| Yazar |
:
Prof. Dr. O. Gökhan Antalya
|
| Basım Tarihi |
:
Ekim
2018 |
| Sayfa Sayısı |
: 390 |
| Kağıt Türü |
: 1. Hamur |
| Kapak Türü |
: Karton |
| Basım Yeri |
: İstanbul |
| ISBN |
: 978-605-315-195-1 |
| Boyut |
: 16*23 |
| Dili |
: Türkçe |
Eşya Hukuku serisinin ikinci cildini oluşturan bu kitap, TMK’nun dördüncü kitabının üçüncü kısmında, 973 ile 996 ncı maddeleri arasında düzenlenen zilyetliği ele almaktadır. Çalışmada, zilyetlik, zilyetlik çeşitleri, zilyetliğin kazanılması ve kaybedilmesi, zilyetliğin korunması, zilyetliğin hakkın olgusu olarak korunması, haksız zilyedin sorumluluğu konuları incelenmiştir.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ V
KISALTMALAR VII
İKİNCİ BÖLÜM
ZİLYETLİK
§ 4. GENEL OLARAK ZİLYETLİK 1
I. ZİLYETLİĞİN HUKUKİ OLGU OLARAK YERİ VE FONKSİYONU 1
II. YASAL DÜZENLENMESİ 3
III. İNCELEME SİSTEMATİĞİMİZ 5
§ 5. ZİLYETLİK KAVRAMI 7
I. GİRİŞ 7
A. Genel Olarak 7
B. Terim 7
C. Tarihi Gelişimi 8
II. TANIM 9
III. KONUSU 11
IV. HUKUKİ NİTELİĞİ 13
A. Hak Görüşü 13
1. Ayni Hak Görüşü 13
2. Nispi Hak Görüşü 14
B. Hukuki Durum Görüşü 14
V. UNSURLARI 15
A. Temel Görünüm Şekli: Eşya Zilyetliği 16
1. Fiili Hâkimiyet 16
a. Genel Olarak 16
b. Fiili (Maddi) Etki 17
c. Mekansal Fiili (Maddi) İlişki 17
d. Maddi (Fiili) Mekansal İlişkinin Sürekliliği 18
e. Fiili Hâkimiyetin Görünürlüğü 19
2. Hâkimiyet İradesi 20
a. Genel Olarak 20
b. Niteliği 22
aa. Doğal İrade 22
bb. Genel İrade 23
cc. Özel Durumlar 23
B. İstisnai Görünüm Şekilleri 24
1. Hak Zilyetliği 24
a. Kavram 24
b. Hukuki Olguları 24
aa. Taşınmaz Üzerine İrtifak Hakkı veya Taşınmaz Yükünden
Doğan Bir Hak Olmalı 24
bb. Hak Fiilen Kullanılmalı 26
c. Hukuki Sonucu 26
2. Fiktif (Sanal) Zilyetlik 27
a. Mirasçıların Zilyetliği 27
b. Bulunmuş Eşyanın Teslim Edildiği Kişilerin Zilyetliği 28
VI. BENZER KAVRAMLARDAN AYIRT EDİLMESİ 28
A. Mülkiyetten 28
B. Hayvan Bulunduran ve İşletenden 29
C. Hizmet Zilyedinden 29
1. Genel Olarak 29
2. Zilyet Sahibine Yardım İlişkisinde Talimata Bağlılık 30
3. Talimata Bağlılık İlişkisinin Görünürlüğü 32
4. Kavram 32
5. Zilyetlikten Ayırt Edilmesi 33
6. Organın Zilyetliği ve Hizmet Zilyetliği 35
7. Banka Kasa Sözleşmesinde 36
VII. FONKSİYONLARI 37
A. Toplumsal Düzeni ve Güvenliği (Huzuru) Sağlama Fonksiyonu 37
1. Huzur Fonksiyonu 37
2. Huzur Fonksiyonunu Açıklayan Görüşler 38
a. Huzur Teorisi 38
b. Süreklilik Teorisi 38
c. Görüşümüz 39
3. Hukuki Koruma Fonksiyonu 39
B. Aleniyeti Sağlama Fonksiyonu 39
1. Hakkı Kurma Etkisi 40
2. Hakkı Zamanaşımı ile Kazandırma Etkisi 40
3. Karine Etkisi 40
4. Güvenin Korunması Etkisi 40
§ 6. ZİLYETLİK ÇEŞİTLERİ 41
I. GİRİŞ 41
II. DOLAYLI ZİLYETLİK - DOLAYSIZ ZİLYETLİK 41
A. Genel Olarak 41
B. Çeşitleri 43
1. Dolaysız Zilyetlik 43
2. Dolaylı Zilyetlik 44
C. Hukuki Sonuçları 44
1. Zilyetliğin Korunmasında 45
