Savaş Tahvilleri (War Bonds)*

Barışa…

Rusya’nın 24 Şubat 2022 tarihinde Ukrayna’ya askeri operasyon başlatmasının ardından, 01 Mart 2022 tarihli medyada Ukrayna hükümetinin silahlı kuvvetlerine ödeme yapabilmek için savaş tahvili çıkaracağına dair bir haber yer aldı[1].

Bu yazı, esasen savaş tahvillerini açıklar.

Savaş tahvilleri (war bonds), savaş zamanlarındaki askeri operasyonları ve diğer harcamaları finanse etmek için hükümetler tarafından ihraç edilen borç senetleridir. Aynı zamanda, canlandırılmış bir savaş zamanı ekonomisinden parayı dolaşımdan çıkararak enflasyonu kontrol etmenin de bir yoludur.

Savaş tahvilleri ya doğrudan halka pazarlanan perakende tahviller (retail bonds) ya da borsada işlem gören toptan tahvillerdir (wholesale bonds). Savaş tahvili satın almak için yapılan tembihlere genellikle vatanseverlik ve vicdana yapılan çağrılar eşlik eder.

Perakende savaş tahvilleri, diğer perakende tahviller gibi, piyasa tarafından sunulanın altında bir getiriye sahip olma eğilimindedir ve genellikle tüm vatandaşlar için uygun hale getirmek için çok çeşitli türlerde sunulur.

Tarih boyunca hükümetler savaşlarda borç paraya ihtiyaç duymuşlardır. “Savaş tahvili” kavramı ilk olarak, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Kongresi tarafından 1812 Savaşı’nı finanse etmek için 14 Mart 1812 tarihli bir yasayla toplanan 11 milyon dolar tutarındaki borçlanmada kullanılmıştır.

Savaş tahvillerinin günümüze değin ihraç edildiği dönemlere ilişkin bilgi[2], aşağıdaki tabloda sunulmaktadır.

* Bu yazıda yer alan görüşler çevirene ait olup çalıştığı kurumu bağlamaz, çevirenin çalıştığı kurum veya göreviyle ilişki kurulmak suretiyle kullanılamaz. Yazıdaki tüm hatalar, kusurlar, noksanlıklar ve eksiklikler yazarına aittir.

[1] Anılan haber için lütfen bkz. Ukraine to sell ‘war bonds’ to fund armed forces, March 1, 2022, < https://www.bbc.com/news/business-60566776 > erişim tarihi 02 Mart 2022

[2] Savaş tahvilleri konusunda yararlanılan bazı kaynaklar şunlardır:

  • War Bond, < https://en.wikipedia.org/wiki/War_bond#:~:text=War%20bonds%20are%20debt%20securities,from%20a%20stimulated%20wartime%20economy > erişim tarihi 02 Mart 2022
  • War Bonds, < https://corporatefinanceinstitute.com/resources/knowledge/other/war-bonds/ > erişim tarihi 02 Mart 2022
  • Financing War with War Bonds, < https://artsandculture.google.com/story/DwWRgPs7aRkA8A > erişim tarihi 02 Mart 2022
  • A History of the United States Savings Bond Program, < https://www.treasurydirect.gov/indiv/research/history/history_sb.pdf > erişim tarihi 02 Mart 2022

1966 yılında, Gence-Borçalı yöresinden göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak Ardahan/Çıldır’da doğdu [merhume Anası (1947-10 Temmuz 2023) Erzurum/Aşkale; merhum Babası ise Ardahan/Çıldır yöresindendir]. 1984 yılında yapılan sınavda Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü kazandı. 1985 yılında Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümüne yatay geçiş yaptı ve 1988’de Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü birincilikle, Fakülteyi ise 11’inci olarak bitirdi.
1997 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Denver şehrinde yer alan ‘Spring International Language Center’da; 65’inci dönem müdavimi olarak 2008-2009 döneminde Milli Güvenlik Akademisi’nde (MGA) eğitim gördü ve MGA’dan dereceyle mezun oldu. MGA eğitimi esnasında ‘Sınır Aşan Sular Meselesi’, ‘Petrol Sorunu’ gibi önemli başlıklarda bilimsel çalışmalar yaptı.
Türkiye’de Yatırımların ve İstihdamın Durumu ve Mevcut Ortamın İyileştirilmesine İlişkin Öneriler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü);
Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yaşanan Sorunlar ve Alınması Gereken Önlemler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü, Sevinç Akbulak ile birlikte);
Kayıp Yıllar: Türkiye’de 1980’li Yıllardan Bu Yana Kamu Borçlanma Politikaları ve Bankacılık Sektörüne Etkileri (Bankalar Yeminli Murakıpları Vakfı Eser Yarışması, Övgüye Değer Ödülü, Emre Kavaklı ve Ayça Tokmak ile birlikte);
Türkiye’de Sermaye Piyasası Araçları ve Halka Açık Anonim Şirketler (Sevinç Akbulak ile birlikte) ve Türkiye’de Reel ve Mali Sektör: Genel Durum, Sorunlar ve Öneriler (Sevinç Akbulak ile birlikte) başlıklı kitapları yayımlanmıştır.
Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı Esasları ve Yedek Akçeler (Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal TEKİNALP’e Armağan, Cilt I; 2003), Anonim Şirketlerin Halka Açılması (Muğla Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Tartışma Tebliğleri Serisi II; 2004) ile Prof. Dr. Saim ÜSTÜNDAĞ’a Vefa Andacı (2020), Cilt II, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler (2021), Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler II (2021), Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler (2021), Ticari İşletme Hukuku Fasikülü (2022), Ticari Mevzuat Notları (2022), Bilimsel Araştırmalar (2022), Hukuki İncelemeler (2023), Prof. Dr. Saim Üstündağ Adına Seçme Yazılar (2024), Hukuka Giriş (2024) başlıklı kitapların bazı bölümlerinin de yazarıdır.
1992 yılından beri Türkiye’de yayımlanan otuza yakın Dergi, Gazete ve Blog’da 2 bin 500’ü aşan Telif Makale ve Telif Yazı ile tamamı İngilizceden olmak üzere Türkçe Derleme ve Türkçe Çevirisi yayımlanmıştır.
1988 yılında intisap ettiği Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) uzman yardımcısı, uzman (yeterlik sınavı üçüncüsü), başuzman, daire başkanı ve başkanlık danışmanı; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı GSM 1800 Lisansları Değerleme Komisyonunda üye olarak görev yapmış, ayrıca Vergi Konseyi’nin bazı alt çalışma gruplarında (Menkul Sermaye İratları ve Değer Artış Kazançları; Kayıt Dışı Ekonomi; Özkaynakların Güçlendirilmesi) yer almış olup; halen başuzman unvanıyla SPK’da çalışmaktadır.
Hayatı dosdoğru yaşamak ve çalışkanlık vazgeçilmez ilkeleridir. Ülkesi ‘Türkiye Cumhuriyeti’ her şeyin üstündedir.