İsviçre Finansal Hizmetler Kanunu’na Göre “Finansal Hizmetlerin Sağlanmasına İlişkin Yükümlülükler”*

“…

Bir kirmani hançer ile

Yüreğimin kızılını yardı Musa

Kaderim alnına yazılsın, mim aşkına

Baharın harından

Hazanın narından beni sakla

Beni artık akla Azelya…

…”

Mine KUŞ (“Azelya”)

İsviçre Finansal Hizmetler Kanunu’nun (Federal Act on Financial Services; Financial Services Act^[1], “FinSA”), 01 Ağustos 2021 tarihi itibarıyla son hali dikkate alınarak tarafımızca hazırlanan “finansal hizmetlerin sağlanmasına ilişkin yükümlülükler”e ilişkin yasa hükümleri aşağıda sunulmaktadır.

İsviçre Finansal Hizmetler Kanunu

Başlık 2: Finansal Hizmetlerin Sağlanmasına İlişkin Yükümlülükler (Requirements for the Provision of Financial Services)

1. Kısım: Zorunlu Bilgiler (Required Knowledge)

Madde 6:

Müşteri danışmanları, bu Kanunda belirtilen davranış kuralları hakkında yeterli bilgiye ve faaliyetlerini gerçekleştirmek için gerekli uzmanlığa sahip olmak zorundadırlar.

2. Kısım: Davranış Kuralları (Code of Conduct)

1’inci Bölüm: İlke (principle)

Madde 7:

(1) Finansal hizmet sağlayıcılar, finansal hizmetler sunarken bu başlık altında belirtilen denetim görevlerine uymak zorundadırlar.

(2) Diğer mevzuatın özel hükümleri saklıdır.

2’nci Bölüm: Bilgi Verme Yükümlülüğü (Duty to Provide Information)

Madde 8: Bilginin içeriği ve şekli (content and form of information)

(1) Finansal hizmet sağlayıcılar, müşterilerini aşağıdakiler hakkında bilgilendirirler:

a. Ad ve soyadları ile adresleri;

b. Faaliyet alanları ve denetim durumları (field of activity and supervisory status);

c. Başlık 5 uyarınca tanınmış bir ombudsman önünde arabuluculuk işlemleri başlatma olasılığı ve

d. Finansal araçlar ile ilgili genel riskler.

(2) Finansal hizmet sağlayıcılar, ayrıca aşağıdakiler hakkında da bilgi verirler:

a. Kişisel olarak tavsiye edilen finansal hizmet ve ilgili riskler ile maliyetler;

b. Sunulan finansal hizmet ile bağlantılı olarak üçüncü şahıslarla iş bağlantıları;

c. Finansal araçların seçiminde halka arzların (market offer) da dikkate alınması.

(3) Finansal araçların (financial instrument) kişisel olarak tavsiye edildiği durumlarda, finansal hizmet sağlayıcılar, önerilen finansal araç için bu tür bir belgenin üretilmesi gerektiği sürece, kilit bilgi belgesini (key information document) perakende müşteriye de sunarlar (Madde 58 ve Madde 59). Bileşik finansal araç söz konusu olduğunda, yalnızca söz konusu araç için önemli bir bilgi belgesi sunulur.

(4) Hizmet münhasıran müşteri siparişlerinin yürütülmesi veya iletilmesi sırasında sağlanıyorsa, finansal araç için halihazırda bir kilit bilgi belgesi oluşturulmamışsa, hiçbir önemli bilgi belgesinin sunulmasına gerek yoktur.

(5) Bir izahnamenin (prospectus) gerekli olduğu finansal araçları kişisel olarak tavsiye ederken (Madde 35 ila Madde 37), finansal hizmet sağlayıcılar, talep üzerine bu izahatı perakende müşterilerine (retail clients) ücretsiz olarak sunarlar.

(6) Reklamlar da bu şekilde belirtilmek zorundadır.

Madde 9: Zamanlama ve bilgi biçimi (timing and form of information)

(1) Finansal hizmet sağlayıcılar (financial service providers), sözleşmenin imzalanmasından veya hizmet sunumundan önce müşterilerini bilgilendirirler.

(2) Finansal hizmet sağlayıcılar, sözleşmenin imzalanmasından veya akdedilmesinden önce temel bilgi belgesini perakende müşterilerine ücretsiz olarak sunarlar. Danışma, müşterinin fiziksel olarak hazır bulunmadan gerçekleştiği durumlarda, müşterinin muvafakat etmesi halinde, temel bilgi belgesi işlemin tamamlanmasından sonra da sağlanabilir. Finansal hizmet sağlayıcılar, söz konusu onayı belgelerler.