2. Taşınır Mülkiyetinin Zamanaşımı ile Kazanımında 45
3. Kaybedilen Eşyada 46
III. BASİT ZİLYETLİK - KADEMELİ ZİLYETLİK 46
A. Basit (Yalın) Zilyetlik 47
B. Kademeli Zilyetlik 47
1. Genel Olarak 47
2. Kademeli Geçerli Katılım İlişkisi ve Zilyetliğe Katılım İradesi 48
3. İkili Kademenin Çeşitleri 51
a. Asli Zilyetlik 51
b. Fer’i Zilyetlik 51
c. Başkası İçin Zilyet 52
4. Hukuki Sonuçları 53
a. Temel Sonuç: Asli Zilyedin Fiili Hâkimiyeti Sona Erse Bile
Fer’i Zilyetle Birlikte Zilyet Olması (Fiksiyon Zilyet) 53
b. Eşler Arasında 54
c. Ön Mirasçı Art Mirasçı 54
d. Mülkiyeti Saklı Tutma Sözleşmesinde 54
IV. KENDİSİ İÇİN ZİLYET - BAŞKASI İÇİN ZİLYET 55
A. Kendisi İçin Zilyet 55
1. Genel Olarak 55
2. Ayni Hak (Malik) Sahibi Sıfatıyla Zilyet - Başka Sıfatla Zilyet 56
B. Başkası İçin Zilyet 56
V. BÜTÜN (TAM) ZİLYET – KISMİ ZİLYET 57
VI. HAKKA DAYANAN ZİLYET – HAKSIZ ZİLYET 58
A. Hakka Dayanan Zilyet 58
B. Haksız Zilyet 58
1. Genel Olarak 58
2. Çeşitleri 59
a. İyiniyetli Haksız Zilyet 59
b. Kötüniyetli Haksız Zilyet 59
VII. TEK BAŞINA ZİLYETLİK – BİRLİKTE ZİLYETLİK 59
A. Tek Başına Zilyetlik 59
B. Birlikte Zilyetlik 60
1. Genel Olarak 60
2. Ayrılması ve Mülkiyet Çeşitleriyle Olan İlişkisi 61
3. Çeşitleri 62
a. Elbirliği (İştirak Halinde) Zilyetlik 62
b. Paylı (Müşterek) Zilyetlik 62
c. Yan Zilyet 63
4. Hukuki Sonuçları 63
§ 7. ZİLYETLİĞİN KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ 65
I. GENEL OLARAK 65
II. ZİLYETLİĞİN KAZANILMASI 66
A. Zilyetliği Kazanma Yolları 66
1. Genel Olarak 66
2. Aslen Kazanma 68
a. Kavram 68
b. Hukuki Olguları 69
aa. Objektif Unsur 69
bb. Subjektif Unsur: Aslen Kazanma (Hâkimiyet) İradesi 70
c. Zilyetliği Haklı Aslen Kazanma – Zilyetliği Haksız Aslen
Kazanma 71
3. Devren Kazanma 71
a. Kavram 71
b. Zilyetliğin Devri İle Mülkiyetin Devri Arasındaki İlişki 72
c. Çeşitleri 75
aa. Genel olarak 75
bb. Eşyanın Teslimi İle Zilyetliğin Kazanımı 76
aaa. Genel Olarak 76
bbb. Çeşitleri 77
(1). Hazırlar Arasında Devir 77
(a.). Eşyanın Teslimi 77
(b.). Eşyada Hâkimiyeti Sağlayacak Araçların Teslimi 78
(2). Tarafların Zilyetliğin Teslimle Devrinde Uzlaşması 79
(a.). Zilyetliğin Teslimle Devrinde Anlaşma 79
(b.). Zilyetlik Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 81
(c.). Üçüncü Kişi Yararına Bağışta Bağışlananın
Zilyetliği 82
(3). Hazır Olmayanlar Arasında Devir (Temsilciye Teslim) 82
(a.). Genel Olarak 82
(b.). Niteliği 83
ccc. Hukuki Sonucu 85
(1). Zilyet Temsilcisi Doğrudan Temsilci ise 86
(2). Zilyet Temsilcisi Dolaylı Temsilci ise 87
(3). Yetkisiz Zilyet Temsilcisi 87
(4). Vekaletsiz İşgörenin Temsili 87
cc. Eşyanın Teslimi Olmaksızın Zilyetliğin Kazanımı
(Zilyetlik Sözleşmesi İle Zilyetliğin Kazanımı) 87
aaa. Genel Olarak 87
bbb. Zilyetlik Sözleşmesi 89
(1). Genel Olarak 89
(2). Sözleşme Niteliği 90
