‘Menkul Kıymet Tesisi’ Düzenlemesinde Son Durum*

1. Giriş

Bilindiği üzere, bankaların Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (Merkez Bankası) nezdinde umumi disponibilite kapsamında bulunduracakları Türk lirası cinsinden menkul kıymetlere ilişkin usul ve esasları Merkez Bankası’nın 30.06.2022 tarihli ve 31882 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2022/21 sayılı Tebliğ (Tebliğ) ile düzenlenmiştir. Bu Tebliğ’de sırasıyla 20.08.2022 tarihli ve 31929 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2022/23 sayılı Tebliğ ile 18.10.2022 tarihli ve 31987 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2022/28 sayılı Tebliğ ile güncellemeler yapılmıştır[1].

Anılan Tebliğ’in güncellenmiş ‘Menkul kıymet tesisine tabi kalemler’ başlıklı maddesine göre, bankaların tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt düzeni esas alınarak, yurt dışı şubeleri nezdindekiler dahil, aşağıda sayılan kurum ve kuruluşlara ait olanlar hariç olmak üzere, döviz cinsinden mevduat/katılım fonu ve kıymetli maden depo hesapları menkul kıymet tesisine tabi yükümlülükleri oluşturur.

a) Merkez Bankası, Hazine, yurt içi bankalar ve uluslararası anlaşmayla kurulmuş olan bankaların Türkiye’deki merkez ve şubeleri.

b) 03.02.2007 tarihli ve 26423 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Mevduat ve Katılım Fonlarının Vadeleri ve Türleri Hakkında Tebliğ (Sayı:2007/1) kapsamındaki resmî kuruluşlar.

c) 07.03.2019 tarihli ve 810 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla yürürlüğe konulan Kamu Haznedarlığı Yönetmeliği kapsamındaki kurumlar.

Yurt dışı şubelerce bankalar ve kredi vermeye yetkili diğer kuruluşlar hariç olmak üzere yurt dışı yerleşiklere kullandırılan kredi tutarı kadar menkul kıymet tesisine tabi yükümlülüklerden indirim yapılabilir. Ancak bu indirim, yurt dışı şubelerin yabancı para mevduat/katılım fonu tutarını aşamaz. Bankaların tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt düzeni esas alınarak, usul ve esasları Merkez Bankasınca belirlenen Türk lirası cinsinden nakdi krediler menkul kıymet tesisine tabi varlıkları oluşturur.

Öte yandan, 10.06.2022 tarihli ve 31862 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2022/20 sayılı Yabancı Para Yükümlülükler İçin Türk Lirası Cinsinden Menkul Kıymet Tesisi Hakkında Tebliğin (ki; 20.08.2022 tarihli ve 31929 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2022/23 sayılı Tebliğ ile yapılan değişiklikle Tebliğin adı “Menkul Kıymet Tesisi Hakkında Tebliğ” olarak değiştirilmiştir) uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Merkez Bankası’nın Menkul Kıymet Tesisine İlişkin 16 Aralık 2022 tarihli Uygulama Talimatı[2] ile düzenlenmektedir.

Serbest bölgelerde faaliyette bulunanlar dahil Türkiye’de kurulmuş veya şube açmak suretiyle Türkiye’de faaliyet gösteren bankalar Tebliğ hükümlerine tabidir.

Menkul kıymet tesis yükümlülüğü, bankaların 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 10’uncu maddesine göre verilen izne istinaden faaliyete geçmeleri ile başlar, 5411 sayılı Kanun’un 12’nci maddesi gereğince söz konusu izinin kaldırılması durumunda sona erer.

Münhasıran kıyı bankacılığı yapan bankalar, İller Bankası, Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası A.Ş. ve Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. ile 5411 sayılı Bankacılık Kanunu gereğince iradi tasfiyeye giden bankalar tasfiyenin ilan edildiği tarihten itibaren, temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna devredilen kredi kuruluşları devir tarihinden itibaren Tebliğ hükümlerine tabi değildir.