(3) Bilgiler, kağıt üzerinde veya elektronik olarak standartlaştırılmış biçimde müşterilere sunulabilir.

3’üncü Bölüm: Finansal Hizmetlerin Uygunluğu ve Yerindeliği (Appropriateness and Suitability of Financial Services)

Madde 10: Gözden geçirme yükümlülüğü (duty to review)

Yatırım tavsiyesi veya portföy yönetimi hizmetleri (investment advice or portfolio management services) sağlayan finansal hizmet sağlayıcılar, uygunluk ve yerindelik incelemesi yaparlar.

Madde 11: Uygunluğun değerlendirilmesi (assessment of appropriateness)

Müşteri portföyünün tamamını dikkate almadan münferit işlemler için yatırım tavsiyesi (investment advice) veren bir finansal hizmet sağlayıcısı, müşterilerinin bilgi ve deneyimlerini sorgulamak ve tavsiye etmeden önce finansal araçların müşterilerine uygun olup olmadığını kontrol etmek zorundadır.

Madde 12: Yerindeliğin değerlendirilmesi (assessment of suitability)

Müşteri portföyünü veya portföy yönetimini dikkate alarak yatırım tavsiyesi veren bir finansal hizmet sağlayıcısı, müşterilerinin mali durumu ve yatırım hedefleri ile bilgi ve deneyimlerini sorgulamalıdır. Bu bilgi ve deneyim, bireysel işlemler ile değil, finansal hizmetle ilgilidir.

Madde 13: İnceleme yükümlülüğünden muafiyet (exemption from the duty to review)

(1) Yalnızca müşteri emirlerini (client orders) yerine getirirken veya iletirken, finansal hizmet sağlayıcılar bir uygunluk veya yerindelik değerlendirmesi yapmakla yükümlü değildir.

(2) Birinci fıkrada tanımlanan hizmeti sağlamadan önce bir uygunluk veya yerindelik değerlendirmesinin yapılmayacağını müşterilere bildirirler.

(3) Profesyonel müşteriler söz konusu olduğunda, bu müşterilerin gerekli düzeyde bilgi ve deneyime sahip olduklarını ve finansal hizmet ile ilgili yatırım risklerini finansal olarak üstlenebileceklerini varsayabilirler.

Madde 14: Değerlendirilemezlik veya uygunluk veya yerindelikten yoksunluk (non-assessable or lacking appropriateness or suitability)

(1) Finansal hizmet sağlayıcısı tarafından alınan bilgiler, bir finansal aracın uygunluğunu veya yerindeliğini değerlendirmek için yetersizse, hizmet sağlayıcısı hizmeti sunmadan önce bu değerlendirmeyi yapamayacağını müşteriye bildirir.

(2) Finansal hizmet sağlayıcısı, bir finansal aracın müşterileri için uygun veya yerinde olmadığı görüşündeyse, bunu sağlamadan önce onlara karşı tavsiyede bulunur.

(3) Bilgi ve deneyim eksikliği (lack of knowledge and experience), müşterilere bilgi sağlanarak telafi edilebilir.

4’üncü Bölüm: Belgelendirme ve Hesap Oluşturulması (Documentation and Rendering of Account)

Madde 15: Belgeleme (documentation)

(1) Finansal hizmet sağlayıcılar aşağıdakileri uygun bir şekilde belgelemek zorundadırlar:

a. Müşteriler ile mutabık kalınan finansal hizmetler ve onlar hakkında toplanan bilgiler;

b. 13’üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen bildirim veya 14’üncü madde uyarınca müşterilere hizmetten yararlanmamaları konusunda tavsiyede bulunma;

c. Müşteriler için sağlanan finansal hizmetler.

(2) Yatırım tavsiyesi sunarken, müşterilerin ihtiyaçlarını ve bir finansal aracın satın alınmasına veya elden çıkarılmasına yol açan her bir tavsiyenin gerekçesi de belgelenir.

Madde 16: Hesap oluşturma (rendering of account)

(1) Talep edilmesi halinde, finansal hizmet sağlayıcılar, 15’nci maddede belirtilen belgelerin bir nüshasını müşterilerine temin eder veya başka bir uygun şekilde müşterilerin erişimine sunarlar.