(3). Tarafların İradi Temsili 91
(4). Zilyetlik Sözleşmesinin Sebep İşlemden Soyutluğu 92
(5). Çeşitleri 93
(a.). Zilyetliğe Açık Durumunun Devri 93
(aa.). Kavram 94
(bb.). Hukuki Olguları 95
(aaa.). Devredenin Eşya Üzerinde
Doğrudan Zilyet Olması 95
(bbb.). Üzerinde Zilyetlik Kurulabilmeye
Elverişli Açık Eşya Olmalı 95
(ccc.). Zilyetlik Sözleşmesi 96
(cc.). Hukuki Sonucu 97
(b.). Kısa Elden Zilyetliğin Devri 97
(aa.). Kavram 97
(bb.). Hukuki Olguları 98
(aaa.). Zilyetliği Kazanacak Olanın
Hâlihazırda Zilyet Olması 99
(bbb.). Kısal Elden Zilyetliğin Devri
Sözleşmesi 99
(aaaa.). Genel Olarak 99
(bbbb.). Niteliği 99
(cc.). Hukuki Sonuçları 100
dd. Hükmen Teslim 100
aaa. Genel Olarak 100
bbb. Kavram 101
ccc. Hukuki Olguları 102
(1). Devredenin Özel Bir Hukuki İlişkiye Dayanarak
Eşyaya Dolaysız Zilyet Kalması 103
(a.). Devredenin Dolaysız Zilyet Kalması 103
(b.). Özel Hukuki İlişki 103
(c.). Somut Hükmen Teslim 105
(d.). Uygulama Alanı 105
(e.). İspatı 106
(2). Hükmen Teslim Sözleşmesi 106
(a.). Genel Olarak 106
(b.). Zilyetliğin Devredilmesine İlişkin Sözleşme:
Zilyetliğin Hükmen Teslimi Sözleşmesi 107
ddd. Hukuki Sonuçları 108
eee. Özel Durumlar 109
(1). Elden Bağışlama 109
(2). Teslim şartlı rehin 109
(a.). Genel Olarak 109
(b.). Hükmen Teslimle Kanuna Karşı Hile 109
ee. Zilyetliğin Havalesi 111
aaa. Genel Olarak 111
bbb. Kavram 111
ccc. Hukuki Olguları 112
(1). Dolaylı Zilyet Olunan Bir Eşyanın Devri Söz
Konusu Olmalı 113
(2). Üçüncü Kişinin Özel Bir Hukuki İlişkiye Dayanarak
Eşyaya Dolaysız Zilyet Olması 113
(a.). Genel Olarak 113
(b.). İstihkak Hakkından Talebin Ayrılmasında
Hükmen Teslim 115
(3). Zilyetliğin Havalesi Sözleşmesi 115
ddd. Hukuki Sonuçları 117
(1). Zilyetliğin Havalesi Sözleşmesinin Tarafları
Arasındaki İlişki 117
(2). Zilyetliğin Havalesi Sözleşmesi Tarafları ile
Üçüncü Kişi (Dolaysız Zilyet) Arasındaki İlişki 118
(a.). Genel Olarak 118
(b.). Niteliği 119
(c.). Bildirimin Şekli 119
(d.). Bildirimin Hukuki Sonuçları 120
(aa.). Bildirimden Önce 120
(bb.). Bildirimden Sonra 120
(e.). Dolaysız Zilyedin Eşyayı Geri Vermekten
Kaçınması 121
eee. Özel Durumlar 124
ff. Emtiayı Temsil Eden Evrakların Teslimi 124
aaa. Genel Olarak 124
bbb. Hukuki Olguları 125
(1). Emtia Taşıyıcıya ya da Ardiyeciye veya Umumi
Mağazaya Bırakılmış Olmalı 125
(2). Emtiayı (Eşyayı) Temsil Eden Kıymetli Evrak
Teslim Edilmeli 126
ccc. Hukuki Sonucu 129
(1). Emtianın Teslim Edilmiş Sayılması 129
(2). Verme Yükümlülüğünde Hapis Hakkı 131
(3). İyiniyetli Emtiayı Teslim Alanın Korunması 132
III. ZİLYETLİĞİN KAYBEDİLMESİ 132
A. Genel Olarak 132
B. Fiili Hâkimiyetinin Sürekli Kaybedilmesi 133
1. Fiili Hâkimiyetin Geçici Kaybı veya Sürekli Kaybı Kavramı 133
2. Fiili Hâkimiyetin Sürekli Kaybıyla Zilyetliğin Kaybedilmesi 136