Bu Uygulama Talimatının kalan bölümlerinde geçen “Bankalar” ifadesi “Menkul kıymet tesisine tabi kuruluşlar” yerine kullanılmıştır.

2. Menkul kıymet tesisine tabi varlıkların kapsamı

Bankaların tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt düzeni esas alınarak, menkul kıymet tesisine tabi varlıklar, aşağıda belirtilenler hariç olmak üzere yurt içinde kullandırılan Türk lirası cinsinden nakdi kredilerden oluşmaktadır.

a) KOBİ tanımına giren işletmelere kullandırılan krediler (kredi kartları vasıtasıyla yapılan kuyum harcamaları ve nakit çekimleri hariç)

b) Esnaf kredileri (kredi kartları vasıtasıyla yapılan kuyum harcamaları ve nakit çekimleri hariç)

c) İhracat kredileri

ç) Yatırım kredileri

d) Tarımsal krediler

e) 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ekindeki (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kurum ve kuruluşlar, 5018 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde yer alan kamu idarelerinin kamu tüzel kişiliğini haiz bağlı kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların müessese, bağlı ortaklık ve iştirakleri, 5018 sayılı Kanunda tanımlanan mahalli idareler ile 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu çerçevesinde kurulan Organize Sanayi Bölgesi (OSB) tüzel kişiliklerine kullandırılan krediler

f) Kurumsal kredi kartları (kuyum harcamaları ve nakit çekimleri hariç)

g) Mali kuruluşlara kullandırılan krediler

ğ) Tüketici kredileri

Gerçek kişilere kullandırılan menkul değer alım kredileri 20.08.2022 tarihinden 30.12.2022 hesaplama tarihine (dahil) kadar Tebliğ’in 6’ncı maddesinin dördüncü fıkrası ve geçici 2’nci maddesi kapsamında menkul kıymet tesisinden muaftır.

Yukarıda yer alan kredilerden 50.000 Türk lirasının (dahil) üzerinde olup küçük ve orta büyüklükteki işletmelere kullandırılan krediler, ihracat kredileri ve yatırım kredileri harcama mukabili kullandırılmaması durumunda menkul kıymet tesisine tabi olacaktır.

Türk lirası mevduata dönüşümün desteklenmesi amacıyla Bankamızca yayımlanan Tebliğler kapsamında açılmış dönüşüm hesabı bulunan kişilere aynı banka tarafından menkul kıymet tesisine tabi olmayan ticari nitelikli Türk lirası cinsinden kredi kullandırılması halinde, bu kişilere kullandırılan kredilerin dönüşüm hesabı bakiyesine kadar olan kısmı (kredi kullanan işletme ile aynı risk grubunda bulunan tüzel kişilere ait dönüşüm hesapları dahil) menkul kıymet tesisine tabidir

3. Menkul kıymet tesisine tabi varlıkların hesaplanması

Menkul kıymet tesisine tabi varlıklar, önceki hesaplama tarihini takip eden günden ilgili ayın hesaplama tarihine kadar olan günlerde yeni açılan kredilerin gün sonu bakiyelerinin toplanmasıyla hesaplanır. İlk hesaplama dönemi için 2022/23 sayılı Tebliğin yürürlük tarihi olan 20.08.2022 tarihinden itibaren kullandırılan krediler dikkate alınır.

Menkul kıymet tesisine tabi varlıkların hesaplanmasında, Türk lirası cinsinden yurt içinde kullandırılan toplam nakdi kredilerden (dövize endeksli krediler, takipteki alacaklar, yeniden yapılandırılanlar ve tazmin edilen gayrinakdi kredi bedelleri hariç; aynı kredi numarasıyla takip ediliyor olsa dahi temdit edilenler ve refinanse edilenler dahil) anılan Talimatın 2’nci maddesi (B) fıkrasında tanımlanan aşağıdaki krediler hariç tutulur.

