Melek Yatırımcılar*

Bir melek yatırımcı (özel yatırımcı, tohum yatırımcısı veya melek fon sağlayıcısı olarak da bilinir), küçük girişimler veya girişimciler için tipik olarak şirketteki sermayesi karşılığında finansal destek sağlayan yüksek net varlıklı bir bireydir. Melek yatırımcılar genellikle bir girişimcinin ailesi ve arkadaşları arasında bulunur. Melek yatırımcıların sağladığı fonlar, işin başlamasına yardımcı olmak için tek seferlik bir yatırım veya şirketi desteklemek ve zorlu erken aşamalarda taşımak için devam eden bir enjeksiyon olabilir.

Melek yatırımcılar, girişimlerin ilk aşamalarında yatırım yapmak isteyen bireylerdir. Bu tür yatırımlar risklidir ve genellikle melek yatırımcı portföyünün %10’undan fazlasını temsil etmez. Çoğu melek yatırımcının elinde fazla fon vardır ve geleneksel yatırım fırsatlarından daha yüksek bir getiri oranı ararlar.

Melek yatırımcılar, diğer borç verenlere kıyasla daha uygun koşullar sağlarlar, çünkü genellikle işin sürdürülebilirliğinden ziyade işi kuran girişimciye yatırım yaparlar. Melek yatırımcılar, işletmeden elde edebilecekleri olası kardan ziyade yeni başlayanların ilk adımlarını atmasına yardımcı olmaya odaklanmıştır. Esasen melek yatırımcılar risk sermayedarlarının tam tersidir.

Melek yatırımcılara ayrıca gayri resmi yatırımcılar, melek fon sağlayıcıları, özel yatırımcılar, tohum yatırımcıları veya iş melekleri denir. Bunlar, normalde varlıklı olan ve mülkiyet sermayesi veya dönüştürülebilir borç karşılığında yeni şirketlere sermaye enjekte eden bireylerdir. Bazı melek yatırımcılar, çevrimiçi olarak kitle fonlaması platformları aracılığıyla yatırım yapar veya sermayeyi bir araya toplamak için melek yatırımcı ağları kurar.

“Melek” kavramı, zengin kişilerin tiyatro yapımlarını ilerletmek için para verdiği Broadway tiyatrosundan ileri gelir. “Melek yatırımcı” terimi ilk olarak New Hampshire Üniversitesi’nden Girişim Araştırmaları Merkezi’nin kurucusu William Wetzel tarafından kullanılmıştır. Wetzel, girişimcilerin sermayeyi nasıl topladığına dair bir araştırma tamamlamıştır.

Melek yatırımcılar normalde “akredite yatırımcı” statüsü kazanmış kişilerdir ancak bu bir ön koşul değildir. Amerika Birleşik Devletleri Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), “akredite yatırımcı”yı, net varlıkları 1 milyon ABD doları veya daha fazla olan (kişisel konutlar hariç) veya önceki iki yılda 200 bin ABD doları (evli çiftler için 300 bin dolar) gelir elde etmiş veya birleşik bir yatırımcı olarak tanımlamaktadır. Tersine, akredite bir yatırımcı olmak, melek yatırımcı olmakla eş anlamlı değildir.

Esasen bu bireyler hem finansmana hem de yeni başlayanlar için finansman sağlama arzusuna sahiptirler. Bu, melek yatırımcıları diğer, daha yırtıcı finansman türlerinden çok daha çekici bulan, nakde aç yeni başlayanlar tarafından memnuniyetle karşılanmaktadır.

Melek yatırımcılar, diğer birçok yatırımcıdan toplanan parayla ilgilenen ve bunları stratejik olarak yönetilen bir fona yerleştiren risk sermayedarlarının aksine, genellikle kendi paralarını kullanırlar.

Melek yatırımcılar genellikle bireyleri temsil etse de, fonları fiilen sağlayan kuruluş, diğer birçok araç türünün yanı sıra bir limited şirket (LLC), bir işletme, bir tröst veya bir yatırım fonu olabilir.

Erken aşamalarında başarısız olan girişimleri tohumlayan melek yatırımcılar, yatırımlarını tamamen kaybederler. Bu nedenle profesyonel melek yatırımcılar, tanımlanmış bir çıkış stratejisi, satın almalar veya ilk halka arzlar (IPOs) için fırsatlar ararlar.

Melek yatırımcılar için başarılı bir portföyün efektif iç getiri oranı yaklaşık %22’dir. Bu, yatırımcılar için iyi görünse ve erken aşamada işletmeleri olan girişimciler için çok pahalı görünse de, bu tür ticari girişimler için bankalar gibi daha ucuz finansman kaynakları genellikle mevcut değildir. Bu, melek yatırımları, işlerinin başlangıç aşamasında hala finansal olarak mücadele eden girişimciler için mükemmel hale getirir.

Melek yatırım, karlılığın cazibesi, birçok yeni girişim için birincil finansman kaynağı haline gelmesine izin verdiğinden, son birkaç on yılda büyümüştür. Bu da, ekonomik büyümeye dönüşen yeniliği teşvik etmiştir.

