Uygulamada taraflarca imzalanan iş sözleşmelerine yılda 90 gün ve 270 saate kadar yapılan fazla çalışmaların aylık brüt ücrete dahil edileceği şeklinde hükümler konulduğu ve bu durumun Yargıtay’ca da kabul edildiği bilinmektedir[1]. İşverenler her ne kadar iş sözleşmelerine fazla çalışmaların aylık ücretin içinde olduğuna dair hükümler koysalar bile işçilere ödenen ücret şayet asgari ücret seviyesinde ise, bu durum geçersiz sayılmaktadır.
Çünkü işçinin aylık ücretinin hem asgari ücret düzeyinde belirlenmesi hem de fazla çalışma ücretinin aylık ücretin içinde sayılması bordro tekniği açısından da hukuki açıdan da uygun değildir. Örneğin aylık brüt 3.577 TL asgari ücret alan işçinin haftalık 45 saati aşan bir ayda toplam 21 saat fazla çalışması olduğu düşünülürse, 4.078 TL nin üzerinde (fazla çalışma dahil) aylık brüt ücrete hak kazanacaktır.
Nitekim Yargıtay’ın bu konudaki kararına göre de “iş sözleşmesinde yıllık 270 saate kadar olan fazla çalışma ücretlerinin aylık ücrete dahil olduğuna ilişkin hüküm bulunsa da aylık ücretin asgari ücret olarak belirlenmesi nedeniyle hüküm geçersizdir”[2].
Öyleyse, yıllık azami 270 saat olan fazla çalışma süresini yılın 52 haftasına böldüğümüzde 5.2 saatlik haftalık fazla çalışma süresinin 5.2×4=21 saat aylık karşılığının aylık ücrete dahil edilmesi suretiyle belirlenecek ücretten daha az bir ücretin işçiye ödenmemesi gerekmektedir.
Bununla birlikte bazı işverenler, “…ulusal bayram ve genel tatil günleri olan 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, 30 Ağustos Zafer Bayramı, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, Dini Bayramlar (Ramazan ve Kurban), 1 Mayıs İşçi Bayramı, 1 Ocak Yılbaşı,15 Temmuz Demokrasi Günü gibi genel tatil günlerinde”[3] işçileri çalıştırdıkları ve onların iş sözleşmelerine genel tatil ücretlerinin aylık brüt ücret içerisinde olduğuna dair hükümler koymaktadırlar. Ancak Yargıtay, ulusal bayram ve genel tatil günü ücretlerinin aylık ücret içine giydirilemeyeceğini kabul etmekte ve iş sözleşmelerine konulan bu tür hükümleri geçersiz saymaktadır[4].
Sonuç olarak, taraflar arasında imzalanan iş sözleşmeleri ile yılda 90 gün ve 270 saate kadar yapılan fazla çalışmalar aylık brüt ücrete dahil edilebilir ancak, ulusal bayram ve genel tatil günü ücretleri aylık brüt ücret içine giydirilemez. Genel tatil günü ücretlerinin günlük ücretin bir kat fazlası olarak ayrıca hesaplanıp, ödenmesi gerekir.
[1] Y9HD.02/7/2019 T.,E.2016/31082, K.2019/14703
[2] Y9HD.06/6/2011 T.,E.2009/14955, K.2011/18340
[3] 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkındaki Kanun
[4] Y9HD.07/10/2020 T.,E.2016/25513, K.2020/10829
1962 yılında Sivas’ın Şarkışla İlçesinde doğdu. İlk ve Ortaokulu Sivas’ta, Liseyi Tokat’ta bitirdi. 1986 yılında Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi’nden mezun oldu. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Özel Hukuk Anabilim Dalında Tezli Yüksek Lisans yaptı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda uzun yıllar sırasıyla Bölge Müdür Yardımcısı, Bölge Müdürü ve Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yaptıktan sonra bu görevinden 2016 yılı mayıs ayında emekli oldu.
İnciroğlu Danışmanlık, Denetim ve Eğitim Hizmetleri şirketinin kurucusu olan İNCİROĞLU, özel sektöre yönelik iş hukuku, sendikalar ve toplu iş sözleşmesi hukuku, sosyal güvenlik hukuku ve yabancı çalışma hukuku alanlarında danışmanlık, denetim ve eğitim hizmetleri vermektedir.
Muhtelif dergi ve gazetelerde iş hukuku, iş sağlığı ve güvenliği hukuku ve sendikalar ve toplu iş sözleşmesi hukuku ile ilgili makaleleri, çeşitli üniversitelerde, kongre ve konferanslarda sunduğu bildirileri ve yayımlanmış yedi adet kitabı bulunan İNCİROĞLU, evli ve üç çocuk babasıdır.
Yayımlanan Kitapları
Sorulu-Cevaplı İş Hukuku Uygulaması, 4. Baskı, İstanbul 2019, Legal Yayıncılık.
Güncel Yargıtay Kararları Işığında Açıklamalı Yeni İş Kanunu, İstanbul 2006, Legal Yayıncılık.
İş Sağlığı ve Güvenliğinde İşçi ve İşverenin Hukuki ve Cezai Sorumlulukları, 2. Baskı, İstanbul 2008 Legal Yayıncılık.
Çalışma Hayatında Esnek Çalışma Uygulamaları, 2. Baskı, İstanbul 2020, Legal Yayıncılık.
Sorulu-Cevaplı İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı Uygulaması, İstanbul 2014 Legal Yayıncılık.
Kamu İşvereninin İş Sağlığı ve Güvenliği Bakımından Sorumluluğu, 2. Baskı, Ankara 2016 Adalet Yayınevi
500 Soruda İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı, Güncellenmiş 3. Baskı, Ankara 2019 Seçkin Yayınları