Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) Eylül 2021 “Ekonomi ve Dış Ticaret Bülteni”ne[1] göre, Ağustos ayında ihracat geçen yılın aynı dönemine göre %51,8 artışla 18,9 milyar Amerikan doları (dolar) olarak gerçekleşerek ihracatın ithalatı karşılama oranı %82,5 oldu; son 12 aylık dönemde ise ihracat %25,2 artışla 207,5 milyar dolar, ihracatın ithalatı karşılama oranı da %81,6 olarak gerçekleşti.
Aşağıdaki tabloda, ülkemizin 2010 yılından itibaren sektörel bazda ve toplamda ihracat rakamları verilmektedir.
Tablo: Türkiye’nin İhracat Rakamları (2010-2021/Ağustos; Milyar Dolar)
| Sektör | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021/08 | |
| 1 | Tarım | 15,0 | 17,9 | 19,2 | 21,4 | 22,5 | 20,8 | 20,2 | 21,2 | 22,7 | 23,4 | 24,4 | 18,0 |
| 2 | Sanayi | 93,5 | 111,5 | 114,4 | 119,0 | 124,1 | 109,0 | 107,7 | 121,3 | 136,3 | 138,2 | 127,6 | 106,3 |
| 3 | Madencilik | 3,7 | 3,9 | 4,2 | 5,0 | 4,6 | 3,9 | 3,8 | 4,7 | 4,6 | 4,3 | 4,3 | 3,8 |
| 4 | Toplam | 113,7 | 134,6 | 151,9 | 151,7 | 157,6 | 143,7 | 142,1 | 157,0 | 168,1 | 165,9 | 156,3 | 128,0 |
| Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi < https://tim.org.tr/tr/ihracat-rakamlari > erişim tarihi 29 Eylül 2021 | |||||||||||||
Yukarıdaki tablo kısaca analiz edildiğinde;
- Türkiye’nin 2010’da 113,7 milyar dolar olan ihracatının, 2011 ve 2012 yıllarında ciddi oranda artarak sırasıyla 134,6 milyar dolar ve 151,9 milyar dolara yükseldiği ve bu şekilde ülkemiz ihracatında %34 oranında bir artış kaydedildiği,
- Buna mukabil, 2013 yılı ile birlikte ülkemiz ihracatında durgun bir döneme girildiği ve ihracatımızın 2016 yılına kadar önemli bir düşüş eğilimi gösterdiği ve 2016’da 142,1 milyar dolar olarak gerçekleştiği,
- 2017 yılı dahil olmak üzere ihracatımızda yeniden artış yaşandığı ve 2018’de 2016 senesine kıyasla %18’den fazla artarak ihracatımızın 168,1 milyar dolara ulaştığı,
- İhracatımızda 2019’da tekrar durgun bir döneme girildiği ve ihracatın 2020 yılında Dünya genelinde yaşanmaya başlayan ve etkileri halen devam etmekte olan Covid-19 Salgınının da etkisi ile 156,3 milyar dolara gerilediği,
- İçinde bulunduğumuz 2021 senesinde ise ihracatımızın önemli bir sıçrama kaydettiği ve TİM verilerine göre halihazırda Ağustos ayı (Ağustos 2020’den Ağustos 2021’e) temel alındığında 207 milyar doları aştığı ve büyük bir olasılıkla 2021 ihracatının 210-215 milyar dolar aralığında gerçekleşeceğinin öngörüldüğü
söylenebilmektedir.
İhracat tutarı bakımından en önemli iki etken kuşkusuz;
- İhraç malına ilişkin maliyetler ile
- Menşei ülkenin yerel para birimi/hedef ülke para birimi cinsinden kuru, yani paritesidir (parite aynı zamanda ihraç olunacak ürüne ilişkin mal miktarını belirleyici etken konumundadır).
Ülkemiz para biriminin özellikle 2018 yılı Ağustos ayında yaşadığı döviz kuru şoku sonrasında ciddi değer kaybettiği, bu değer kaybında temel ekonomik göstergelerdeki (büyüme, enflasyon gibi) kötüleşmenin yanı sıra, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası politika faizine ilişkin kararların da rolünün olduğu, dolayısıyla Türk lirasındaki göreceli değer kaybının esasen ülkemizin ihracatına miktar bakımından olumsuz olmakla birlikte, tutar açısından olumlu katkı sağladığı, ülkemiz ürünlerinin (beynelmilel) karşılaştırmalı üstünlüğüne artı katkı sunduğunun göz ardı edilmemesi gerektiği, düşünülmektedir.