(2) Ayrıca, müşterilerin talebi üzerine aşağıdakileri de hesaba katarlar:

a. Üzerinde anlaşmaya varılan ve sağlanan finansal hizmetler;

b. Portföyün bileşimi, değerlemesi ve geliştirilmesi;

c. Finansal hizmetler ile ilgili maliyetler.

(3) Federal Konsey, ikinci fıkrada belirtilen bilgilerin asgari içeriğini düzenler.

5’inci Bölüm: Müşteri Emirlerinde Şeffaflık ve Özen (Transparency and Care in Client Orders)

Madde 17: Müşteri emirlerinin işlenmesi (handling of client orders)

(1) Finansal hizmet sağlayıcılar, müşteri emirlerini işlerken iyi niyet ve eşit muamele ilkelerini (principles of good faith and equal treatment) desteklerler.

(2) Federal Konsey, özellikle müşteri siparişlerinin işlenmesine ilişkin prosedürler ve sistemlerle ilgili olarak, birinci fıkradaki ilkelerin nasıl uygulanacağını düzenler.

Madde 18: Müşteri emirlerinin en iyi şekilde yerine getirilmesi (best execution of client orders)

(1) Finansal hizmet sağlayıcılar, müşterilerinin emirlerinin yerine getirilmesinde maliyet, zamanlama ve kalite (cost, timing and quality) açısından mümkün olan en iyi sonucun elde edilmesini sağlarlar.

(2) Maliyetlerle ilgili olarak, sadece finansal aracın fiyatını değil, aynı zamanda emrin yerine getirilmesinde yapılan harcamaları ve 26’ncı maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen üçüncü şahısların tazminatını da dikkate alırlar.

(3) Müşteri emirlerini yerine getirmek için personel istihdam etmeleri durumunda, finansal hizmet sağlayıcılar, müşteri emirlerinin yerine getirilmesine ilişkin bu personelin sayısı ve operasyonların yapısı ile orantılı iç yönergeler yayınlarlar.

Madde 19: Müşterilerin finansal araçlarının kullanımı (use of clients’ financial instruments)

(1) Finansal hizmet sağlayıcılar, ancak müşterilerin bu işlemlere önceden ve açık rızalarını yazılı olarak veya genel hüküm ve koşullardan ayrı bir sözleşmede metin yoluyla gösterilebilen başka bir biçimde vermiş olmaları halinde, karşı taraf olarak müşterilerin portföylerinden finansal araçlar ödünç alabilir veya bu tür işlemler için aracı olarak hareket edebilirler.

(2) Müşterilerin onayı yalnızca şu durumlarda geçerlidir:

a. Bu tür işlemler ile ilgili riskler hakkında açık bilgilendirilme (clearly informed);

b. Ödünç alınan finansal araçlardan kaynaklanan gelirler için denkleştirme ödemeleri alma hakkına sahip olma ve

c. Ödünç alınan finansal araçlar (financial instruments borrowed) için tazminat.

(3) Perakende müşterilerin finansal araçları ile açığa satış yapılamaz.

6’ncı Bölüm: Kurumsal ve Profesyonel Müşteriler (Institutional and Professional Clients)

Madde 20:

(1) Bu bölümün hükümleri, kurumsal müşterileri içeren işlemlere uygulanmaz.

(2) Profesyonel müşteriler, finansal hizmet sağlayıcılarını Madde 8, 9, 15 ve 16’da belirtilen davranış kurallarını uygulamaktan açıkça muaf tutabilirler.

3. Kısım: Organizasyon (Organisation)

1’inci Bölüm: Organizasyonel Önlemler (Organisational Measures)

Madde 21: Uygun organizasyon (appropriate organisation)

Mali hizmet sağlayıcılar, iç düzenlemeler ve uygun bir operasyon organizasyonu aracılığıyla bu Kanun kapsamındaki görevlerini yerine getirmelerini sağlarlar.

Madde 22: Personel (staff)

(1) Mali hizmet sağlayıcılar, personelinin işlerini yapmak için gerekli beceri, bilgi ve deneyime sahip olmasını sağlarlar.

(2) 22 Haziran 2007 tarihli Finansal Piyasalar Denetleme Yasası’nın (Financial Market Supervision Act; FINMASA) 3’üncü maddesi uyarınca denetime tabi olmayan finansal hizmet sağlayıcılar, yalnızca danışmanlar sicilinde (Madde 29) listelenen kişilerin kendileri için müşteri danışmanı olarak hareket etmesini sağlamak zorundadırlar.

