Bilgisayar teknolojilerindeki ilerlemeler ve internetin yaygın kullanımı, veri aktarımını daha hızlı ve kolay hale getirerek uzaktan çalışmayı mümkün kılmıştır. Covid-19 pandemisi, uzaktan çalışmanın yaygınlaşmasında önemli bir rol oynamış ve birçok şirket, işlerini sürdürebilmek için bu modele geçmiştir. Bu dönüşüm, yerel işverenlerin yanı sıra uluslararası işverenlerle çalışma fırsatlarını da artırmıştır. Türkiye’deki farklı alanlarda uzmanlaşmış profesyoneller, yabancı işverenlere uzaktan hizmet sunarak yurtdışından gelir elde etmeye başlamıştır. Bu durum, hem bireyler hem de ekonomiler için çeşitli avantajlar sağlamaktadır.
Yabancı firmaların Türkiye’deki çalışanlarına yurtdışından gönderdiği ücretlerin vergi mevzuatı ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) karşısındaki durumu, son yıllarda giderek daha önemli hale gelmiştir. Covid-19 pandemisiyle birlikte uzaktan çalışma yaygınlaşmış ve birçok Türk vatandaşı, yabancı işverenler için uzaktan çalışarak gelir elde etmeye başlamıştır. Bu durum, vergilendirme ve sosyal güvenlik açısından yeni düzenlemeleri ve dikkatli bir değerlendirmeyi gerektirmektedir.
TÜRKİYE’DE YAŞAYAN PERSONELİN YURTDIŞINDAN MAAŞ ALMASININ VERGİSEL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
Yurtdışından alınan maaşların vergilendirilmesi, Gelir Vergisi Kanunu’nun 23/14 maddesi çerçevesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, Türkiye’de ikamet eden ve yabancı bir firmadan ücret alan kişiler, belirli şartları sağladıklarında bu ücretlerden gelir vergisi muafiyeti elde edebilirler. Şartlar sağlandığında, yurtdışından alınan bu ücretler Türkiye’de gelir vergisine tabi olmayabilir. İstisna için işverenin Türkiye’de bir işyeri veya temsilciliğinin olmaması gerekmektedir.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 7/3-a maddesi, Türkiye’de ikamet eden kişilerin yurtdışından elde ettiği ücretleri Türkiye’de gelir vergisine tabi kılmaktadır. Ancak çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları, yurtdışında kazanç sağlayan kişinin gelir vergisini Türkiye’ye ait kılmaktadır.
GVK’nın 23. maddesinin 14/a bendi, Türkiye’de işyeri veya kanuni merkezi bulunmayan yabancı işverenlerin, döviz olarak ödediği ücretlerin gelir vergisinden muaf olduğunu belirtir. Ayrıca, 147 Nolu Gelir Vergisi Tebliği’ne göre, yabancı firmaların Türkiye’deki personeline döviz olarak ödediği ücretler, işverenin yurtdışındaki kazançlarından ödenmeli ve Türkiye’de elde edilen kazançlarla ilişkilendirilmemelidir. Bu şartlar sağlandığında, ücretler Türkiye’de gelir vergisine tabi olmaz.
1. GELİR VERGİSİ KANUNU AÇISINDAN YURTDIŞINDAN MAAŞ ALMA DURUMU
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında ele alındığında, işverenin Türkiye’de mukim olması şartıyla sosyal güvenlik primi ödenmesi gerekmektedir. Ancak, işveren yurtdışında mukimse, bu Kanun hükümleri uygulanmaz. Dolayısıyla, Türkiye’de yaşayan kişilerin yurtdışındaki işverenlerden aldıkları ücretler SGK primlerine tabi değildir. Bu durum, yurtdışından maaş alınmasının SGK primi ödeme zorunluluğu doğurmadığı anlamına gelir.
2. İŞ KANUNU AÇISINDAN YURTDIŞINDAN MAAŞ ALMA DURUMU
4857 sayılı İş Kanunu, iş akdine dayalı hak ve yükümlülükleri düzenlerken işverenin Türkiye’de mukim olmasını öngörür. Yabancı işverenlerin bulunduğu durumlarda, her ülkenin iş hukuku mevzuatı geçerli olur. Bu nedenle, işveren yurtdışında olduğunda İş Kanunu’nun hükümleri uygulanamaz. Aynı şekilde, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) açısından da yurtdışından maaş alma durumunda SGK ve İş Kanunu’nun geçerli olmadığı göz önünde bulundurulmalıdır.
3. YURTDIŞINDAN ÜCRET ALINMASININ VERGİSEL SONUÇLARI
Türkiye’de ikamet eden kişilerin, yurtdışında bulunan işverenlerden elde ettikleri ücret gelirleri, Gelir Vergisi Kanunu’nun 23/14-a maddesi ve 147 No.lu Gelir Vergisi Tebliği’nde belirtilen şartlar sağlandığında gelir vergisinden muaf tutulabilir. Bu istisnanın uygulanabilmesi için belirli şartların sağlanması gerekmektedir.
Özellikle, merkezi yurtdışında bulunan kuruluşların Türkiye temsilciliklerinde görev yapan personele, doğrudan yurtdışındaki ana merkezden döviz olarak ödenen ücretler, bu şartlar sağlandığında GVK’nın 23. maddesinin 14. bendine göre gelir vergisinden muaf olacaktır. Ancak, serbest meslek faaliyetleri gibi danışmanlık hizmetleri bu istisnadan yararlanamaz. Dolayısıyla, yabancı işverenlerin Türkiye’deki personeline yapılan ödemelerin vergilendirilmesinde ilgili şartların dikkatlice değerlendirilmesi vergi cezalarından kaçınmak için büyük önem taşır.
Kaynakça:
Lebib Yalkın Haziran 2014 Sayılı Dergisi Güray Öğredik Makalesi S.2 Syf: 18
Yurtdışından Maaş Almanın Vergisel ve Hukuki Boyutu (cbhukuk.com)
https://www.verginet.net/dtt/11/ozelge-2023-3.aspx?ozID=3648
C&B Hukuk Bürosu https://www.cbhukuk.com/hizmetler/is-hukuku/
Av.Orbay Çokgör; İstanbul Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu olup, uluslararası alanda tanınmış çeşitli firmaların hukuk müşavirliğinde görev aldıktan sonra, New York ASA College’da Criminal Justice alanında yüksek lisans eğitimini tamamladı. 2014 yılında, C&B Hukuk Bürosu’nun kurucu ortaklarından biri olarak şirkete katıldı. Uzmanlık alanları arasında Uluslararası Davalar, Ticaret Hukuku, Sözleşmeler Hukuku, Gayrimenkul Hukuku ve Aile Hukuku bulunmaktadır. Ayrıca, 1980 Tarihli Lahey Konvansiyonu uyarınca Uluslararası Çocuk Kaçırma ve Müşterek Çocuğun İadesi’ne ilişkin davalarda görev almakta olup, Kinderontvoering kuruluşunun üyesidir.