a. Zilyedin Rızası ile Zilyetliğin Kaybedilmesi 136
b. Zilyedin Rızası Dışında Zilyetliğin Kaybedilmesi 138
§ 8. ZİLYETLİĞİN KORUNMASI 139
I. ZİLYETLİĞİN KORUNMASININ AMACI VE FONKSİYONU 139
A. Genel Olarak 139
B. Zilyetliğin Korunmasının Sebebi 139
1. Genel Olarak 139
2. Eşya Üzerindeki Haklardan Bağımsızlığı ve Bunlarla İlişkisi 140
3. Konusu 141
C. Hukuki Olguları 141
1. Zilyetliği İhlal (El Atma) 142
a. Zilyetliğin Korunmasında Hareket Noktası: Zilyetlik Olgusu 142
b. Zilyetliğin İhlali (Zilyetliğe El Atma) 142
aa. Zilyetliğin İnsan Fiili İle İhlali 142
bb. Failin Kusurunun Aranmaması 143
2. Zilyetliğin Hukuka Aykırı Olarak İhlali (Zilyetliğe Yasak El
Atma) 143
a. Genel Olarak 143
b. Görünüm Şekilleri: Zilyeliğin Gaspı (Elinden Alınması) ve
Zilyetliğe Saldırı 144
aa. Zilyetliğin Gaspı (Elinden Alınması) 144
bb. Zilyetliğe Saldırı 145
3. Hukuka Uygunluk Sebebinin Bulunmaması 147
a. Özel Hukuktan Kaynaklanan Hukuka Uygunluk Sebepleri 147
aa. Genel Olarak 147
bb. Zilyedin Rızası 148
b. Kamu Hukukundan Kaynaklanan Hukuka Uygunluk Sebepleri 148
D. Zilyetliği Korunan Kişi: Zilyet 149
1. Genel Olarak 149
2. Hak Zilyetinin Durumu 149
3. Kademeli Zilyetlikte 150
a. Asli Zilyet ve Fer’i Zilyet İlişkisinde 150
b. Dolaylı Zilyet ve Dolaysız Zilyet İlişkisinde 151
4. Hizmet Zilyetinin Durumu 152
5. Birlikte Zilyetlik ve Elbirliği ile Zilyetlik 152
E. Zilyetliğin Korunması Talepleri ile Haklardan Doğan Davalar
Arasındaki İlişki 153
F. Hukuki Sonucu 154
1. Genel Olarak 154
2. Zilyedin Kuvvet Kullanarak Zilyetliğini Koruması 155
a. Genel Olarak 155
b. Zilyedin Savunma Yetkisinin (Kuvvet Kullanma Hakkının)
Hukuki Olguları 156
aa. Zilyetliğe Olan Hukuka Aykırı İhlalin Başlamış ve Halen
Devam Ediyor Olması 156
bb. Sınırı: Durumun Haklı Gösterdiği Derece Kuvvet
Kullanılması 158
aaa. Kuvvet Kullanmanın Saldırıyla Orantılı Olması İlkesi 158
bbb. Savunma hakkının Sınırının Aşılması (Orantısız
Kuvvet Kullanma) 159
cc. Zilyetliğe Aykırılığın Hukuka Aykırı Olması 160
c. Savunma Yetkisinin Tarafları 160
aa. Savunma Yetkisinin Aktif Tarafı: Zilyet 160
bb. Savunma Yetkisinin Pasif Tarafı: Gasp veya Saldırgan 161
d. Savunma Yetkisi 162
aa. Zilyetliği İhlal Eden Saldırıya Karşı Kuvvet Kullanarak
Defetme Yetkisi 162
aaa. Zilyetliği İhlal Eden Saldırıya Karşı Savunma Yetkisi 162
bbb. Meşru Müdafaa İçin Kuvvet Kullanarak İhlali
Defetme Yetkisi 163
bb. Zilyetliğin Elinden Alınmasına Karşı Kuvvet Kullanarak
Zilyetliği Geri Alma Yetkisi 163
aaa. Zilyetliğin Elinden Alınmasına Karşı Savunma 163
bbb. Kuvvet Kullanarak Zilyetliği Geri Alma Hakkı 163
(1). Taşınmazlarda El koyanı Kovma Hakkı 164
(2). Taşınırlarda Elinden Alma Hakkı 164
3. Dava Yoluyla Zilyetliğin Savunulması 164
a. Genel Olarak 164
b. Zilyetlik Davalarının Özelliği 165
c. Zilyetlik Davalarında Yargılama 167