Madde 23: Üçüncü tarafların katılımı (involvement of third parties)

(1) Finansal hizmet sağlayıcılar, finansal hizmetlerin sağlanması için üçüncü şahısları da atayabilirler.

(2) Yalnızca işi için gerekli beceri, bilgi ve deneyime sahip ve bu faaliyet için gerekli yetki ve kayıtlara sahip kişileri görevlendirirler ve atanan kişileri dikkatle eğitir ve denetlerler.

Madde 24: Finansal hizmet sağlayıcı zinciri (chain of providers)

(1) Müşterilere bir finansal hizmet sağlamak üzere başka bir finansal hizmet sağlayıcıyı görevlendiren finansal hizmet sağlayıcıları, müşteri bilgilerinin eksiksizliği ve doğruluğundan (completeness and accuracy of the client information) ve madde 8 ila madde 16’da belirtilen görevlerin yerine getirilmesinden sorumlu olmaya devam ederler.

(2) Yetkilendirilen finansal hizmet sağlayıcı, müşteri bilgilerinin yanlış (incorrect) olduğundan veya 8 ila 16’ncı maddeler kapsamındaki görevlerin görevlendiren finansal hizmet sağlayıcı tarafından yerine getirilmediğinden şüphelenmek için makul gerekçelere sahipse, yalnızca bilgilerin eksiksizliğini ve doğruluğunu ve davranış kurallarına uygunluğunu sağladıktan sonra hizmetini sunar.

2’inci Bölüm: Çıkar Çatışmaları (Conflicts of Interest)

Madde 25: Organizasyonel önlemler (organisational precautions)

(1) Finansal hizmet sağlayıcılar, finansal hizmetlerin sağlanması yoluyla ortaya çıkabilecek çıkar çatışmalarını veya çıkar çatışmaları sonucunda müşteriler için herhangi bir dezavantajı önlemek için uygun kurumsal önlemleri alırlar.

(2) Müşteriler için dezavantajlar dışlanamıyorsa, bu olasılık onlara açıklanmak zorundadır.

(3) Federal Konsey bu konudaki ayrıntıları düzenler ve özellikle, çıkar çatışmaları nedeniyle her zaman izin verilmeyen davranış biçimlerini belirler.

Madde 26: Üçüncü şahıslardan tazminat (compensation from third parties)

(1) Finansal hizmet sağlayıcılar, finansal hizmetlerin sağlanması ile bağlantılı olarak üçüncü taraflardan yalnızca aşağıdaki durumlarda tazminat kabul edebilirler:

a. Müvekkilleri bu tür bir tazminat konusunda önceden açıkça bilgilendirmiş ve müvekkil de bu tazminattan vazgeçmiştir (elinquish such compensation) veya

b. Tazminat müşterilere eksiksiz olarak ödenmiştir (pass the compensation on to the clients in full).

(2) Müşterilere yönelik bilgiler, tazminatın türünü ve kapsamını da içermeli ve finansal hizmetin sağlanmasından veya sözleşmenin imzalanmasından önce kendilerine verilmelidir. Tutarın önceden belirlenememesi durumunda, finansal hizmet sağlayıcı, müşterilerini hesaplama parametreleri ve aralıkları hakkında bilgilendirir. Talep edilmesi halinde, finansal hizmet sağlayıcılar alınan tutarları etkin bir şekilde açıklarlar.

(3) Tazminat, aracılık ücretleri (brokerage fees), komisyonlar (commissions), indirimler (discounts) veya diğer finansal faydalar (other financial benefits) gibi bir finansal hizmetin sağlanması ile bağlantılı olarak finansal hizmet sağlayıcıya tahakkuk eden üçüncü şahıslardan yapılan ödemeler olarak tanımlanır.

Madde 27: Personel işlemleri (staff transactions)

(1) Finansal hizmet sağlayıcılar, personelin yalnızca işlevleri nedeniyle kendilerine sağlanan bilgileri kendi hesaplarında yapılan işlemlerde kötüye kullanmalarını önlemek için gerekli önlemleri alırlar.

(2) Ayrıca, gerekli izleme tedbirlerine ilişkin bir iç yönerge (internal directive) yayınlarlar.

4. Kısım: Danışman Sicili (Register of Advisers)

Madde 28: Tescil yükümlülüğü (duty to register)

(1) FINMASA (İsviçre Finansal Piyasalar Denetleme Yasası) madde 3 uyarınca, denetime tabi olmayan İsviçre finansal hizmet sağlayıcılarının müşteri danışmanları ve yabancı finansal hizmet sağlayıcıların müşteri danışmanları, ancak bir danışman siciline girilmiş olmaları halinde İsviçre’de faaliyetlerini yürütebilirler.