[1] Mezkûr bülten için bkz. < https://tim.org.tr/files/downloads/EkonomiBulteni/2021/TIM_AYLIK_BULTEN_EYL%C3%9CL_2021.pdf > erişim tarihi 29 Eylül 2021
* Bu yazıda yer alan görüşler yazarına ait olup çalıştığı kurumu bağlamaz, yazarın çalıştığı kurum veya göreviyle ilişki kurulmak suretiyle kullanılamaz. Yazıdaki tüm hatalar, kusurlar, noksanlıklar ve eksiklikler yazarına aittir.
1966 yılında, Gence-Borçalı yöresinden göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak Ardahan/Çıldır’da doğdu [merhume Anası (1947-10 Temmuz 2023) Erzurum/Aşkale; merhum Babası ise Ardahan/Çıldır yöresindendir]. 1984 yılında yapılan sınavda Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü kazandı. 1985 yılında Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümüne yatay geçiş yaptı ve 1988’de Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü birincilikle, Fakülteyi ise 11’inci olarak bitirdi.
1997 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Denver şehrinde yer alan ‘Spring International Language Center’da; 65’inci dönem müdavimi olarak 2008-2009 döneminde Milli Güvenlik Akademisi’nde (MGA) eğitim gördü ve MGA’dan dereceyle mezun oldu. MGA eğitimi esnasında ‘Sınır Aşan Sular Meselesi’, ‘Petrol Sorunu’ gibi önemli başlıklarda bilimsel çalışmalar yaptı.
Türkiye’de Yatırımların ve İstihdamın Durumu ve Mevcut Ortamın İyileştirilmesine İlişkin Öneriler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü);
Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yaşanan Sorunlar ve Alınması Gereken Önlemler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü, Sevinç Akbulak ile birlikte);
Kayıp Yıllar: Türkiye’de 1980’li Yıllardan Bu Yana Kamu Borçlanma Politikaları ve Bankacılık Sektörüne Etkileri (Bankalar Yeminli Murakıpları Vakfı Eser Yarışması, Övgüye Değer Ödülü, Emre Kavaklı ve Ayça Tokmak ile birlikte);
Türkiye’de Sermaye Piyasası Araçları ve Halka Açık Anonim Şirketler (Sevinç Akbulak ile birlikte) ve Türkiye’de Reel ve Mali Sektör: Genel Durum, Sorunlar ve Öneriler (Sevinç Akbulak ile birlikte) başlıklı kitapları yayımlanmıştır.
Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı Esasları ve Yedek Akçeler (Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal TEKİNALP’e Armağan, Cilt I; 2003), Anonim Şirketlerin Halka Açılması (Muğla Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Tartışma Tebliğleri Serisi II; 2004) ile Prof. Dr. Saim ÜSTÜNDAĞ’a Vefa Andacı (2020), Cilt II, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler (2021), Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler II (2021), Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler (2021), Ticari İşletme Hukuku Fasikülü (2022), Ticari Mevzuat Notları (2022), Bilimsel Araştırmalar (2022), Hukuki İncelemeler (2023), Prof. Dr. Saim Üstündağ Adına Seçme Yazılar (2024), Hukuka Giriş (2024) başlıklı kitapların bazı bölümlerinin de yazarıdır.
1992 yılından beri Türkiye’de yayımlanan otuza yakın Dergi, Gazete ve Blog’da 2 bin 500’ü aşan Telif Makale ve Telif Yazı ile tamamı İngilizceden olmak üzere Türkçe Derleme ve Türkçe Çevirisi yayımlanmıştır.
1988 yılında intisap ettiği Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) uzman yardımcısı, uzman (yeterlik sınavı üçüncüsü), başuzman, daire başkanı ve başkanlık danışmanı; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı GSM 1800 Lisansları Değerleme Komisyonunda üye olarak görev yapmış, ayrıca Vergi Konseyi’nin bazı alt çalışma gruplarında (Menkul Sermaye İratları ve Değer Artış Kazançları; Kayıt Dışı Ekonomi; Özkaynakların Güçlendirilmesi) yer almış olup; halen başuzman unvanıyla SPK’da çalışmaktadır.
Hayatı dosdoğru yaşamak ve çalışkanlık vazgeçilmez ilkeleridir. Ülkesi ‘Türkiye Cumhuriyeti’ her şeyin üstündedir.