d. Zilyetliğin Gaspında Zilyedin Dava Hakkı: Geri Verme
(Alma) Davası 167
aa. Terim 167
bb. Hukuki Olguları 168
cc. Korunan Kişi (Davacı Sıfatı/Aktif Dava Tarafı:
Davacı): Zilyet 169
aaa. Haksız Zilyedin Davacı Sıfatı 169
bbb. Dolaylı Zilyedin Davacı Sıfatı 169
ccc. Birlikte Zilyedin–Elbirliği ile Zilyetlerin Davacı
Sıfatı(ları) 171
(1). Birlikte Zilyet 171
(2). Elbirliği ile Zilyet 171
dd. Karşı taraf (Davalı Sıfatı/Pasif Dava Tarafı: Davalı): Gaspçı 172
ee. Hukuki Sonucu 173
aaa. Zilyetliğin Geri Verilmesi Talebi 173
(1). Genel Olarak 173
(2). Davalının Üstün Hakkı Savunması (Geri Vermekten
Kaçınma Hakkı) 174
bbb. Zilyetliğin Gaspından Dolayı Uğradığı Zararın
Tazminini Talep 176
e. Zilyetliğe Saldırıda Dava Hakkı 177
aa. Terim 178
bb. Hukuki Olguları 178
cc. Konusu 180
dd. Davacı Sıfatı ve Davalı Sıfatı 180
ee. Hukuki Sonucu 181
aaa. Zilyetliğe Saldırı Fiilinin veya Saldırı Sebebinin
Önlenmesi Davası 181
bbb. Saldırının Sona Erdirilmesi Davası 182
ccc. Zilyetliğe Saldırıdan Dolayı Uğradığı Zararın
Tazminini Talep 183
f. Dava Hakkının Düşmesi 185
aa. Genel Olarak 185
bb. Sürenin Niteliği (Hak Düşürücü Süre) 186
cc. Dava Hakkının Düşme Süresi 187
aaa. Dava Hakkının Düşeceği Kısa Süre 187
bbb. Dava Hakkının Düşeceği Uzun Süre 187
II. ZİLYETLİĞİN İDARİ YÖNDEN KORUNMASI 187
A. 3091 Sayılı Kanunun Uygulama Alanı: Taşınmazlar 188
B. Korumanın Amacı 190
C. Taşınmaz Zilyetliğine Tecavüz ve Müdahaleye Karşı İdari
Korunma 190
1. Tecavüz ve Müdahale Kavramları 190
2. Tecavüz ve Müdahale Sayılan Haller 191
3. Damlı Yapının Fuzuli İşgaline Koruma 191
D. Korumaya Yetkili İdari Makamın Yetki ve Görevi 192
E. İdari Makama Başvuru 192
1. Genel Olarak 192
2. Başvuruda Bulunma Süresi 193
3. Soruşturma ve İnfaz Giderleri 193
4. Başvuru Sahibinin Başvurusundan Vazgeçmesi 194
F. Soruşturma 194
1. Soruşturmacı Tayini 194
2. İlgililere Tebligat 194
3. Soruşturma 195
4. Şahitlerin Dinlenmesi ve Karar 196
5. Kroki Çizilmesi 197
6. Soruşturma Süresi 197
7. Tarafların Anlaşması 197
8. Soruşturma Evrakı ile Fezlekenin Yetkili Makama Verilmesi 197
G. Karar 198
1. Kararların On Beş Gün İçinde Verilmesi 198
2. İhtiyati Tedbirler Kararı Verilmiş Olması ve Verilebilmesi 198
3. Kararların Kesinliği 199
H. Anlaşmazlığın Dava Konusu Olması 199
I. Kararın Uygulanması: İnfaz 200
1. Genel Olarak 200
2. İnfaz 200
3. İnfazın Ertelenemeyeceği 202
4. Taşınmaz Mal Üzerindeki Ekim, Tesis ve Değişiklikler 202
5. İkinci ve Daha Sonraki Tecavüzler 203
§ 9. ZİLYETLİĞİN HAKKIN OLGUSU OLARAK KORUNMASI 205
I. GENEL OLARAK 205
A. Yasal Düzenlemesi 205
B. Zilyetliğin Hakkın Olgusu Olarak Korunmasının Amacı 206
C. Zilyetlik Olgusuna Dayanarak Zilyetliğin Korunmasından Farkı 207
D. Zilyetlik Olgusuna Dayanılarak Hakkın Korunması Araçları 208
II. ZİLYETLİK OLGUSUNA BAĞLANAN KARİNELER 208