(2) Federal Konsey, yabancı finansal hizmet sağlayıcıların ihtiyatlı bir şekilde denetlenen müşteri danışmanlarını, İsviçre’de sundukları hizmetlerin 4’üncü madde anlamında yalnızca profesyonel veya kurumsal müşteriler (professional or institutional clients) için olması durumunda kayıt olma görevinden muaf tutabilir.

(3) İkinci fıkra kapsamındaki istisnayı karşılıklı bir hakkın tanınmasına bağlı hale getirebilir.

Madde 29: Tescil koşulları (registration conditions)

(1) Müşteri danışmanları (client advisers), aşağıdakileri kanıtladıkları takdirde danışman siciline kaydedilirler:

a. 6’ncı maddede belirtilen yükümlülükleri (requirements) yerine getirmek;

b. Mesleki sorumluluk sigortası (professional indemnity insurance) yaptırılmış veya eşdeğer bir teminatın mevcut olması ve

c. Mali hizmet sağlayıcı sıfatıyla bir Ombudsmana (Madde 74) bağlıysa veya çalıştıkları mali hizmet sağlayıcısının, iştirak yükümlülüğünün mevcut olduğu durumlarda bir Ombudsmana bağlı olması (Madde 77).

(2) Müşteri danışmanları, aşağıdaki durumlarda ise danışman siciline kaydedilmezler:

a. Bu Yasanın 89 ila 92’nci maddeleri veya ISA (Insurance Supervision Act; İsviçre Sigortacılık Denetleme Yasası) madde 86 uyarınca cezai suçlardan veya İsviçre Ceza Yasası’nın 137 ila 172’nci maddeleri uyarınca mülkiyet suçlarından hüküm giymiş olmak veya

b. FINMASA madde 33a uyarınca tescile tabi faaliyette bulunmak veya FINMASA madde 33 gereğince bir meslek icra etmeleri yasaklanmış olmak.

(3) Müşteri danışmanları bir finansal hizmet sağlayıcı tarafından personel olarak istihdam edilirse, birinci fıkranın ‘b’ bendinde belirtilen koşul, ikincisi tarafından yerine getirilebilir.

Madde 30: Tescilin içeriği (contents)

Danışmanların tescili, müşteri danışmanları ile ilgili en azından aşağıdaki ayrıntıları içerir:

a. Ad ve soyadları;

b. Çalıştıkları finansal hizmet sağlayıcının adı ve soyadı veya şirket unvanı ve adresleri;

c. Müşteri danışmanının kuruluş içindeki işlevi ve konumu;

d. Faaliyet alanları (fields of activity);

e. Tamamlanan temel eğitim ve sürekli mesleki gelişim (basic training and continuing professional development completed);

f. Mali hizmet sağlayıcı veya çalıştıkları mali hizmet sağlayıcı sıfatıyla kendilerinin bağlı oldukları Ombudsmanlık;

g. Tescil tarihi (date of the register entry).

Madde 31: Tescil kuruluşu (registration body)

(1) Tescil kuruluşları, danışmanların kaydını tutarlar ve İsviçre Finansal Piyasalar Denetleme Kurumu’ndan (Swiss Financial Market Supervisory Authority; FINMA) lisans almaları gerekir.

(2) FINMA, nesnel olarak gerekçelendirilmesi koşuluyla iki veya daha fazla tescil kuruluşuna lisans verebilir.

(3) Tescil kuruluşu, görevlerini bağımsız olarak yerine getirmesini garanti altına alacak şekilde organize edilir.

(4) Tescil kuruluşu ve onun yönetiminden sorumlu kişiler, kusursuz iş davranışı garantisi (guarantee of irreproachable business conduct) sağlamalıdırlar. Ayrıca, yönetiminden sorumlu kişilerin iyi bir itibara sahip olmaları ve görevleri için gerekli olan uzmanlık niteliklerine sahip olmaları gerekir.

(5) Tescil kuruluşu artık bu Kanun kapsamındaki yükümlülükleri yerine getir(e)miyorsa, FINMA eksiklikleri gidermek için gerekli tedbirleri emreder. Makul bir süre içinde tescil kuruluşu görevlerini yerine getirmesini engelleyen eksiklikleri (deficiencies) gideremezse, FINMA müşteri danışmanlarını kaydetme lisansını geri alır.

