Yapay zekânın (artificial intelligence) eğitime entegrasyonu, sınıfları küresel olarak dönüştürmekte ve Kore Cumhuriyeti bu devrimin ön saflarında yer almaktadır. Dünyanın teknolojik olarak en gelişmiş ülkelerinden biri olan Kore, eğitim kalitesini artırmak için yapay zekâdan yararlanıyor ve hem öğretmen liderliğinde hem de yapay zekâ destekli yeni bir sınıf dinamiği yaratıyor. Bu dönüşüm yalnızca öğrenme sonuçlarını iyileştirmekle ilgili değil, aynı zamanda eğitimdeki aşırı rekabet, azalan öğrenci nüfusu ve öğretmenlik mesleğine yönelik değişen talepler gibi acil zorlukların ele alınmasıyla da ilgilidir.
1. Kore Eğitiminde Yapay Zekânın Bağlamı
Kore’nin eğitime olan bağlılığı uzun zamandır ekonomik başarısının temel taşı olmuş, evrensel yükseköğrenime ve Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (Programme for International Student Assessment-PISA) gibi uluslararası değerlendirmelerde öğrencilerin sürekli olarak yüksek performans göstermesine yol açmıştır.
Bu etkileyici başarılara rağmen, ülke birkaç kalıcı zorlukla karşı karşıyadır. Kore’deki öğrenciler üniversiteye giriş için yoğun bir rekabetle karşı karşıya kalırken, aynı zamanda özellikle yapay zekâ ve dijital okuryazarlık alanında yeni beceriler talep eden bir iş piyasasıyla da karşı karşıyadır. Azalan öğrenci nüfusuyla, mevcut eğitim modeli daha az sürdürülebilir hale gelmektedir.
Bu zorlukların üstesinden gelmek için Kore hükümeti, özünde yapay zekâ bulunan cesur bir dijital dönüşüm stratejisi benimsemiştir. Bu strateji, Kovid-19 salgını sırasında önemli bir ivme kazanmış ve çevrimiçi öğrenme araçlarının benimsenmesini hızlandırmış ve daha esnek, kişiselleştirilmiş eğitime olan ihtiyacı vurgulamıştır.
Şubat 2023’te Eğitim Bakanlığı, yapay zekâyı kamu eğitim sistemine derinlemesine entegre etmek için iddialı bir plan açıklamıştır. Bu planın temel bir bileşeni, her öğrenci için öğrenme deneyimlerini kişiselleştirmek için yapay zekâdan yararlanan dijital ders kitaplarının geliştirilmesidir.
2. Yapay Zekâ Dijital Ders Kitapları ve Sınıf Dönüşümü
Kore’nin yapay zekâ eğitim stratejisinin merkezinde yapay zekâ dijital ders kitaplarının oluşturulması yer alır. Bu gelişmiş araçlar, geleneksel ders kitaplarından birkaç şekilde önemli bir sapmayı işaret eder:
- Yapay zekâ tabanlı ders yazılımı entegrasyonu (artificial intelligence-based courseware integration): Yapay zekâ, kişiselleştirilmiş öğrenme deneyimlerinin sunulmasını destekler.
- Gerçek zamanlı veri toplama (real-time data collection): Bu ders kitapları, öğrenci performans verilerini gerçek zamanlı olarak toplar ve analiz eder, böylece sürekli geri bildirim sağlanır.
- Uyarlanabilir öğrenme (adaptive learning): Sistem, her öğrencinin bireysel ihtiyaçlarını karşılamak için içeriği kişiselleştirir, materyalin hızını ve zorluk derecesini ayarlar.
- Öğretmen desteği (teacher support): Yapay zekâ destekli dijital ders kitapları, öğretmenlerin öğrenci performansına ilişkin ayrıntılı öngörülere dayanarak talimatlarını uyarlamalarına yardımcı olarak daha etkili ve hedef odaklı bir öğretimi teşvik eder.
Yapay zekâ dijital ders kitaplarının dağıtımı 3, 4, 7 ve 10. sınıflar için Mart 2025’te başlayacak ve özel eğitim için İngilizce, matematik, bilgi ve Korece gibi konuları kapsayacaktır. Plan, bu dağıtımı 2028 yılına kadar tüm okullarda tam uygulama ile sosyal bilgiler ve fen bilimleri gibi ek konulara genişletmektir. Kore, ülke çapında yapay zekâ dijital ders kitaplarını tanıtan dünyadaki ilk ülke olacak ve dijital tabanlı eğitime doğru büyük bir değişimin sinyalini verecektir.
Ancak, yapay zekâ dijital ders kitaplarının tanıtımı nihai hedef değil, sınıfın daha geniş bir dönüşümü için bir katalizördür. Bu değişim öğretmen liderliğindedir ve eğitimciler bu yapay zekâ destekli ortamda yeni roller üstlenirler.
Bu yeni modelde öğretmenler, bilgiyi aktarmaktan projeler, problem çözme ve iş birliği yoluyla öğrenmeyi kolaylaştırmaya geçerek bir tür “kolaylaştırıcılar” (facilitators) haline gelmektedir. Öğretmenler ayrıca daha çok mentorluk, koçluk ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirmeye odaklanacak ve rutin görevleri yapay zekâ destekli araçlara bırakacaktır.