Refinansman veya farklı bir isim altında kredinin faiz/kar payı oranında artış yapılması yeni kredi kullandırımı olarak kabul edilir. İlave kredi kullandırımı olmaksızın ve kredinin vadesi ötelenmeden sadece faiz/kar payı oranında indirim yapılıyorsa yeni kredi olarak değerlendirilmez.

3.1. Toplam Türk Lirası Kredilerin Kapsamı

a) Mevduat ile kalkınma ve yatırım bankaları tarafından kullanılan Tek Düzen Hesap Planı’na göre 100’den 150’ye kadar olan nakdi kredi hesapları içerisinde takip edilen Türk lirası cinsinden verilen krediler toplamından Türk lirası olarak izlenen dövize endeksli krediler ile yurt dışında kullandırılan krediler düşülerek ve 102 Kazanılmamış Gelirler ile 184 Değer Düşüş Karşılıkları netleştirilerek hesaplanır.

b) Katılım bankaları tarafından kullanılan Tek Düzen Hesap Planı’na göre 100’den 150’ye kadar olan nakdi kredi hesapları içerisinde takip edilen Türk lirası krediler toplamından Türk lirası olarak izlenen dövize endeksli krediler ile yurt dışında kullandırılan krediler düşülerek ve 104 Kazanılmamış Gelirler ile 184 Değer Düşüş Karşılıkları netleştirilerek hesaplanır.

3.2. Hariç Tutulacak Kredilerin Kapsamı

a) Küçük ve orta büyüklükteki işletmelere (KOBİ) kullandırılan krediler: “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik” hükümleri çerçevesindeki işletmelere, işletme ile aynı risk grubunda yer alan tüm işletmelerin de aynı Yönetmelik uyarınca KOBİ vasfına sahip olması koşuluyla, kredi kartları vasıtasıyla yapılan kuyum harcamaları ve nakit çekimleri hariç olmak üzere, kullandırılan kredilerdir.

İşletmelerin KOBİ vasfı için Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) nezdinde bulunan KOBİ veri tabanları esas alınarak bildirim yapılır.

b) Esnaf kredileri: 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu’nun 3’üncü maddesinin (a) bendinde tanımlanan esnaf ve sanatkarlara, kredi kartları vasıtasıyla yapılan kuyum harcamaları ve nakit çekimleri hariç olmak üzere, kullandırılan kredilerdir.

c) İhracat kredileri:

i) Net ihracatçı firmalara kullandırılan ihracat kredileri:

Son üç mali yıldaki ya da son mali yıldaki ihracat toplamının ithalat toplamına oranı en az yüzde 110 olan firmalara en fazla iki yıl vadeli kullandırılan ihracat kredileridir. Aşağıda sayılan firmalar için net ihracatçılık şartı aranmaz.

– Savunma sanayi sektöründe faaliyet gösteren firmalar (Savunma sanayi sektöründe faaliyet gösterdiklerini tevsik etmek üzere Savunma ve Havacılık Sanayii İmalatçılar Derneği üyesi olduklarını gösterir belgeyi aracı bankaya ibraz etmeleri gerekmektedir).

– Yüksek teknolojili ürün ihracatı taahhüdü ile başvuruda bulunan firmalar (Merkez Bankasınca her yıl bankalara iletilen, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından kullanılan “Tüm Ekonomik Faaliyetlerin Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması (ISIC Rev.4)”nda belirtilen ürünlerin ihracatı).

– Sevk sonrası ihracatın finansmanı amacıyla kredi kullanacak firmalar (Kredi tutarının ve vadesinin krediye konu ihracat alacağının vadesi ve tutarı ile uyumlu olması gerekir).

– İhracat alacak sigortası yapılmış olması kaydıyla cari yıldaki proforma fatura veya sözleşme ibrazı ile kredi kullanacak yeni kurulan firmalar.

