NASDAQ Tarafından ‘Yönetim Kurullarına Getirilen Çeşitlilik Kuralı’ ve Kotasyondaki Şirketlerin Durumu*

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (Securities and Exchange Commission-SEC) tarafından 06 Ağustos 2021 tarihinde onaylanan NASDAQ’ın Yönetim Kurullarında Çeşitlilik Kuralı (NASDAQ’s Board Diversity Rule[1]), şirketler için minimum yönetim kurulu çeşitliliği hedefini teşvik etmek ve paydaşlara bir şirketin mevcut yönetim kurulu bileşimine ilişkin tutarlı, karşılaştırılabilir kamuyu aydınlatma sağlamak için tasarlanmış bir açıklama standardıdır.

NASDAQ’ın Yönetim Kurullarında Çeşitlilik Kuralı, ABD borsasında işlem gören şirketlerin aşağıdakileri yapmasını gerektirmektedir:

  • Standart bir şablon kullanarak yönetim kurulu düzeyinde çeşitlilik istatistiklerinin kamuya açıklanması ve
  • Neden en az iki farklı yönetmene sahip olmadıklarının kamuya açıklanması.

Bu Kural aynı zamanda, çeşitlilik hedefini iki kadın direktör dahil ederek karşılayabilen Bağımsız Denetime tabi Küçük Şirketler ve Yabancı İhraççılar (Smaller Reporting Companies and Foreign Issuers) için ve bir çeşitlilik hedefini dahil ederek çeşitlilik hedefini karşılayabilen beş veya daha az direktörü olan tüm şirketler için ek esneklik sağlamaktadır.

NASDAQ, şirketlerin anılan Kuralın temel unsurlarını, çeşitli ücretsiz yönetim kurulu işe alım hizmetlerine nasıl erişebileceklerini anlamalarına yardımcı olmak ve katılımcılara soru sorma fırsatı vermek için birkaç canlı web seminerine ev sahipliği yapacaktır.

NASDAQ’ın ABD borsasında işlem gören ve faaliyet gösteren tüm şirketlerin, yönetim kurulu düzeyinde çeşitlilik verilerini yıllık olarak kamuya açıklamak için Yönetim Kurulu Çeşitlilik Matrisini veya büyük ölçüde benzer bir formatı kullanmaları gerekecektir. Şirketler bu açıklamayı şirketin vekalet veya bilgi beyanlarında (veya şirket vekil sunmuyorsa 10-K veya 20-F Formunda) veya şirketin web sitesinde yapacaklardır.

Kendini kadın olarak tanımlayan ve kendini yeterince temsil edilmeyen bir azınlık veya LGBTQ+ olarak tanımlayan biri de dahil olmak üzere en az iki farklı yöneticiye sahip olmayan NASDAQ kotasyon listesinde yer alan şirketler, bunu yapmamak için bir açıklama yapabilir ve açıklamaları şunları içerebilir: farklı bir yaklaşım açıklaması. NASDAQ, şirketin bir açıklama sağladığını doğrulayacak, ancak açıklamanın esasını değerlendirmeyecektir.

Bu Kural bir emir (mandate) değildir. Bir şirket, çeşitlilik hedeflerini neden karşılamadığını açıklamayı seçerse, açıklamasını vekaletnamesinde, yıllık hissedarlar toplantısına ilişkin bilgi beyanında veya şirketin internet sitesinde sunabilir. Şirketlerin çeşitlilik hedeflerine ulaşmak veya bunu yapmama nedenlerini açıklamak için bir geçiş dönemi vardır.

Bağımsız Denetime tabi Daha Küçük Şirketler ilave esnekliğe sahiptir ve çeşitlilik hedefini iki kadın direktörle veya bir kadın direktör ve yeterince temsil edilmeyen bir azınlık veya LGBTQ+ olan bir müdürle karşılayabilir. Benzer şekilde, Yabancı İhraççılar, çeşitlilik hedefini iki kadın yöneticiyle veya Şirketin genel müdürlüklerinin veya LGBTQ+’ın bulunduğu ülkede ulusal, ırksal, etnik, yerli, kültürel, dini veya dilsel kimliğe dayalı olarak yeterince temsil edilmeyen bir yönetici ile karşılayabilir. Beş veya daha az direktöre sahip şirketler, en az bir farklı direktöre sahip olarak çeşitlilik hedefini karşılayabilirler.

NASDAQ kotasyon listesinde yer alan diğer şirketlerde olduğu gibi, bir şirket çeşitlilik hedeflerini neden karşılamadığını açıklamayı seçerse, açıklamasını vekalet beyanında, yıllık hissedar toplantısına ilişkin bilgi beyanında veya şirketin internet sitesinde sunabilir.