A.Taşınırlarda Zilyetliğe Bağlanan Karineler 210
1. Genel Olarak 210
a. Zilyetliğin Haksız Olduğunun Görünüşten Anlaşılması 212
b. Karine Sonucu Hakkın Taşınır Üzerinde Zilyetlik Yetkisi
Vermesi 213
2. Asli Zilyetlikten Kaynaklanan Karine: Mülkiyet Karinesi 213
a. Taşınırın Halihazır Zilyedinin Mülkiyet Karinesi 213
aa. Karine Olgusu 214
bb. Karine sonucu 215
b. Taşınırın Önceki Zilyetinin Mülkiyet Karinesi 216
aa. Karine Olgusu 216
bb. Karine Sonucu 216
3. Fer’i Zilyetlikten Kaynaklanan Karine 217
a. İyiniyetli Malik Sıfatıyla Asli Zilyedin Mülkiyet Karinesine
Dayanılabilmesi 217
b. Sınırlı Ayni Hak Karinesi veya Nispi Hak Karinesi 219
B. Taşınmazlarda Zilyetliğe Bağlanan Karineler 221
1. Tapuya Kayıtlı Taşınmazlar 222
2. Tapuya Kayıtlı Olmayan Taşınmazlar 223
III. DAVADA ZİLYETLİK OLGUSUNA DAYANAN HAK
KARİNESİNE DAYANARAK TALEP VEYA SAVUNMA, HAKKA
DAYANABİLME 224
A. Davalının, Davada Zilyetlik Olgusunun Dayandırdığı Hakka
Dayalı Savunması 224
B. Davacının, Zilyetlik Olgusunun Dayandığı Hak Karinesi veya
Hakla Korunması, Özelikle Taşınır Davası 225
1. Davacının Zilyetlik Olgusunun Dayandığı Hak Karinesi veya
Hakka Dayanarak Korunması 225
2. Tarihi Kökleri 226
3. Haksız Zilyetlik Kazanımı Kavramı 226
4. Haksız Zilyetlik Kazanımında Eşyanın İadesi 227
a. Genel Olarak 227
b. Taşınır Davası 229
aa. Terim 229
bb. Kavram 229
cc. Hukuki Niteliği 231
aaa. Taşınır Davasının Hukuki Dayanağının Niteliği 231
bbb. Taşınır Davasının Niteliği 232
ccc. Kararın Kesinliği 233
dd. Konusu 234
ee. Tarafları 234
aaa. Davacı Sıfatı 235
(1). Genel Olarak 235
(2). Asli Zilyet ve Fer’i Zilyet 235
(3). Dolaysız Zilyet ve Dolaylı Zilyet 235
(4). Birlikte Zilyet 236
(5). Hizmet Zilyedi 237
bbb. Davalı Sıfatı 237
ff. Haksız Kazanımın İadesinde Temel Kriter Olarak:
İyiniyetli Kazanım ve Kötüniyetli Kazanım 238
aaa. Genel Olarak 238
bbb. İyiniyetle Kazanım 239
ccc. İyiniyetin Karine Olması 241
gg. Hukuki Olguları 242
aaa. Genel Olarak 242
bbb. Önceki Zilyedin (Davacının) Kazanımının İyiniyetli Olması 242
ccc. Hâlihazır Zilyedin (Davalının) Üstün Hak İddiasının Çürütülmesi 243
(1). Hâlihazır Zilyedin (Davalının) Zilyetliği Kötüniyetli
Kazanmış Olması 243
(2). Taşınırın Önceki Zilyedinin (Davacının) Elinden
Zilyetliğin Rıza Dışı Çıkmış Olması 245
(a.). Hukuki Olguları 245
(b.). Rıza Dışı Elden Çıkma Halleri 247
(c.). Dava Süresi 248
(aa.). Rıza Dışı Elden Çıkmış Eşyada 248
(bb.). Kötüniyetle Kazanımlara Karşı 249
(aaa.). Hukuki Sonucu 250
(bbb.). İyiniyetin Korunması 250
(aaaa.). Açık Arttırmadan, Pazardan
ya da Benzeri Eşya Satandan
İyiniyetle Edinme 250
(a’.). Genel Olarak 250
(b’.). İyiniyetin Kazananın
Edinme Yeri Bakımından
Korunması 251
(aa’.). Genel Olarak 251
(bb’.). Davacının Devir
(Çözüm) Bedelini Ödemesi 252
(c’.). Para ve Hamile Yazılı
Senetleri İyiniyetle Kazanma 254