Kredi kullanacak firmaların net ihracatçı olma koşulunu sağladıklarının firmaların son üç mali yıldaki ya da son mali yıldaki ihracat ve ithalat verilerinin incelenmesi suretiyle tespiti ile kredi kullanacak firmaların yukarıda sayılan net ihracatçılık şartı aranmayacak firmalardan olduklarının tespiti hususundaki tüm sorumluluk bankaya aittir. Banka bu kontrol için ihtiyaç duyduğu bilgi ve belgeleri firmadan ister.

Net ihracatçı olan aracı ihracatçı firmaya, ihracata yönelik nihai mal sağlayan imalatçı veya imalatçı-ihracatçı firma da net ihracatçı olarak değerlendirilir. Bu kapsamdaki imalatçı veya imalatçı-ihracatçı firmalar, aracı ihracatçıya kesilen en az kredi tutarı kadar faturayı ve aracı ihracatçı firmanın kredi geri ödemesinde kendisi tarafından elde edilen ihracat bedellerinin kullanılmasına muvafakat ettiğine ilişkin belgeyi bankaya ibraz eder.

Bankalar yıllık hesap dönemini takip eden yılın başından itibaren firmaların net ihracatçılık durumlarına ilişkin hesaplamalarını bir önceki yıla ilişkin ihracat ve ithalat tutarlarını kullanarak tespit eder. Bu durumda firmaların ihracat ve ithalat tutarlarına bir önceki yıl dahil edilir ve eski ihracat ve ithalat tutarlarından üçüncü yıla ait olanlar dikkate alınmaz. Firma tarafından talep edilmesi halinde içinde bulunulan mali yıla ait ihracat ve ithalat tutarları hesaplamaya dahil edilebilir. Bu durumda eski ihracat ve ithalat tutarlarından üçüncü mali yıla ait olanlar dikkate alınmaz. Bankalarca en geç her yıl dördüncü ayın son iş gününe kadar firmaların net ihracatçılık durumuna ilişkin hesaplamaları güncellenir. Bu tarihten sonra yapılacak kredi başvurularında güncel net ihracatçılık bilgileri esas alınır. Firmanın talebi üzerine 3 ayda bir defa firmanın net ihracatçı durumu bankaca yeniden tespit edilebilir.

ii) Döviz kazandırıcı hizmet faaliyetlerinin finansmanı amacıyla kullandırılan krediler:

Ticaret Bakanlığının İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında 2017/4 Sayılı Tebliğinin 3 üncü maddesinin (b) bendinde tanımlanan ihracat kredileri (bedeli yurt içi yerleşiklerden tahsil edilen ihracat sayılan satış ve teslimler hariç) en fazla iki yıl vadeli kullandırılması şartıyla menkul kıymet tesisi uygulanması bakımından ihracat kredisi olarak değerlendirilir.

Kredinin ihracat veya döviz kazandırıcı hizmet taahhüdü karşılığında kullandırılması ve raporlanması durumunda kredi kullanım tarihinden itibaren yirmi dört ay içerisinde taahhüdün gerçekleştirilmesi esastır. Kredi kullandıran banka, ihracat veya döviz kazandırıcı hizmet taahhütlerinin gerçekleşip gerçekleşmediğini kredi bazında izlemek ve raporlamakla yükümlüdür. Kredi kullanan firmaların, kredi kullandırımı esnasında net ihracatçı olmadığının veya net ihracatçı olma şartının aranmayacağı firmalardan olmadığının sonradan tespit edilmesi, yirmi dört ay içerisinde taahhüdün gerçekleştirilmemesi hallerinde eksik hesaplanan yükümlülükler için Talimatın yaptırım hükümleri uygulanır.

Bu kredilerden (a), (b) ve (e) bentlerinde belirtilen kredi türleri içerisinde yer alan ihracat kredileri hariç tutulacaktır.

