Son yıllarda, vergi mükelleflerine ait bilgilerin güvenliği, yüksek profilli ihlaller ve kamuya yetkisiz ifşalarla vurgulanarak, en önemli endişe konusu haline gelmiştir.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Temsilciler Meclisi’nden yakın zamanda geçen Vergi Mükellefi Veri Koruma Yasası (Taxpayer Data Protection Act[1]), bu tür bilgilerin yetkisiz ifşası ile ilişkili cezaları güçlendirmeye yönelik önemli bir yasal çabayı temsil etmektedir.
Bu yazıda, anılan Yasa’nın ayrıntılı bir genel görünümü, arka planı ve mükellefler ile hassas verilerinin işlenmesi üzerindeki etkilerinin sunulması amaçlanmaktadır.
1. Daha güçlü cezalara ihtiyaç vardır
Vergi Mükellefi Veri Koruma Yasası, -HR8292 olarak da bilinir- vergi mükellefi bilgilerini içeren bir dizi rahatsız edici veri ihlaline yanıt olarak tanıtılmıştır. Özellikle, Charles Littlejohn adlı bir İç Gelir İdaresi (Internal Revenue Service-IRS) anlaşmalı tarafı, eski Başkan Donald Trump ve milyarderler Elon Musk ve Jeff Bezos gibi yüksek profilli kişiler de dâhil olmak üzere çok sayıda Amerikalının hassas vergi ayrıntılarını sızdırmıştır[2].
2017 ila 2021 arasında gerçekleşen bu ifşalar, The New York Times ve ProPublica gibi medya kuruluşlarına yapılmıştır. Littlejohn, eylemlerinin ciddiyetine rağmen nispeten hafif sonuçlarla karşı karşıya kalmıştır: sadece beş yıl hapis ve 5 bin dolar para cezası. Bu olay, mevcut cezaların yetersizliğini vurgulamış ve gelecekteki ihlalleri önlemek için yasal işlemleri teşvik etmiştir[3].
2. Vergi Mükellefi Veri Koruma Yasası’nın temel hükümleri
- Arttırılmış cezalar (increased penalties): Yetkisiz ifşalar artık 250 bin dolara kadar para cezası veya 10 yıla kadar hapis cezası gerektirmektedir ki; bu miktar önceki azami cezalardan önemli ölçüde daha yüksektir.
- Genişletilmiş koruma (expanded protections): Mevzuat, yalnızca beyannamelerin kendisini değil, tüm vergi mükellefi beyanname bilgilerini kapsayacak şekilde korumaları genişletmektedir.
- Muhbirlere yönelik koruma (whistleblower safeguards): Söz konusu Yasa, vergi mükelleflerine ait bilgilerin yetkisiz bir şekilde erişildiğini veya ifşa edildiğini bildiren muhbirleri korumaya yönelik hükümler içermektedir.
- Zorunlu bildirim (mandatory notification): IRS’in, vergi mükelleflerinin bilgilerinin tehlikeye girmesi durumunda 30 gün içinde onları bilgilendirmesi gerekmektedir.
- Yıllık raporlar (annual reports): Vergi İdaresi için Genel Hazine Müfettişi (reasury Inspector General for Tax Administration), yetkisiz erişim ve ifşa olaylarıyla ilgili olarak ABD Kongresi’ne yıllık raporlar sunmak zorundadır.
Vergi Mükellefi Veri Koruma Yasası’nın şunları sağlaması beklenmektedir:
- Vergi mükelleflerine ait bilgilere yetkisiz erişimin ve ifşanın engellenmesi;
- IRS içindeki hesap verebilirliğin artırılması;
- Kamuoyunun vergi sistemine olan güveninin artırılması,
- Veri ihlalleri konusunda daha fazla şeffaflık sağlanması.
3. Vergi mükelleflerinin mahremiyetinin korunması
Vergi Mükellefi Veri Koruma Yasası’nın temel amacı, vergi mükelleflerine ait bilgilerin yetkisiz ifşalarına karşı caydırıcılığın artırılmasıdır. Cezalar artırılarak, anılan Yasa ile potansiyel ihlalcilerin hassas vergi verilerinin çalınması ve ifşa edilmesinden caydırma amaçlanmaktadır. Bu yasama hamlesinin bu tür suçların sıklığını önemli ölçüde azaltması ve böylece Amerikan vergi mükelleflerinin mahremiyetini ve güvenliğini koruması beklenmektedir.
