bir yandan ortaklık esnekliği sağlarken diğer taraftan her bir ortağın sorumluluğunu sınırlamaktadır.
2.2. Bir şirketin komandit şirkete dönüştürülmesi prosedürü
Bir limited şirketi komandit şirkete dönüştürmek için, öncelikle limited şirketin feshedilmesi gerekir. Bu ancak bir genel kurul toplantısı yapılması ve şirket hissedarlarının özel bir karar alması, yani yasal yapının değiştirilmesi önerisine %75 oranında katılması durumunda [there is a general meeting and the shareholders of the company pass a special resolution, meaning 75% agree with the proposal to change the legal structure] gerçekleştirilebilir.
Özel karar kabul edilirse, şirketin varlıklarını ve yükümlülüklerini resmi olarak yeni oluşturulan komandit şirkete taşıyan bir devir sözleşmesinin tamamlanması gerekir.
Limited şirketin tüm sözleşmelerinin de yeni komandit şirkete devredilmesi gerekir, çünkü şirket feshedilmiş olup, komandit şirket artık yeni bir işletme türüdür. Bazı sözleşmeler, örneğin iş sözleşmeleri, kişiye özel olduğu için devredilemez.
Ancak çalışanlar, 2006 tarihli Taahhütlerin Devri (İstihdamın Korunması) Yönetmeliği [Transfer of Undertakings/Protection of Employment Regulations; TUPE] ile korunuyor olabilir. Bu, mevcut sözleşme hüküm ve koşullarına göre otomatik olarak yeni komandit şirkete aktarılacakları anlamına gelir.
2.3. Komandit şirketin kurulması
Bir komandit şirket kurulması için (to establish an LLP) yapılması gerekenler şunlardır:
- Bir ticaret/şirket unvanı (business name) seçilmesi,
- Kayıtlı bir adrese sahip olunması (bu, halka açık olacaktır),
- En az iki ‘belirlenmiş ortağa’ (designated members) sahip olunması,
- Komandit şirketin nasıl yürütüleceğini açıklayan bir Komandit Şirket Sözleşmesi (LLP Agreement) yapılması,
- Şirketin ‘Şirketler Sicili’ne (Companies House) tescil edilmesi.
Limited şirketin tamamen feshedilmesi şartıyla, limited şirket unvanı komandit şirket için de kullanılabilir.
Atanmış bir ortak, bir şirket sekreterine benzer görevleri yerine getirir ve adı tescil belgelerinde görünür.
2.4. Limited şirketin komandit şirkete dönüştürülmesine ilişkin özel koşullar
Yukarıda belirtildiği gibi, bir limited şirketin komandit şirkete dönüştürülmesi için şirket hissedarlarının özel bir karar almaları gerekir.
Bir limited şirketten komandit şirkete geçiş için belirli vergi ödemeleri ve koşulları geçerli olabilir. Bir işletmeyi bir limited şirketten komandit şirkete devrederken hiçbir vergi indirimi sağlanmaz, bu nedenle olağan kurallara uyulması gereklidir.
Şirketin tasfiye edilmesi gerektiğinden ticari işlemler duracaktır, yani kullanılmayan zararlar ileriye taşınamaz.
2.5. Limited şirketin komandit şirkete dönüştürülmesinden doğan sermaye kazancının durumu
Bir limited şirketi bir komandit şirkete dönüştürürken, potansiyel vergi etkilerini dikkate almak önemlidir. Tetiklenebilecek olası vergilerden biri Sermaye Kazancı Vergisidir (Capital Gains Tax).
Bu vergi, işletme gibi bir sermaye varlığının satışından veya işletmenin satışından elde edilen kar veya kazanç üzerinden alınır. Bir limited şirketin bir komandit şirkete dönüştürülmesi durumunda, dönüşümün kendisi, sermaye kazancı vergisine tabi olan bir sermaye kazancıyla sonuçlanabilecek işletmenin elden çıkarılması olarak kabul edilebilir.
2.6. Ortaklık sözleşmesi
Tüm komandit şirketlerin bir Ortaklık Sözleşmesi (Partnership Agreement) olması gerekir. Şirket feshedileceğinden, Ana Sözleşmenin bazı kısımlarının yeni Komandit Şirket Sözleşmesinde kullanılması mümkün olabilir.