(aa’.). Davada İspat
ve Savunma (İspat Yükü) 255
(aaa’.). Davacının
İddiası (İspat Yükü)
ve Davalının Savunması
(İspat Yükü) 255
(bbb’.). Davalının
Maddi Hakka Dayanan
Savunması 257
IV. TAŞINIR DAVASININ DİĞER DAVALARLA OLAN İLİŞKİSİ
VE KARŞILAŞTIRILMASI 258
A. Zilyetliği Koruyan Davalarla 258
1. Nitelikleri Bakımından 259
2. Konusu Bakımından 259
3. Hukuki Olguları Bakımından 259
4. Dava Süreleri Bakımından 260
5. Kararın Niteliği Bakımından 260
B. Mülkiyet Hakkına Dayanan İstihkak Davası İle 261
1. Konu Bakımından 262
2. Nitelikleri Bakımından 262
3. Hukuki Olguları Bakımından 263
4. İspat Bakımından 263
5. Süreleri Bakımından 263
V. İYİNİYETLİ ZİLYETLİK OLGUSUNUN HAKKI
KAZANDIRMASI 264
A. Genel Olarak 264
B. Emin Sıfatıyla Zilyetten İyiniyetli Edinim 265
1. Genel Olarak 265
2. Hukuki Olguları 267
a. Eşyayı Emin Sıfatıyla Zilyetten Kazanım 267
aa. Konusu 267
bb. Emin Sıfatıyla Zilyet Kavramı 268
cc. Zilyetlik Çeşitlerinde 271
dd. İrade Sakatlıklarının Zilyetliğin Devrine Etkisi 272
b. Yeni Zilyedin İyiniyetli Olarak Ayni Bir Hak Kazanımı 273
aa. Ayni Hak Kazanımı 273
bb. İyiniyetle Ayni Hak Kazanımı 275
c. Zilyedin Ayni Hak Kazandırma Yetkisinin Olmaması 278
3. Taşınır Rehninin İyiniyetli Kazanımı 279
4. Hukuki Sonucu 279
§ 10. HAKSIZ ZİLYEDİN SORUMLULUĞU 283
I. GİRİŞ 283
A. Yasal Düzenleme 283
B. Niteliği 284
1. Sebep Sorumluluğu Olması 284
2. Zilyetliğin İadesine İlişkin Yan Hukuki Sonuçları (Talepleri)
Düzenlemesi 284
3. Hükümlerin Özel Hüküm (Leges Speciales) Niteliği 285
a. Genel Olarak 285
b. Diğer Geri Verme Sebepleri ile Olan İlişkisi 286
aa. Sebepsiz Zenginleşme ile Olan İlişkisi 286
bb. Taleplerin Yarışması (Zilyetlik Hükümlerinin Mutlak
Önceliği) 287
4. Eşyanın İadesi Erteleyici Şartına Bağlı Talep Niteliği 289
II. HUKUKİ OLGULARI 291
A. Haksız Zilyetliğin Söz Konusu Olması 291
1. Genel Olarak 291
2. Sınırlı Ayni Hakta Haksız Talep 291
3. Alacak Hakkında Haksız Talep 292
4. Haksız İade Talebini Konu Alan Davalar 294
a. Taşınır Davası ve İstihkak Davası 294
b. Zilyetliğin Gaspı Davasında Uygulanmaması 294
c. Taşınmazlarda Hak Karinesinden Yararlanılarak Açılan
Davalarda 295
d. Haksız Zilyetliğe Yapılan Atıflar 295
e. Sözleşmeden Doğan İade Yükümlülüklerinde 295
aa. Sözleşmenin Geçersiz Olması 297
bb. Sözleşmenin Sona Ermesi 298
B. Haksız Zilyetliğin Hak Sahibinin Zararına Sebep Olması 300
III. HUKUKİ SONUÇLARI 301
A. Genel Olarak 301
B. İyiniyet Kavramı 301
C. Zamanaşımı Süresi 304
IV. İYİNİYETLİ HAKSIZ ZİLYEDİN (İADE SORUMLULUĞU) 306
A. Genel Olarak 306
B. İyiniyetli Haksız Zilyedin Eşyanın Varlığından veya Eşyayı
Alıkoymadan Sorumlu Olmaması 306
1. Var Olan Haliyle Eşyanın İadesi 306
2. Varlığına İnanılan Hakkın Sınırları İçinde Kayıptan, Yok
Olmadan ve Hasardan Sorumlu Olmama 307
3. Elden Çıkarmadan Sorumlu Olmama 307