Yeniden tanımlanan bu rol, sınıfların yapay zekânın öğretimin temel işini değiştirmek yerine geliştirdiği, insan merkezli bir ortam olmasını sağlar.
3. Öğretmen Eğitimi ve Sınıf Devrimi
Yapay zekânın başarılı bir şekilde entegre edilmesinin öğretmen eğitimine bağlı olduğunu kabul eden Kore, eğitimcileri güçlendirmeyi amaçlayan çeşitli büyük ölçekli girişimler başlatmıştır.
Bu çerçeve, eğitim ve profesyonel öğrenme toplulukları aracılığıyla öğretmenleri yapay zekâ destekli, insan merkezli öğretim için gereken becerilerle donatır. Kore, 2026 yılına kadar tüm öğretmenleri sınıf inovasyonu için dijital teknolojinin etkili kullanımı konusunda eğitmeyi amaçlamaktadır. Bu öğrenme toplulukları aracılığıyla öğretmenler ayrıca yapay zekâyı sınıflarına güvenli bir şekilde entegre etmek için en iyi uygulamaları ve stratejileri paylaşabileceklerdir.
Kore hükümeti, daha geniş yapay zekâ destekli eğitim yatırımının bir parçası olarak öğretmen eğitimi için üç yıl (2024-2026) boyunca yaklaşık 740 milyon dolar ayırmıştır. Bu çaba, öğretmenlerin yalnızca yeni araçları benimsemeye hazır olmalarını değil, aynı zamanda öğrenci öğrenimini geliştirmek için yapay zekâdan yararlanan yenilikçi öğretim modellerinin tasarımına ve uygulanmasına öncülük etme yetkisine sahip olmalarını da sağlar.
4. Dijital Altyapı ve Düzenleyici Çerçeve
Bu sınıf devrimini desteklemek için Kore, dijital altyapıya büyük yatırımlar yapmaktadır. İlköğretim ve Ortaöğretimde Dijital Altyapı için İyileştirme Planı (Improvement Plan for Digital Infrastructure in Primary and Secondary Education[1]), yapay zekâ dijital ders kitapları için en uygun ortamı yaratmak amacıyla aşağıdakileri içerir:
- Cihazların dağıtımı ve yönetimi (distribution and management of devices): Tüm okullar gerekli cihazlarla (öğrenci başına bir cihaz) donatılacak ve kapsamlı kullanım yönergeleri sunulacaktır.
- Ağ ortamı (network environment): Ülke genelindeki okul ağları, entegre bir yönetim sistemine sahip yapay zekâ dijital ders kitapları için yükseltilecektir.
- Destek personeli (support personnel): Dijital eğitmenler, yapay zekâ dijital ders kitabı dersleri ve cihaz yönetimi konusunda yardımcı olacak ve her eğitim ofisinde teknoloji merkezleri kurulacaktır.
Ayrıca, Yapay Zekâ Dijital Ders Kitabı Geliştirme Yönergeleri/Kılavuzları (Artificial Intelligence Digital Textbook Development Guidelines[2]), yapay zekânın eğitimde sorumlu bir şekilde kullanılmasını sağlamak için düzenleyici bir çerçeve sağlar. Kore’nin Kişisel Bilgi Koruma Yasası (Personal Information Protection Act) ile uyumlu olan yönergeler, veri şifreleme, güvenli bulut depolama ve diğer amaçlar için veri kullanımının yasaklanması (data encryption, secure cloud storage, and prohibition on data usage for other purposes) gibi katı veri gizliliği önlemlerini zorunlu kılar. Bu standartlar, yapay zekânın teknolojiye olan güveni korurken eğitimi zenginleştirmesini sağlar.
5. Tekrarlı Uyarlama ve Yarı Deneysel Değerlendirme
Kore’nin eğitimde yapay zekâya yaklaşımının bir özelliği, sürekli iyileştirmeye olan bağlılığıdır. Eğitim Bakanlığı, Metropolitan Eğitim Ofisleri ile iş birliği içinde kapsamlı bir değerlendirme ve izleme çerçevesi tasarlamaktadır. Bu şunları içerir:
- Pilot test (pilot testing): Yapay zekâ ders materyalleri, yapay zekâ dijital ders kitabı prototipleri ve yeni öğretim uygulamaları, yapay zekâ dijital ders kitaplarının tam olarak tanıtılmasından önce belirli okullarda denenir.
- Veri toplama ve analizi (data collection and analysis): Yapay zekâ araçlarının etkinliğini değerlendirmek için öğrenci performans verileri toplanır ve analiz edilir.
- Etki değerlendirmesi (impact evaluation): Yapay zekâ entegrasyonunun öğrenme çıktıları, öğretmen etkinliği ve sınıf dinamikleri üzerindeki etkisini ölçmek için titiz yöntemler kullanılacaktır.