(6) Tescil kuruluşu olarak özel bir kuruluş yoksa Federal Konsey bu görev için bir kuruluş belirler.

Madde 32: Sicil tutma ve bildirim yükümlülüğü (keeping of the register and notification duty)

(1) Tescil kuruluşu (registration body), hangi danışmanların danışman olarak kaydedileceğine ve kaydının silineceğine karar verir ve gerekli kararları alır.

(2) Kayıtlı müşteri danışmanları ve çalıştıkları finansal hizmet sağlayıcı, kayıtlarının altında yatan olgulardaki tüm değişiklikleri kayıt kuruluşuna bildirilir.

(3) Yetkili denetim makamları, aşağıdaki durumlarda kayıt kuruluşunu bilgilendirirler:

a. Tescilli müşteri danışmanlarının (registered client advisers) 29’uncu maddenin ikinci fıkrasının ‘b’ bendinde tanımlandığı şekilde bir faaliyette bulunmasını veya bu mesleği icra etmesini (practising a profession) yasaklar;

b. Kayıtlı müvekkil danışmanlarına karşı 29’uncu maddenin ikinci fıkrasının ‘a’ bendine göre cezai mahkûmiyetin (criminal conviction) öğrenilmesi.

(4) Tescil kuruluşu, bir müşteri danışmanının artık kayıt için bir koşulu karşılamadığını öğrenirse, o müşteri danışmanının kaydını siler (deregister).

(5) Danışmanlar sicilinin içeriği herkese açıktır (public) ve çevrimiçi (online) olarak da danışılabilir.

Madde 33: Ücret (fees)

(1) Tescil kuruluşu, karar ve hizmetlerinde yapılan masrafları karşılamak için ücret alır.

(2) Federal Konsey ayrıntıları düzenler. Bu düzenleme, 21 Mart 1997 tarihli Hükümet ve İdari Teşkilat Yasası’nın (Government and Administration Organisation Act) 46a maddesine dayanır.

Madde 34: Prosedür (procedure)

Tescil girişleri prosedürü, 20 Aralık 1968 tarihli İdari Usul Yasasına (Administrative Procedure Act) dayanır.

 