ç) Yatırım Kredileri: İşletmelerin faturaya bağlı yatırım harcamalarının karşılanması amacıyla Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında en az iki yıl vadeli kullandırılan kredilerdir. Arsa, bina vb. gayrimenkul edinimi, finansal yatırımlar ile binek araç alımı için kullandırılan krediler yatırım kredisi kabul edilmez. Ağır ticari araç kredileri ve kiraya vermek amacıyla filo satın alma faaliyeti ile iştigal eden işletmelerin faaliyet alanı sebebiyle olan taşıt alımlarına ilişkin krediler en az iki yıl vadeli olması koşuluyla yatırım kredisi olarak değerlendirilir.

İlgili hesaplardaki kredilerden (a), (b) ve (e) bentlerinde belirtilen kredi türleri içerisinde yer alan yatırım kredileri hariç tutulacaktır.

d) Tarımsal krediler: Tarımsal üretim ve yetiştirme faaliyetlerinin finansmanı amacıyla kullandırılan kredilerdir. Söz konusu kredilerin hesaplanmasında (a), (b), (c), (ç) ve (e) bentlerinde belirtilen kredi türleri hariç tutulacaktır.

e) 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ekindeki (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kurum ve kuruluşlar, 5018 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı cetvelde yer alan kamu idarelerinin kamu tüzel kişiliğini haiz bağlı kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların müessese, bağlı ortaklık ve iştirakleri, 5018 sayılı Kanunda tanımlanan mahalli idareler ile 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu çerçevesinde kurulan Organize Sanayi Bölgesi (OSB) tüzel kişiliklerine kullandırılan kredilerdir.

f) Kurumsal kredi kartları: Kuyum harcamaları ve nakit çekimleri hariç olmak üzere, diğer kredi türleri içinde yer almayan kurumsal kredi kartları kaynaklı kredilerdir.

g) Mali kuruluşlara kullandırılan krediler: 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 3’üncü maddesinde tanımlanan banka ve finansal kuruluşlara kullandırılan kredilerdir. Sigorta acenteleri ve bireysel emeklilik aracılarına kullandırılan krediler hariçtir.

ğ) Tüketici kredileri: 22.06.2016 tarihli ve 29750 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 3’üncü maddesinin (i) fıkrasında tanımlanan kredilerdir.

Gerçek kişilere kullandırılan menkul değer alım kredileri 20.08.2022 tarihinden 30.12.2022 hesaplama tarihine (dahil) kadar Tebliğ’in 6’ncı maddesinin dördüncü fıkrası ve geçici 2’nci maddesi kapsamında menkul kıymet tesisinden muaftır.

Kredili mevduat hesabı ve borçlu cari hesap kredilerinde hesap bazında bir önceki güne göre bakiye artışı yeni açılan kredi olarak kabul edilir.

Kredi hesaplamalarında her bir kredi, bir kredi türünde yer alacak olup mükerrerliğe yer verilmemesi gerekmektedir. Örneğin KOBİ’lere kullandırılan ihracat kredileri sadece KOBİ kredileri içinde yer alacaktır.

Kredi bazında 50.000 Türk lirasının (dahil) üzerinde olan kredilerden, küçük ve orta büyüklükteki işletmelere kullandırılan krediler, ihracat kredileri ve yatırım kredileri harcama mukabili kullandırılmaması durumunda menkul kıymet tesisine tabi olacaktır. Harcama mukabili uygulaması kapsamında kademeli geçiş dönemi uygulanacaktır.

Menkul kıymet tesisi istisnası kapsamında kredilerin harcama mukabili kullandırımı çalışanlara ücret ödemeleri, hammadde ve ara mal tedariki, nakliyat, sigorta ve navlun gibi ihracata ilişkin hizmet alımları, yatırım malı ve makine alımları, kira ödemeleri, elektrik, su ve doğalgaz faturası ödemeleri, vergi ödemeleri, SGK prim ödemeleri işlemleriyle ilgili belgelerle tevsik edilecektir.