a. Genel Olarak 307
b. Malvarlığına Giren Karşılıktan Sorumlu Olma 308
C. İyiniyetli Haksız Zilyedin Ürünlerden ve Kullanma Çıkarından
Sorumlu Olmaması 309
1. Genel Olarak 309
2. Yasal Kazanım Sebebi Oluşturması 310
3. Ürünlerin Mülkiyetinin Kazanımı 311
4. Üründen Sorumsuzluğun Sınırı: Haksız Zilyedin Varlığına
İnandığı Hak 312
D. Zorunlu ve Yararlı Giderlerin Tazminini Talep Hakkı 313
1. Genel Olarak 313
a. Gider kavramı 313
aa. Gider Yabancı Bir Eşyaya Yönelik Yapılmalı 314
bb. Gideri Oluşturan Ekonomik Kayıp Kesin Olmalı 314
cc. Gider Objektif Açıdan Sonuç Doğurmaya Elverişli Olmalı 314
dd. Gider Yapılan Malvarlığına İradi Olarak Bir Yük
Getirmeli veya Eksilmeye Sebep Olmalı 315
ee. Giderin Özel Bir Amaca Dayalı Olması 316
b. Gider Çeşitleri 316
aa. Genel Olarak 316
bb. Ayrım Ölçütü 317
cc. Zorunlu Gider 317
aaa. Kavram 317
bbb. Kıstas: Objektif Değerlendirme 318
dd. Yararlı Gider 319
aaa. Kavram 319
bbb. Gerçek Hak Sahibine Yarar Sağlamasının Gerekli
Olmaması ve Eşyanın Değerini Arttırması 319
ccc. Yararlı Gider Miktarının Belirlenmesi 321
ee. Diğer Giderler 321
c. İspat Yükü 322
d. Zorunlu ve Yararlı Giderlerin Tazmini 323
e. Zorunlu ve Yararlı Giderleri Dışındaki (Lüks) Giderlerin
Tazmin Edilememesi 326
aa. Genel Olarak 326
bb. Eşya İle Birleşen veya Eklenenleri Ayırıp Alma Hakkı 326
aaa. Genel Olarak 326
bbb. Hukuki Olguları 326
(1). Gider Yapılarak İadesi Gereken Eşyaya Bir Şeyin
Eklenmesi veya Birleşmesi 326
(2). İadesi Gereken Eşyaya Ayırmanın Zarar Vermemesi 327
(3). İade yapılacak Kişinin Ayrılacak Şeyin Giderlerini
Ödeme Teklifinde Bulunmaması 327
(4). Dürüstlük Kuralına Uygun Kullanılması 327
f. Giderlerin Tazmini 327
aa. Genel Olarak 327
bb. Zilyedin Elde Ettiği Ürünlerin Mahsubu 328
2. Eşyayı Geri Vermekten Kaçınma (Alıkoyma Hakkı) 329
V. KÖTÜNİYETLİ HAKSIZ ZİLYEDİN SORUMLULUĞU 331
A. Genel Olarak 331
B. Kötüniyetli Haksız Zilyedin Eşyanın Varlığından ve Alıkoymadan
Sorumluluğu 331
1. Genel Olarak 331
2. Sorumluluğun Kapsamı ve Kapsamının Belirlenmesi 332
a. Eşyanın Varlığının Uğradığı Zarardan 332
b. Eşyanın Devrinden veya Hakla Sınırlandırılmasından Doğan
Zarardan 333
c. Alıkoymaktan Doğan Zarardan 333
C. Kötüniyetli Haksız Zilyedin Ürünlerden ve Kullanma Çıkarından
Sorumluluğu 333
1. Genel Olarak 333
2. Elde Edilen Ürünlerden Sorumluluk 334
3. Elde Edilmesi İhmal Edilen Ürünlerden Sorumluluk 337
a. Kavram 337
aa. Subjektif Görüş 337
bb. Objektif Görüş 337
b. İhmal Edilen Ürünün Değeri ve Tazmini 338
4. Kullanım Yararından Sorumluluk (Ecrimisil) 339
a. Hukuki Dayanağı 339
b. Kullanma Yararının (Ecrimisilin) Belirlenmesi 340
D. Zorunlu Giderler Tazminatının Hak Sahibi İçin Zorunlu Olanlarla
Sınırlandırılması 341
E. Özel Durum: Eşyanın Kime İade Edileceğinin Bilinmememesi 343
KAYNAKÇA 345
KAVRAM DİZİNİ 357