4. Vergi mükelleflerinin verilerinin daha güçlü bir şekilde korunmasının sağlanması
Vergi Mükellefi Veri Koruma Yasası’nın kabulü, vergi mükellefi bilgilerinin yetkisiz ifşasına karşı mücadelede önemli bir adım atılmasını sağlamaktadır. Cezaları güncelleyerek ve her ifşayı ayrı bir ihlal olarak ele alarak, mezkûr Yasa hassas vergi mükellefi verilerini korumak için gerekli yasal çerçeveyi güçlendirmektedir. İlerledikçe, bu mevzuatın etkinliği, Amerikalıların finansal gizliliğini koruma hedefini karşıladığından emin olmak için yakından izlenecektir.
[1] <https://www.congress.gov/bill/118th-congress/house-bill/8292/text>
[2] <https://tax.thomsonreuters.com/news/ways-and-means-chair-again-presses-irs-on-tax-data-security/>
[3] <https://tax.thomsonreuters.com/news/republicans-call-for-harsher-data-leak-penalties-irs-tightens-security/>
1966 yılında, Gence-Borçalı yöresinden göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak Ardahan/Çıldır’da doğdu [merhume Anası (1947-10 Temmuz 2023) Erzurum/Aşkale; merhum Babası ise Ardahan/Çıldır yöresindendir]. 1984 yılında yapılan sınavda Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü kazandı. 1985 yılında Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümüne yatay geçiş yaptı ve 1988’de Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü birincilikle, Fakülteyi ise 11’inci olarak bitirdi.
1997 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Denver şehrinde yer alan ‘Spring International Language Center’da; 65’inci dönem müdavimi olarak 2008-2009 döneminde Milli Güvenlik Akademisi’nde (MGA) eğitim gördü ve MGA’dan dereceyle mezun oldu. MGA eğitimi esnasında ‘Sınır Aşan Sular Meselesi’, ‘Petrol Sorunu’ gibi önemli başlıklarda bilimsel çalışmalar yaptı.
Türkiye’de Yatırımların ve İstihdamın Durumu ve Mevcut Ortamın İyileştirilmesine İlişkin Öneriler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü);
Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yaşanan Sorunlar ve Alınması Gereken Önlemler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü, Sevinç Akbulak ile birlikte);
Kayıp Yıllar: Türkiye’de 1980’li Yıllardan Bu Yana Kamu Borçlanma Politikaları ve Bankacılık Sektörüne Etkileri (Bankalar Yeminli Murakıpları Vakfı Eser Yarışması, Övgüye Değer Ödülü, Emre Kavaklı ve Ayça Tokmak ile birlikte);
Türkiye’de Sermaye Piyasası Araçları ve Halka Açık Anonim Şirketler (Sevinç Akbulak ile birlikte) ve Türkiye’de Reel ve Mali Sektör: Genel Durum, Sorunlar ve Öneriler (Sevinç Akbulak ile birlikte) başlıklı kitapları yayımlanmıştır.
Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı Esasları ve Yedek Akçeler (Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal TEKİNALP’e Armağan, Cilt I; 2003), Anonim Şirketlerin Halka Açılması (Muğla Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Tartışma Tebliğleri Serisi II; 2004) ile Prof. Dr. Saim ÜSTÜNDAĞ’a Vefa Andacı (2020), Cilt II, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler (2021), Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler II (2021), Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler (2021), Ticari İşletme Hukuku Fasikülü (2022), Ticari Mevzuat Notları (2022), Bilimsel Araştırmalar (2022), Hukuki İncelemeler (2023), Prof. Dr. Saim Üstündağ Adına Seçme Yazılar (2024), Hukuka Giriş (2024) başlıklı kitapların bazı bölümlerinin de yazarıdır.
1992 yılından beri Türkiye’de yayımlanan otuza yakın Dergi, Gazete ve Blog’da 2 bin 500’ü aşan Telif Makale ve Telif Yazı ile tamamı İngilizceden olmak üzere Türkçe Derleme ve Türkçe Çevirisi yayımlanmıştır.
1988 yılında intisap ettiği Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) uzman yardımcısı, uzman (yeterlik sınavı üçüncüsü), başuzman, daire başkanı ve başkanlık danışmanı; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı GSM 1800 Lisansları Değerleme Komisyonunda üye olarak görev yapmış, ayrıca Vergi Konseyi’nin bazı alt çalışma gruplarında (Menkul Sermaye İratları ve Değer Artış Kazançları; Kayıt Dışı Ekonomi; Özkaynakların Güçlendirilmesi) yer almış olup; halen başuzman unvanıyla SPK’da çalışmaktadır.
Hayatı dosdoğru yaşamak ve çalışkanlık vazgeçilmez ilkeleridir. Ülkesi ‘Türkiye Cumhuriyeti’ her şeyin üstündedir.