Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi koordinasyonu ve ‘Startups.watch’ iş birliği ile hazırlanan Türkiye Fintek Ekosistem Durum Raporu[1] 30 Aralık 2021 tarihinde yayımlanmış olup, söz konusu rapordan alıntılanan önemli bazı hususlar aşağıda yer almaktadır.
| Türkiye Fintek Ekosistemi | |||||||||||||||||||||||||||||
| Aktif ve Pasif Toplam Fintek Sayısı
|
604
(Aktif: 520; Pasif: 84) |
||||||||||||||||||||||||||||
| Aktif Fintek Sayısı | 520 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Lisanslı E-para ve Ödeme Kuruluşu Sayısı | 56 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Lisanslı Paya Dayalı Kitle Fonlama Platformu Sayısı | 5 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Kredi Kartı Sayısı | 82,8 milyon | ||||||||||||||||||||||||||||
| Kredi Kartı Sahipliğinde Dünya Sıralaması | 7 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Kredi Kartı İşlem Sayısı Dünya Sıralaması | 9 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Ön Ödemeli Kart Sayısı | 53,4 milyon | ||||||||||||||||||||||||||||
| POS (Point of Sale) Sayısı | ~1,7 milyon | ||||||||||||||||||||||||||||
| Mağazada Temassız Ödeme Oranı | %48 | ||||||||||||||||||||||||||||
| ATM (Automated Teller Machine) Sayısı | 52.100 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Dijital Bankacılık Aktif Kullanıcı Sayısı | 70,3 milyon | ||||||||||||||||||||||||||||
| Aktif Kuluçka Merkezi Sayısı | 82 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Aktif Teknopark Sayısı | 68 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Akredite Melek Yatırımcı Ağı | 9 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Bankaların Teknoloji İştiraklerinin Sayısı | 8 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Bankaların Kuluçka Merkezi ve Hızlandırma Programlarının Sayısı | 8 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Bankaların Kurduğu Kurumsal Girişim Sermayesi (CVC; Corporate Venture Capital) Fonlarının Sayısı | 8 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Tabloya Dair Notlar:
Türkiye’de ilk kredi kartı 1968 yılında kullanılmaya başlanmış; ilk elektronik POS terminali ise 1991’de hizmete açılmıştır. 1995 yılında dokuz bankanın ortaklığıyla kurulan Kredi Kayıt Bürosu (KKB), Bilgi Doğrulama Sistemi (2002), Bireysel Kredi Notu (2004) ve İnternet Sahtekarlıkları Alarm Sistemi (IFAS-2007) gibi hizmetleri kullanıma sunmuştur.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Türkiye’de fintek alanındaki başlıca düzenlemeler ise şöyledir:
Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi tarafından Milli Fintek Strateji Belgesi’nin temel vizyon ve stratejisi de oluşturulmuş olup, henüz tamamlanmamış olan Milli Fintek Strateji Belgesinin temel amaçları şunlardır:
- Fintek ekosisteminin gelecek hedeflerini açık bir şekilde ortaya koymak,
- Dünya ülkeleri ile bu alanda rekabet edebilir konuma gelmek,
- Finansal teknolojilere ilişkin mevzuatın yeni iş modellerini destekleyeceği şekilde tasarlanmasını sağlamak.
İstanbul Finans Merkezi Projesinin iki stratejik alanından biri olan fintek sektöründeki potansiyelin gerçekleşmesi için, finans sektörü ve finansal teknoloji girişimciliğinin gelişimine ve ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde teknopark statüsünde İstanbul Finans ve Teknoloji Üssü de kurulacaktır.
Mezkûr Rapordan, ülkemizde Fintek ekosisteminin henüz emekleme evresinde bulunduğu, özellikle Fintek yatırımları bakımından daha alınacak çok mesafe olduğu, anlaşılmaktadır.
* Bu derlemede yer alan görüşler yazarına ait olup çalıştığı kurumu bağlamaz, yazarın çalıştığı kurum veya göreviyle ilişki kurulmak suretiyle kullanılamaz. Derlemedeki tüm hatalar, kusurlar, noksanlıklar ve eksiklikler yazarına aittir.
[1] 29.12.2021 tarihli Türkiye Fintek Ekosistem Durum Raporu için bkz. < https://www.cbfo.gov.tr/sites/default/files/2021-12/turkiye-fintek-ekosistemi-durum-raporu-2021.pdf > erişim tarihi 04 Ocak 2022 (bu raporda, yazı başlığı ile ilgili on kişinin görüşlerine de yer verilmiştir).