Bir komandit şirket sözleşmesi aşağıdaki gibi konuları yönetir:
- Belirlenen ortakların kimler olduğu ve her birinin ortaklığa getirdiği sermaye (who the designated partners are, and the capital each brought to the partnership),
- Her ortağın görev ve sorumlulukları (the duties and responsibilities of each partner),
- Bir ortak emekli olursa veya ölürse ne olacağı (what happens if a partner retires or dies),
- Bir ortağın şirketten çıkarılması (removal of a partner),
- Karın nasıl paylaşılacağı (how will profits be shared),
- Anlaşmazlıkların nasıl çözüleceği (how disputes will be dissolved).
1966 yılında, Gence-Borçalı yöresinden göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak Ardahan/Çıldır’da doğdu [merhume Anası (1947-10 Temmuz 2023) Erzurum/Aşkale; merhum Babası ise Ardahan/Çıldır yöresindendir]. 1984 yılında yapılan sınavda Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü kazandı. 1985 yılında Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümüne yatay geçiş yaptı ve 1988’de Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü birincilikle, Fakülteyi ise 11’inci olarak bitirdi.
1997 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Denver şehrinde yer alan ‘Spring International Language Center’da; 65’inci dönem müdavimi olarak 2008-2009 döneminde Milli Güvenlik Akademisi’nde (MGA) eğitim gördü ve MGA’dan dereceyle mezun oldu. MGA eğitimi esnasında ‘Sınır Aşan Sular Meselesi’, ‘Petrol Sorunu’ gibi önemli başlıklarda bilimsel çalışmalar yaptı.
Türkiye’de Yatırımların ve İstihdamın Durumu ve Mevcut Ortamın İyileştirilmesine İlişkin Öneriler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü);
Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yaşanan Sorunlar ve Alınması Gereken Önlemler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü, Sevinç Akbulak ile birlikte);
Kayıp Yıllar: Türkiye’de 1980’li Yıllardan Bu Yana Kamu Borçlanma Politikaları ve Bankacılık Sektörüne Etkileri (Bankalar Yeminli Murakıpları Vakfı Eser Yarışması, Övgüye Değer Ödülü, Emre Kavaklı ve Ayça Tokmak ile birlikte);
Türkiye’de Sermaye Piyasası Araçları ve Halka Açık Anonim Şirketler (Sevinç Akbulak ile birlikte) ve Türkiye’de Reel ve Mali Sektör: Genel Durum, Sorunlar ve Öneriler (Sevinç Akbulak ile birlikte) başlıklı kitapları yayımlanmıştır.
Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı Esasları ve Yedek Akçeler (Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal TEKİNALP’e Armağan, Cilt I; 2003), Anonim Şirketlerin Halka Açılması (Muğla Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Tartışma Tebliğleri Serisi II; 2004) ile Prof. Dr. Saim ÜSTÜNDAĞ’a Vefa Andacı (2020), Cilt II, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler (2021), Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler II (2021), Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler (2021), Ticari İşletme Hukuku Fasikülü (2022), Ticari Mevzuat Notları (2022), Bilimsel Araştırmalar (2022), Hukuki İncelemeler (2023), Prof. Dr. Saim Üstündağ Adına Seçme Yazılar (2024), Hukuka Giriş (2024) başlıklı kitapların bazı bölümlerinin de yazarıdır.
1992 yılından beri Türkiye’de yayımlanan otuza yakın Dergi, Gazete ve Blog’da 2 bin 500’ü aşan Telif Makale ve Telif Yazı ile tamamı İngilizceden olmak üzere Türkçe Derleme ve Türkçe Çevirisi yayımlanmıştır.
1988 yılında intisap ettiği Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) uzman yardımcısı, uzman (yeterlik sınavı üçüncüsü), başuzman, daire başkanı ve başkanlık danışmanı; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı GSM 1800 Lisansları Değerleme Komisyonunda üye olarak görev yapmış, ayrıca Vergi Konseyi’nin bazı alt çalışma gruplarında (Menkul Sermaye İratları ve Değer Artış Kazançları; Kayıt Dışı Ekonomi; Özkaynakların Güçlendirilmesi) yer almış olup; halen başuzman unvanıyla SPK’da çalışmaktadır.
Hayatı dosdoğru yaşamak ve çalışkanlık vazgeçilmez ilkeleridir. Ülkesi ‘Türkiye Cumhuriyeti’ her şeyin üstündedir.