Bu yinelemeli yaklaşım, yapay zekâ destekli eğitimin sürekli olarak iyileştirilmesine ve uyarlanmasına olanak tanır ve sistemin gerçek dünya geri bildirimlerine yanıt olarak evrimleşmesini sağlar. Bu değerlendirmelerden elde edilen kavrayışlar yalnızca ulusal politikayı şekillendirmekle kalmaz, aynı zamanda yapay zekânın eğitimdeki rolüne ilişkin küresel anlayışa da katkıda bulunur. Kore’nin yapay zekâ devrimi, dünya çapındaki öğrenciler için daha etkili, eşitlikçi ve ilgi çekici öğrenme deneyimlerinin önünü açarak küresel bir dönüşüme ilham verme potansiyeline sahiptir.
[1] <https://www.moe.go.kr/boardCnts/viewRenew.do?boardID=294&lev=0&statusYN=W&s=moe&m=020402&opType=N&boardSeq=98896>
[2] <https://www.keris.or.kr/main/na/ntt/selectNttInfo.do?mi=1051&nttSn=40282>
1966 yılında, Gence-Borçalı yöresinden göç etmiş bir ailenin çocuğu olarak Ardahan/Çıldır’da doğdu [merhume Anası (1947-10 Temmuz 2023) Erzurum/Aşkale; merhum Babası ise Ardahan/Çıldır yöresindendir]. 1984 yılında yapılan sınavda Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü kazandı. 1985 yılında Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümüne yatay geçiş yaptı ve 1988’de Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye bölümünü birincilikle, Fakülteyi ise 11’inci olarak bitirdi.
1997 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Denver şehrinde yer alan ‘Spring International Language Center’da; 65’inci dönem müdavimi olarak 2008-2009 döneminde Milli Güvenlik Akademisi’nde (MGA) eğitim gördü ve MGA’dan dereceyle mezun oldu. MGA eğitimi esnasında ‘Sınır Aşan Sular Meselesi’, ‘Petrol Sorunu’ gibi önemli başlıklarda bilimsel çalışmalar yaptı.
Türkiye’de Yatırımların ve İstihdamın Durumu ve Mevcut Ortamın İyileştirilmesine İlişkin Öneriler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü);
Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yaşanan Sorunlar ve Alınması Gereken Önlemler (Maliye Hesap Uzmanları Vakfı Araştırma Yarışması İkincilik Ödülü, Sevinç Akbulak ile birlikte);
Kayıp Yıllar: Türkiye’de 1980’li Yıllardan Bu Yana Kamu Borçlanma Politikaları ve Bankacılık Sektörüne Etkileri (Bankalar Yeminli Murakıpları Vakfı Eser Yarışması, Övgüye Değer Ödülü, Emre Kavaklı ve Ayça Tokmak ile birlikte);
Türkiye’de Sermaye Piyasası Araçları ve Halka Açık Anonim Şirketler (Sevinç Akbulak ile birlikte) ve Türkiye’de Reel ve Mali Sektör: Genel Durum, Sorunlar ve Öneriler (Sevinç Akbulak ile birlikte) başlıklı kitapları yayımlanmıştır.
Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı Esasları ve Yedek Akçeler (Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal TEKİNALP’e Armağan, Cilt I; 2003), Anonim Şirketlerin Halka Açılması (Muğla Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Tartışma Tebliğleri Serisi II; 2004) ile Prof. Dr. Saim ÜSTÜNDAĞ’a Vefa Andacı (2020), Cilt II, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler (2021), Prof. Dr. Saim Üstündağ’a İthafen İlmi Makaleler II (2021), Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler (2021), Ticari İşletme Hukuku Fasikülü (2022), Ticari Mevzuat Notları (2022), Bilimsel Araştırmalar (2022), Hukuki İncelemeler (2023), Prof. Dr. Saim Üstündağ Adına Seçme Yazılar (2024), Hukuka Giriş (2024) başlıklı kitapların bazı bölümlerinin de yazarıdır.
1992 yılından beri Türkiye’de yayımlanan otuza yakın Dergi, Gazete ve Blog’da 2 bin 500’ü aşan Telif Makale ve Telif Yazı ile tamamı İngilizceden olmak üzere Türkçe Derleme ve Türkçe Çevirisi yayımlanmıştır.
1988 yılında intisap ettiği Sermaye Piyasası Kurulu’nda (SPK) uzman yardımcısı, uzman (yeterlik sınavı üçüncüsü), başuzman, daire başkanı ve başkanlık danışmanı; Özelleştirme İdaresi Başkanlığı GSM 1800 Lisansları Değerleme Komisyonunda üye olarak görev yapmış, ayrıca Vergi Konseyi’nin bazı alt çalışma gruplarında (Menkul Sermaye İratları ve Değer Artış Kazançları; Kayıt Dışı Ekonomi; Özkaynakların Güçlendirilmesi) yer almış olup; halen başuzman unvanıyla SPK’da çalışmaktadır.
Hayatı dosdoğru yaşamak ve çalışkanlık vazgeçilmez ilkeleridir. Ülkesi ‘Türkiye Cumhuriyeti’ her şeyin üstündedir.