[2] PSD2 (Payment Service Directive), İngiltere ve Avrupa Birliği’nde 13 Ocak 2018 itibariyle kurumlar ve üçüncü parti servis sağlayıcılar arasında geliştirilecek yeni uygulamaların yöntem ve işleyişini belirleyen yasal altyapı kurallar bütünüdür (< https://fintechistanbul.org/2019/04/03/abnin-uyelerine-zorunlu-tuttugu-psd2-kisaca-nedir/ > erişim tarihi 04 Aralık 2022).
Yavuz Akbulak
1966 yılında, Gence-Borçalı yöresinden göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak Ardahan/Çıldır’da doğdu. 1984 yılında yapılan sınavda Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü kazandı. 1985 yılında Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümüne yatay geçiş yaptı ve 1988’de Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü birincilikle, Fakülteyi ise 11’inci olarak bitirdi.
1997 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Denver şehrinde yer alan ‘Spring International Language Center’da; 65’inci dönem müdavimi olarak 2008-2009 döneminde Milli Güvenlik Akademisi’nde (MGA) eğitim gördü ve MGA’dan dereceyle mezun oldu. MGA eğitimi esnasında ‘Sınır Aşan Sular Meselesi’, ‘Petrol Sorunu’ gibi önemli başlıklarda bilimsel çalışmalar yaptı.
• Türkiye’de Yatırımların ve İstihdamın Durumu ve Mevcut Ortamın İyileştirilmesine İlişkin Öneriler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü);
• Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yaşanan Sorunlar ve Alınması Gereken Önlemler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü, Sevinç Akbulak ile birlikte);
• Kayıp Yıllar: Türkiye’de 1980’li Yıllardan Bu Yana Kamu Borçlanma Politikaları ve Bankacılık Sektörüne Etkileri (Bankalar Yeminli Murakıpları Vakfı Eser Yarışması, Övgüye Değer Ödülü, Emre Kavaklı ve Ayça Tokmak ile birlikte),
• Türkiye’de Sermaye Piyasası Araçları ve Halka Açık Anonim Şirketler (Sevinç Akbulak ile birlikte) ve
• Türkiye’de Reel ve Mali Sektör: Genel Durum, Sorunlar ve Öneriler (Sevinç Akbulak ile birlikte)
başlıklı kitapları yayımlanmıştır.
• Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı Esasları ve Yedek Akçeler (Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal TEKİNALP’e Armağan, Cilt I; 2003),
• Anonim Şirketlerin Halka Açılması (Muğla Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Tartışma Tebliğleri Serisi II; 2004)
ile
• Prof. Dr. Saim ÜSTÜNDAĞ’a Vefa Andacı (2020), Cilt II;
• Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler (2021);
• Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler II (2021);
• Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler (2021);
• Ticari İşletme Hukuku Fasikülü (2022);
• Ticari Mevzuat Notları (2022);
• Bilimsel Araştırmalar (2022);
• Hukuki İncelemeler (2023);
• Prof. Dr. Saim Üstündağ Adına Seçme Yazılar (2024);
• Hukuka Giriş (2024);
• İşletme, Pazarlama ve Hukuk Yazıları (2024),
• İnterdisipliner Çalışmalar (e-Kitap, 2025)
başlıklı kitapların bazı bölümlerinin de yazarıdır.
1992 yılından beri Türkiye’de yayımlanan otuza yakın Dergi, Gazete ve Blog’da 3 bini aşkın Telif Makale ve Telif Yazı ile tamamı İngilizceden olmak üzere Türkçe Derleme ve Türkçe Çevirisi yayımlanmıştır.
1988 yılında intisap ettiği Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) uzman yardımcısı, uzman (yeterlik sınavı üçüncüsü), başuzman, daire başkanı ve başkanlık danışmanı; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı GSM 1800 Lisansları Değerleme Komisyonunda üye olarak görev yapmış, ayrıca Vergi Konseyi’nin bazı alt çalışma gruplarında (Menkul Sermaye İratları ve Değer Artış Kazançları; Kayıt Dışı Ekonomi; Özkaynakların Güçlendirilmesi) yer almış olup; halen başuzman unvanıyla SPK’da çalışmaktadır.
Hayatı dosdoğru yaşamak ve çalışkanlık vazgeçilmez ilkeleridir. Ülkesi ‘Türkiye Cumhuriyeti’ her şeyin üstündedir.