Kutu: İsviçre Finansal Hizmetler Kanunu’nun Giriş Hükümleri Madde 2: Kanunun kapsamı (1) Bu Kanun, yasal biçimlerinden bağımsız olarak aşağıdakilerin tümü için geçerlidir: a.a a a  Finansal hizmet sağlayıcılar; b.a a a  Müşteri danışmanları; c.a a a  Finansal araç ihraççıları ve halka arz edenleri. (2) Bu Kanun aşağıdakiler için geçerli değildir: a.a a a  İsviçre Merkez Bankası (Swiss National Bank); b.a a a  Uluslararası Ödemeler Bankası (Bank for International Settlements); c.a a a  Mesleki emeklilik planları ve amacı mesleki emekliliğe hizmet etmek olan diğer kurumlar (mesleki emeklilik planları) ve işveren destekli vakıflar (işveren destekli sosyal yardım fonları); mesleki emeklilik planlarının varlıklarını yöneten işverenler; dernek planlarının varlıklarını yöneten işveren ve çalışan dernekleri; d.a a a  Faaliyetlerinin 17 Aralık 2004 tarihli Sigorta Denetleme Yasasına3 (ISA) tabi olması kaydıyla aşağıdakiler: 1.a a a  Sigorta şirketleri, 2.a a a  Sigorta aracıları, 3.a a a  Ombudsman ofisleri; e.a a a  25 Haziran 19824 tarihli Federal Mesleki Yaşlılık, Dul ve Malullük Aylığı Karşılığı Hakkında Kanunun 67’nci maddesinin birinci fıkrasına göre sigorta anonim şirketleri. Madde 3: Kanundaki tanımlar a) Finansal araçlar şunlardır: 1.a a a  Hisse senedi niteliğindeki menkul kıymetler: Katılma payları ve temettü hakkı sertifikaları gibi katılım veya oy haklarına izin veren pay benzeri menkul kıymetler dahil olmak üzere hisse şeklindeki menkul kıymetler ile dönüştürme veya bunların kanıtladığı hakların kullanılması halinde, dönüşüm için tescil edilir edilmez yukarıda belirtildiği gibi öz sermaye menkul kıymetlerinin edinilmesini sağlayan menkul kıymetler, 2.a a a  Borçlanma araçları: hisse senedi olarak sınıflandırılmayan menkul kıymetler, 3.a a a  23 Haziran 2006 tarihli Kolektif Yatırım Kuruluşları Yasası’nın (CISA) 7 ve 119’uncu maddeleri uyarınca kolektif yatırım kuruluşlarındaki birimler, 4.a a a  Yapılandırılmış ürünler, yani sermaye korumalı ürünler, sınırlı iade ürünleri ve sertifikalar, 5.a a a  19 Haziran 2015 tarihli Finansal Piyasalar Altyapı Kanunu’nun 2’nci maddesinin ‘c’ bendi uyarınca türev ürünler, 6.a a a  Faiz oranı bir faiz oranı endeksine bağlı olanlar hariç, itfa değeri veya faizi riske veya fiyata bağlı olan mevduat, 7.a a a  Tahviller: tek tip koşullara tabi genel bir kredideki birimler; b) Menkul kıymetler, standartlaştırılmış sertifikalı ve sertifikasız menkul kıymetler, özellikle İsviçre Borçlar Kanunu’nun (CO) 973c maddesi uyarınca sertifikasız menkul kıymetler ve CO 973d maddesi uyarınca defter temelli menkul kıymetlerin yanı sıra kolektif yatırıma uygun türev ürünler ve aracı menkul kıymetler; c) Finansal hizmetler, müşteriler için yürütülen aşağıdaki faaliyetlerden herhangi birisidir: 1)a a a  Finansal araçların satın alınması veya elden çıkarılması, 2)a a a  Finansal araçlarla ilgili siparişlerin alınması ve iletilmesi, 3)a a a  Finansal araçların yönetimi (portföy yönetimi), 4)a a a  Finansal araçlarla işlemler hakkında kişisel tavsiyelerin sağlanması (yatırım tavsiyesi), 5)a a a  Finansal araçlarla işlemleri finanse etmek için kredi verilmesi; d) Finansal hizmet sağlayıcılar, kalıcı, kar amacı güden bağımsız bir ekonomik faaliyet varsa, ticari temel ölçütün yerine getirilmesi koşuluyla, İsviçre’de ticari temelde veya İsviçre’deki müşteriler için finansal hizmetler sunan kişiler; e) Müşteri danışmanları, bir finansal hizmet sağlayıcı adına veya finansal hizmet sağlayıcıları olarak kendi kapasiteleri dahilinde finansal hizmetler sunan gerçek kişiler; f) İhraççılar, menkul kıymet ihraç eden veya ihraç etmeyi planlayan kişiler; g) Halka arz teklifi, teklifin koşulları ve finansal aracın kendisi hakkında yeterli bilgi içeren bir finansal araç edinme daveti; h) Halka arz, halka yapılan teklif; i) İhraççı, risk ve getiri profili veya finansal araca yatırım yapmakla ilgili maliyetler dahil olmak üzere, bir finansal araç üreten veya mevcut bir finansal aracı değiştiren kişiler. Madde 4: Müşterilerin sınıflandırılması (client segmentation) (1) Finansal hizmet sağlayıcılar, finansal hizmet sundukları kişileri aşağıdaki bölümlerden birine sokarlar: a·a a a a a a a a  Perakende müşteriler (retail clients); a·a a a a a a a a  Profesyonel müşteriler (professional clients); a·a a a