NASDAQ Kuralı IM-5101-2 kapsamında kote edilen birleşme amaçlı ortaklıkların (Special Purpose Acquisition Company-SPAC), yönetim kurulu çeşitlilik matrisini sağlamaları veya yönetim kurulu çeşitlilik hedefini işletme birleşmelerinden sonraya kadar karşılamaları veya neden karşılamadıklarını açıklamaları gerekli değildir. SPAC’lere ek olarak, limited şirketler, kapalı uçlu fonlar, yatırım yönetimi şirketleri ve borsada işlem gören finansal araçların ihraççıları, diğerlerinin yanı sıra Yönetim Kurullarında Çeşitlilik Kuralından muaftırlar (limited partnerships, closed end funds, management investment companies and issuers of exchanged traded products, among others, are exempt from the Board Diversity Rule).

[1] NASDAQ tarafından ‘Yönetim Kurullarına Getirilen Çeşitlilik Kuralı’ için bkz.

  • < https://listingcenter.nasdaq.com/assets/Board%20Diversity%20Disclosure%20Five%20Things.pdf > erişim tarihi 24 Eylül 202
  • < https://blogs.law.ox.ac.uk/blog-post/2022/09/attack-nasdaqs-board-diversity-rule > erişim tarihi 24 Eylül 2022

1966 yılında, Gence-Borçalı yöresinden göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak Ardahan/Çıldır’da doğdu [merhume Anası (1947-10 Temmuz 2023) Erzurum/Aşkale; merhum Babası ise Ardahan/Çıldır yöresindendir]. 1984 yılında yapılan sınavda Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü kazandı. 1985 yılında Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümüne yatay geçiş yaptı ve 1988’de Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü birincilikle, Fakülteyi ise 11’inci olarak bitirdi.
1997 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Denver şehrinde yer alan ‘Spring International Language Center’da; 65’inci dönem müdavimi olarak 2008-2009 döneminde Milli Güvenlik Akademisi’nde (MGA) eğitim gördü ve MGA’dan dereceyle mezun oldu. MGA eğitimi esnasında ‘Sınır Aşan Sular Meselesi’, ‘Petrol Sorunu’ gibi önemli başlıklarda bilimsel çalışmalar yaptı.
Türkiye’de Yatırımların ve İstihdamın Durumu ve Mevcut Ortamın İyileştirilmesine İlişkin Öneriler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü);
Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yaşanan Sorunlar ve Alınması Gereken Önlemler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü, Sevinç Akbulak ile birlikte);
Kayıp Yıllar: Türkiye’de 1980’li Yıllardan Bu Yana Kamu Borçlanma Politikaları ve Bankacılık Sektörüne Etkileri (Bankalar Yeminli Murakıpları Vakfı Eser Yarışması, Övgüye Değer Ödülü, Emre Kavaklı ve Ayça Tokmak ile birlikte);
Türkiye’de Sermaye Piyasası Araçları ve Halka Açık Anonim Şirketler (Sevinç Akbulak ile birlikte) ve Türkiye’de Reel ve Mali Sektör: Genel Durum, Sorunlar ve Öneriler (Sevinç Akbulak ile birlikte) başlıklı kitapları yayımlanmıştır.
Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı Esasları ve Yedek Akçeler (Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal TEKİNALP’e Armağan, Cilt I; 2003), Anonim Şirketlerin Halka Açılması (Muğla Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Tartışma Tebliğleri Serisi II; 2004) ile Prof. Dr. Saim ÜSTÜNDAĞ’a Vefa Andacı (2020), Cilt II, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler (2021), Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler II (2021), Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler (2021), Ticari İşletme Hukuku Fasikülü (2022), Ticari Mevzuat Notları (2022), Bilimsel Araştırmalar (2022), Hukuki İncelemeler (2023), Prof. Dr. Saim Üstündağ Adına Seçme Yazılar (2024), Hukuka Giriş (2024) başlıklı kitapların bazı bölümlerinin de yazarıdır.
1992 yılından beri Türkiye’de yayımlanan otuza yakın Dergi, Gazete ve Blog’da 2 bin 500’ü aşan Telif Makale ve Telif Yazı ile tamamı İngilizceden olmak üzere Türkçe Derleme ve Türkçe Çevirisi yayımlanmıştır.
1988 yılında intisap ettiği Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) uzman yardımcısı, uzman (yeterlik sınavı üçüncüsü), başuzman, daire başkanı ve başkanlık danışmanı; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı GSM 1800 Lisansları Değerleme Komisyonunda üye olarak görev yapmış, ayrıca Vergi Konseyi’nin bazı alt çalışma gruplarında (Menkul Sermaye İratları ve Değer Artış Kazançları; Kayıt Dışı Ekonomi; Özkaynakların Güçlendirilmesi) yer almış olup; halen başuzman unvanıyla SPK’da çalışmaktadır.
Hayatı dosdoğru yaşamak ve çalışkanlık vazgeçilmez ilkeleridir. Ülkesi ‘Türkiye Cumhuriyeti’ her şeyin üstündedir.