Fazla çalışma uygulaması, 4857 sayılı İş Kanunu’nda düzenlenmiştir (m.41). Fazla çalışma, Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde haftalık kırk beş saati aşan çalışmalardır. İşyerinde yapılacak normal çalışma ile fazla çalışma süresinin toplamı günde 11 saat (ara dinlenmeleri hariç) sınırını aşamaz.
Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla olamaz. Fazla çalışma, işçinin onayına bağlıdır. Fazla çalışma ihtiyacı olan işverence bu onay ilk işe girişte ya da ihtiyaç halinde, yazılı olarak alınır ve işçi özlük dosyasında saklanır (Yön. m.9)[1]. Fazla çalışma yapmak istemeyen işçi verdiği onayı otuz gün önceden işverene yazılı olarak bildirimde bulunmak kaydıyla geri alabilir (İşK m.41/7; Yön. m.9/2). İşçinin fazla çalışma yapmasına engel bir durumun ortaya çıkması durumunda işçi fazla çalışma yapmaya zorlanamaz. Örneğin sağlığının fazla çalışma yapmaya elverişli olmadığı doktor raporuyla belgelendiren işçinin durumu böyledir.
Bunun dışında işçiye zorunlu durumlar dışında onayı alınmadan fazla çalışma da yaptırılamaz. Bunu gerekçe göstererek işveren bildirimsiz ve tazminatsız fesihte bulunamaz[2].
Ancak, işçi fazla çalışma yapmak için onay vermesine rağmen ve haklı bir mazereti de yoksa işyerinde uygulanmakta olan fazla çalışmaya katılmak zorundadır. Aksi halde işçinin fazla çalışmaya katılmaması iyiniyet kurallarına ve işçinin sadakat borcuna aykırılık oluşturur. Sırf işçinin işvereni zor durumda bırakmak amacıyla fazla çalışma yapmaktan kaçınması doğruluk ve bağlılığa uymayan bir davranış sayılır ve bu durum işverene iş sözleşmesini haklı nedenle fesih imkanı verir[3]. Çünkü İş Kanunu m.25/II-e’de sayılan haller sınırlı sayıda olmayıp, genel olarak işçinin sadakat borcuna aykırılık oluşturan söz ve davranışları da içerir.
Sonuç olarak, fazla çalışma yapmaya daha önce onay veren ve haklı bir mazereti olmayan işçi, fazla çalışmaya katılmaktan kaçınamaz.a Bu durum iyiniyet kurallarına ve işçinin sadakat borcuna aykırılık teşkil eder ve işveren bu gerekçe ile işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir.
[1] İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği RG.06.04.2004/25425.
[2] Y22HD.8.3.2014 T., E.2013/8243, K.2014/7400 Legalbank.
[3] Y7HD.26.103.2015 T., E.2014/15443, K.2015/584 Legalbank.
1962 yılında Sivas’ın Şarkışla İlçesinde doğdu. İlk ve Ortaokulu Sivas’ta, Liseyi Tokat’ta bitirdi. 1986 yılında Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi’nden mezun oldu. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Özel Hukuk Anabilim Dalında Tezli Yüksek Lisans yaptı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda uzun yıllar sırasıyla Bölge Müdür Yardımcısı, Bölge Müdürü ve Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yaptıktan sonra bu görevinden 2016 yılı mayıs ayında emekli oldu.
İnciroğlu Danışmanlık, Denetim ve Eğitim Hizmetleri şirketinin kurucusu olan İNCİROĞLU, özel sektöre yönelik iş hukuku, sendikalar ve toplu iş sözleşmesi hukuku, sosyal güvenlik hukuku ve yabancı çalışma hukuku alanlarında danışmanlık, denetim ve eğitim hizmetleri vermektedir.
Muhtelif dergi ve gazetelerde iş hukuku, iş sağlığı ve güvenliği hukuku ve sendikalar ve toplu iş sözleşmesi hukuku ile ilgili makaleleri, çeşitli üniversitelerde, kongre ve konferanslarda sunduğu bildirileri ve yayımlanmış yedi adet kitabı bulunan İNCİROĞLU, evli ve üç çocuk babasıdır.
Yayımlanan Kitapları
Sorulu-Cevaplı İş Hukuku Uygulaması, 4. Baskı, İstanbul 2019, Legal Yayıncılık.
Güncel Yargıtay Kararları Işığında Açıklamalı Yeni İş Kanunu, İstanbul 2006, Legal Yayıncılık.
İş Sağlığı ve Güvenliğinde İşçi ve İşverenin Hukuki ve Cezai Sorumlulukları, 2. Baskı, İstanbul 2008 Legal Yayıncılık.
Çalışma Hayatında Esnek Çalışma Uygulamaları, 2. Baskı, İstanbul 2020, Legal Yayıncılık.
Sorulu-Cevaplı İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı Uygulaması, İstanbul 2014 Legal Yayıncılık.
Kamu İşvereninin İş Sağlığı ve Güvenliği Bakımından Sorumluluğu, 2. Baskı, Ankara 2016 Adalet Yayınevi
500 Soruda İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı, Güncellenmiş 3. Baskı, Ankara 2019 Seçkin Yayınları