KOBİ (mikro işletmeler hariç) kredilerinin harcama mukabili kullandırımında yukarıda belirtilen harcama alanları dışında kalan ancak KOBİ’lerin faaliyet giderlerine (araştırma ve geliştirme, pazarlama, satış ve dağıtım ile genel yönetim giderleri gibi) ve satışların maliyetlerine (mamul, ticari mal ve hizmet alımları gibi) ilişkin harcama belgeleri de tevsik edilebilir. Ancak Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda belirtilen efektif, döviz, menkul kıymet, kıymetli maden, taş ve eşya alımları ile gayrimenkul ve binek taşıt alımları, talih ve şans oyunları harcama mukabili olarak kabul edilmez. Kiraya vermek amacıyla filo satın alma faaliyeti ile iştigal eden işletmelerin faaliyet alanı sebebiyle olan binek taşıt alımları harcama mukabili olarak kabul edilebilir.

20.08.2022 tarihinden itibaren açılan KOBİ kredilerinden (mikro işletmeler hariç) ilk kullandırımı harcama belgesi ibrazıyla kullandırılan kredilerin temdit edilmesi halinde harcama belgesi aranmazken, ilk kullandırımında harcama belgesi ibraz edilmeyen krediler temdit edilmesi durumunda harcama mukabili uygulamasına tabi olacaktır. 20.08.2022 tarihinden önce kullandırılan kredilerin temdidinde harcama belgesi aranmaz.

Bu uygulama kapsamında sadece Türk lirası cinsinden harcamalara ilişkin belgeler kabul edilecektir. Diğer yandan, firmanın yurt dışından doğrudan ithal ettiği ürünlerin/hizmetlerin yurt dışındaki tedarikçisi tarafından sağlanan harcama belgeleri Türk lirası veya farklı para birimi cinsinden olabilir.

Türk lirası mevduata dönüşümün desteklenmesi amacıyla Bankamızca yayımlanan 2021/14, 2021/16, 2022/7 ve 2022/11 sayılı Tebliğler kapsamında 31.08.2022 tarihinden itibaren açılmış dönüşüm hesabı bulunan kişilere 31.08.2022 tarihinden itibaren aynı banka tarafından (a), (c) ve (ç) fıkralarında tanımlanan Türk lirası cinsinden kredi kullandırılması halinde, bu kişilere kullandırılan kredilerin kullandırıldığı gün sonundaki toplam tutarının dönüşüm hesabı bakiyesine kadar olan kısmı (kredi kullanan işletme ile aynı risk grubunda bulunan tüzel kişilere ait dönüşüm hesapları dahil) menkul kıymet tesisine tabidir. Hesaplama müşteri bazında günlük olarak yeni açılan krediler üzerinden yapılır.

Menkul kıymet tesisine tabi varlık ve yükümlülüklerden hariç tutulan kalemlere ilişkin bilgi ve belgeler incelemeler sırasında ban

* Bu yazıda yer alan görüşler yazarına ait olup çalıştığı kurumu bağlamaz, yazarın çalıştığı kurum veya göreviyle ilişki kurulmak suretiyle kullanılamaz. Yazıdaki tüm hatalar, kusurlar, noksanlıklar ve eksiklikler yazarına aittir.