* Bu yazıda yer alan görüşler yazarına ait olup çalıştığı kurumu bağlamaz, yazarın çalıştığı kurum veya göreviyle ilişki kurulmak suretiyle kullanılamaz. Yazıdaki tüm hatalar, kusurlar, noksanlıklar ve eksiklikler yazarına aittir.

İşbu yazı bağlamında aşağıdaki kaynaklara bakılabilir:

  • Angel investor, < https://en.wikipedia.org/wiki/Angel_investor > erişim tarihi 26 Ekim 2022
  • Angel Investors, The Hartford, < https://www.thehartford.com/business-insurance/strategy/alternative-funding-startup/angel-investors > erişim tarihi 26 Ekim 2022
  • Angel Investor Definition and How It Works, Investopedia, March 22, 2022, < https://www.investopedia.com/terms/a/angelinvestor.asp > erişim tarihi 26 Ekim 2022
  • What Are Angel Investors? Forbes, Jul 9, 2022, < https://www.forbes.com/advisor/investing/what-are-angel-investors/ > erişim tarihi 26 Ekim 2022

1966 yılında, Gence-Borçalı yöresinden göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak Ardahan/Çıldır’da doğdu [merhume Anası (1947-10 Temmuz 2023) Erzurum/Aşkale; merhum Babası ise Ardahan/Çıldır yöresindendir]. 1984 yılında yapılan sınavda Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü kazandı. 1985 yılında Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümüne yatay geçiş yaptı ve 1988’de Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü birincilikle, Fakülteyi ise 11’inci olarak bitirdi.
1997 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Denver şehrinde yer alan ‘Spring International Language Center’da; 65’inci dönem müdavimi olarak 2008-2009 döneminde Milli Güvenlik Akademisi’nde (MGA) eğitim gördü ve MGA’dan dereceyle mezun oldu. MGA eğitimi esnasında ‘Sınır Aşan Sular Meselesi’, ‘Petrol Sorunu’ gibi önemli başlıklarda bilimsel çalışmalar yaptı.
Türkiye’de Yatırımların ve İstihdamın Durumu ve Mevcut Ortamın İyileştirilmesine İlişkin Öneriler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü);
Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yaşanan Sorunlar ve Alınması Gereken Önlemler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü, Sevinç Akbulak ile birlikte);
Kayıp Yıllar: Türkiye’de 1980’li Yıllardan Bu Yana Kamu Borçlanma Politikaları ve Bankacılık Sektörüne Etkileri (Bankalar Yeminli Murakıpları Vakfı Eser Yarışması, Övgüye Değer Ödülü, Emre Kavaklı ve Ayça Tokmak ile birlikte);
Türkiye’de Sermaye Piyasası Araçları ve Halka Açık Anonim Şirketler (Sevinç Akbulak ile birlikte) ve Türkiye’de Reel ve Mali Sektör: Genel Durum, Sorunlar ve Öneriler (Sevinç Akbulak ile birlikte) başlıklı kitapları yayımlanmıştır.
Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı Esasları ve Yedek Akçeler (Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal TEKİNALP’e Armağan, Cilt I; 2003), Anonim Şirketlerin Halka Açılması (Muğla Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Tartışma Tebliğleri Serisi II; 2004) ile Prof. Dr. Saim ÜSTÜNDAĞ’a Vefa Andacı (2020), Cilt II, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler (2021), Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler II (2021), Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler (2021), Ticari İşletme Hukuku Fasikülü (2022), Ticari Mevzuat Notları (2022), Bilimsel Araştırmalar (2022), Hukuki İncelemeler (2023), Prof. Dr. Saim Üstündağ Adına Seçme Yazılar (2024), Hukuka Giriş (2024) başlıklı kitapların bazı bölümlerinin de yazarıdır.
1992 yılından beri Türkiye’de yayımlanan otuza yakın Dergi, Gazete ve Blog’da 2 bin 500’ü aşan Telif Makale ve Telif Yazı ile tamamı İngilizceden olmak üzere Türkçe Derleme ve Türkçe Çevirisi yayımlanmıştır.
1988 yılında intisap ettiği Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) uzman yardımcısı, uzman (yeterlik sınavı üçüncüsü), başuzman, daire başkanı ve başkanlık danışmanı; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı GSM 1800 Lisansları Değerleme Komisyonunda üye olarak görev yapmış, ayrıca Vergi Konseyi’nin bazı alt çalışma gruplarında (Menkul Sermaye İratları ve Değer Artış Kazançları; Kayıt Dışı Ekonomi; Özkaynakların Güçlendirilmesi) yer almış olup; halen başuzman unvanıyla SPK’da çalışmaktadır.
Hayatı dosdoğru yaşamak ve çalışkanlık vazgeçilmez ilkeleridir. Ülkesi ‘Türkiye Cumhuriyeti’ her şeyin üstündedir.