a a a a a  Kurumsal müşteriler (institutional clients). (2) Perakende müşteriler, profesyonel müşteri olmayan müşterilerdir. (3) Profesyonel müşteri şunlardır: a·a a a a a a a a  8 Kasım 1934 tarihli Bankacılık Yasası (BankA), 15 Haziran 2018 tarihli Finansal Kurumlar Yasası (Financial Institutions Act; FinIA) ve CISA’te (Collective Investment Schemes Act; Kolektif Yatırım Kuruluşları Yasası) tanımlanan finansal aracılar; a·a a a a a a a a  ISA’da tanımlandığı şekliyle sigorta şirketleri; a·a a a a a a a a  Yukarıda a ve b’de sayılan kişiler olarak ihtiyatlı denetime tabi yabancı müşteriler; a·a a a a a a a a  Merkez bankaları; a·a a a a a a a a  Profesyonel hazine işlemlerine sahip kamu kurumları; a·a a a a a a a a  Profesyonel hazine işlemleri ile mesleki emeklilik planları ve profesyonel hazine işlemleri sağlayan diğer mesleki emeklilik kurumları; a·a a a a a a a a  Profesyonel hazine işlemlerine sahip şirketler; a·a a a a a a a a  Büyük şirketler; a·a a a a a a a a  Yüksek net değerli perakende müşterileri için oluşturulmuş profesyonel hazine operasyonlarına sahip özel yatırım yapıları. (4) Kurumsal müşteriler, üçüncü fıkranın ‘a’dan ‘d’ye kadarki bentlerinde tanımlanan profesyonel müşteriler ile profesyonel hazine işlemleri yürüten ulusal ve uluslarüstü kamu kuruluşlarıdır. (5) Büyük bir şirket, aşağıdaki parametrelerden ikisini aşan şirkettir: a·a a a a a a a a  Bilanço aktif toplamı 20 milyon İsviçre frangı (CHF); a·a a a a a a a a  Cirosu 40 milyon CHF; a·a a a a a a a a  Özsermayesi 2 milyon CHF’dir. (6) Aynı gruba ait başka bir şirketten finansal hizmet alan bir grubun şirketleri müşteri sayılmaz. (7) Finansal hizmet sağlayıcılar, tüm müşterilere perakende müşteri gibi davranıyorlarsa müşteri ayrımlaştırılmasından kaçınabilirler. Madde 5: Devre dışı bırakma ve dahil etme (opting out and opting in) (1) Yüksek net değerli perakende müşteriler ve onlar için oluşturulan özel yatırım yapıları, profesyonel müşteri olarak muamele görmek istediklerini beyan edebilir (buna, devre dışı bırakma denilir; “opting out”). (2) Aşağıdaki a ve b kapsamındaki ölçütleri karşıladığını güvenilir bir şekilde beyan edebilen herhangi bir kişi, 1. paragrafın anlamı dahilinde yüksek varlıklı olarak kabul edilecektir: a.a a a  Eğitim, öğretim ve mesleki deneyim veya finans sektöründeki karşılaştırılabilir deneyim temelinde, yatırımlar ile ilgili riskleri anlamak için gerekli bilgiye sahiptirler ve ellerindeki varlıkların değeri en az 500.000 CHF veya b.a a a  Ellerindeki varlıkların değeri en az 2 milyon CHF’dir. (3) Profesyonel müvekkiller, 4’üncü maddenin üçüncü fıkrasının ‘f’ ve ‘g’ bentleri kapsamında kurumsal müvekkil muamelesi görmek istediklerini beyan edebilirler. (4) 4’üncü maddenin üçüncü fıkrasının ‘a’ veya ‘c’ bendi anlamında, 4’üncü maddenin dördüncü fıkrası ile bağlantılı olarak halihazırda kurumsal müşteri olarak kabul edilmeyen İsviçre ve yabancı kolektif yatırım kuruluşları ve yönetim şirketleri, kurumsal müşteri olarak muamele görmek istediklerini beyan edebilirler. (5) 4’üncü maddenin dördüncü fıkrası kapsamında kurumsal müşteri olmayan profesyonel müşteriler, perakende müşteri olarak muamele görmek istediklerini beyan edebilirler (buna, dahil etme denilir; “opting in”). (6) Kurumsal müşteriler, yalnızca profesyonel müşteriler olarak muamele görmek istediklerini beyan edebilirler. (7) Herhangi bir finansal hizmet sağlamadan önce, finansal hizmet sağlayıcılar, perakende müşteri olarak sınıflandırılmayan müşterilerini, katılma olasılığı konusunda bilgilendirirler. (8) Birinciden altıncıya kadarki fıkralardaki beyanlar yazılı olarak veya metin yoluyla gösterilebilecek başka bir biçimde yapılmak zorundadır. Kaynak: İsviçre Finansal Hizmetler Kanunu (Federal Act on Financial Services; Financial Services Act) < https://www.fedlex.admin.ch/eli/cc/2019/758/en > erişim tarihi 05 Mayıs 2022

* Bu yazıda yer alan görüşler yazarına ait olup çalıştığı kurumu bağlamaz, yazarın çalıştığı kurum veya göreviyle ilişki kurulmak suretiyle kullanılamaz. Yazıdaki tüm hatalar, kusurlar, noksanlıklar ve eksiklikler yazarına aittir.

[1] İsviçre Finansal Hizmetler Kanunu (Federal Act on Financial Services; Financial Services Act) için lütfen bkz. < https://www.fedlex.admin.ch/eli/cc/2019/758/en > erişim tarihi 05 Mayıs 2022