[1] Merkez Bankası Menkul Kıymet Tesisi Hakkında 2022/20 Sayılı Tebliğ için bkz. < https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/f8bc8816-98e6-4fcf-a735-0c08ef84e643/menkul+k%C4%B1ymet+tebli%C4%9Fi+%282022+-20%29.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-f8bc8816-98e6-4fcf-a735-0c08ef84e643-ofGYHoF >

[2] Merkez Bankası Menkul Kıymet Tesisine İlişkin 16 Aralık 2022 tarihli Uygulama Talimatı için bkz. < https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Banka+Hakkinda/Mevzuat/Bankacilik/ >

1966 yılında, Gence-Borçalı yöresinden göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak Ardahan/Çıldır’da doğdu [merhume Anası (1947-10 Temmuz 2023) Erzurum/Aşkale; merhum Babası ise Ardahan/Çıldır yöresindendir]. 1984 yılında yapılan sınavda Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü kazandı. 1985 yılında Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümüne yatay geçiş yaptı ve 1988’de Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü birincilikle, Fakülteyi ise 11’inci olarak bitirdi.
1997 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Denver şehrinde yer alan ‘Spring International Language Center’da; 65’inci dönem müdavimi olarak 2008-2009 döneminde Milli Güvenlik Akademisi’nde (MGA) eğitim gördü ve MGA’dan dereceyle mezun oldu. MGA eğitimi esnasında ‘Sınır Aşan Sular Meselesi’, ‘Petrol Sorunu’ gibi önemli başlıklarda bilimsel çalışmalar yaptı.
Türkiye’de Yatırımların ve İstihdamın Durumu ve Mevcut Ortamın İyileştirilmesine İlişkin Öneriler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü);
Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yaşanan Sorunlar ve Alınması Gereken Önlemler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü, Sevinç Akbulak ile birlikte);
Kayıp Yıllar: Türkiye’de 1980’li Yıllardan Bu Yana Kamu Borçlanma Politikaları ve Bankacılık Sektörüne Etkileri (Bankalar Yeminli Murakıpları Vakfı Eser Yarışması, Övgüye Değer Ödülü, Emre Kavaklı ve Ayça Tokmak ile birlikte);
Türkiye’de Sermaye Piyasası Araçları ve Halka Açık Anonim Şirketler (Sevinç Akbulak ile birlikte) ve Türkiye’de Reel ve Mali Sektör: Genel Durum, Sorunlar ve Öneriler (Sevinç Akbulak ile birlikte) başlıklı kitapları yayımlanmıştır.
Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı Esasları ve Yedek Akçeler (Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal TEKİNALP’e Armağan, Cilt I; 2003), Anonim Şirketlerin Halka Açılması (Muğla Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Tartışma Tebliğleri Serisi II; 2004) ile Prof. Dr. Saim ÜSTÜNDAĞ’a Vefa Andacı (2020), Cilt II, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler (2021), Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler II (2021), Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler (2021), Ticari İşletme Hukuku Fasikülü (2022), Ticari Mevzuat Notları (2022), Bilimsel Araştırmalar (2022), Hukuki İncelemeler (2023), Prof. Dr. Saim Üstündağ Adına Seçme Yazılar (2024), Hukuka Giriş (2024) başlıklı kitapların bazı bölümlerinin de yazarıdır.
1992 yılından beri Türkiye’de yayımlanan otuza yakın Dergi, Gazete ve Blog’da 2 bin 500’ü aşan Telif Makale ve Telif Yazı ile tamamı İngilizceden olmak üzere Türkçe Derleme ve Türkçe Çevirisi yayımlanmıştır.
1988 yılında intisap ettiği Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) uzman yardımcısı, uzman (yeterlik sınavı üçüncüsü), başuzman, daire başkanı ve başkanlık danışmanı; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı GSM 1800 Lisansları Değerleme Komisyonunda üye olarak görev yapmış, ayrıca Vergi Konseyi’nin bazı alt çalışma gruplarında (Menkul Sermaye İratları ve Değer Artış Kazançları; Kayıt Dışı Ekonomi; Özkaynakların Güçlendirilmesi) yer almış olup; halen başuzman unvanıyla SPK’da çalışmaktadır.
Hayatı dosdoğru yaşamak ve çalışkanlık vazgeçilmez ilkeleridir. Ülkesi ‘Türkiye Cumhuriyeti’ her şeyin üstündedir.