İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER V
BÖLÜM 1
ŞİRKETLERİN KENDİ PAYLARINI GERİ ALIMI
KONUSUNA GİRİŞ
I-KENDİ PAYINI GERİ SATIN ALMA NEDENLERİ YA DA GÜDÜLERİ 4
a) Geri Plan 4
b) Teorik Açıklama ve Test Çalışmaları 8
c) Anket Çalışmalarında Belirlenen Nedenler 12
II- KENDİ PAYLARINI GERİ SATIN ALMA YÖNTEMLERİ 16
III- PAY GERİ EDİNİM FAALİYETLERİNİN DÜZENLENMESİ 18
a) Temel Düzenleme Alan ve Kuralları 19
b) Kıyaslamalı “Geri Alım Programları ile Yapılan Açık Piyasa İşlemeleri”
Kuralları 34
c) Pay Edinimleri İle İlgili Olarak Genel Düzenleme Çerçevesi 39
BÖLÜM 2
YABANCI HUKUK SİSTEMLERİNDE HALKA AÇIK ŞİRKETLERİN KENDİ PAYLARINI GERİ ALIMI
I - AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ’NDE ŞİRKETLERİN KENDİ
PAYLARINI EDİNİMİ 42
a) Şirketler Hukuku Kuralları 42
1) Model Business Corporation Act (MBCA) 42
2) Delaware General Corporation Law (DGCL) 44
b) Sermaye Piyasası Hukuku Kuralları 45
1) İçerden Öğrenenler Ticareti ve Rule 10b-5 45
2) Manipülasyon Karşıtı Kurallar ve Rule 10b-18 46
II - AVRUPA BİRLİĞİ DÜZENLEMELERİ 49
a) Şirketler Hukuku Düzenlemeleri 49
1) Kapsam 50
2) Kendi Payını Taahhüt Yasağı 52
3) Kendi Paylarını Edinme Kuralı 52
4) Kuralın İstisnaları 55
5) Payların Elden Çıkarılması 56
6) Paylara Ait Haklar 56
7) Bilançoda Gösterim 57
8) Rehin Olarak Kabul Etme 57
9) Yıllık Raporda Kamuyu Aydınlatma 57
10) Pay Edinimi İçin Finansal Yardım 58
b) Sermaye Piyasası Düzenlemeleri 60
1) Giriş 60
2) Com.Reg.2273/2003 62
3) “Regulation (EU) No 596/2014” Kuralları 66
III - ALMANYA’DA ŞİRKETLERİN KENDİ PAYLARINI EDİNİMİ 68
a) Genel Kural 69
b) Üçüncü Kişiler Yoluyla Pay Edinimi 71
c) Paya Bağlı Haklar 72
d) Payların Elden Çıkarılması 72
e) Kendi Paylarını Rehin Olarak Kabul Etme 72
f) Yaptırım 73
g) Finansal Yardım ve Dolanma İşlemleri 73
h) Güvenli Liman Kuralları 74
IV - BİRLEŞİK KRALLIK’DA ŞİRKETLERİN KENDİ PAYLARINI EDİNİMİ 74
a) Kendi Paylarını Edinim İle İlgili Düzenlemeler 75
1) Şirketler Hukuku Düzenlemeleri 75
1.a) Kendi Paylarını Edinim 76
i) Kendi Paylarını Edinimin Genel Kuralı 76
ii) Kuralın İstisnaları 76
iii) Yaptırım 77
1.b) Kendi Paylarını Satın Alma 78
i) Genel Kural 78
ii) Satın Alma Yöntemleri 78
ii.1) Pazardan Satın Alma 78
ii.2) Pazar-dışı Satın Alma 81
iii) Payları Satın Almanın ve Geri Çağırmanın Finansmanı 82
iv) Satın Alınan ve Geri Çağrılan Payların Tabi Tutulacağı Hüküm 84
v) Portföy Payları (Treasury Shares) 84
vi) Geri Çağrılabilir Paylar 85
2) Sermaye Piyasası Kuralları 87
2.1) Kotasyon Kuralları 87
2.1.a) Giriş 87
1) Kapsam 87
2) Menkul Kıymetleri Satın Almanın Genel Kuralı 87
3) İlişkili Taraftan Satın Alma 88
2.1.b) Kendi Sermaye Paylarını Satın Alma 88
i) % 15’den az satın almalar (LR 12.4.1) 88
ii) % 15 ve üstünde satın almalar (LR 12.4.2) 89
iii) Kamuya Açıklama 89
2.1.c) Kendine Ait Diğer Menkul Kıymetlerini Satın Alma 90
2.1.d) Portföy Payları 90
2.1.e) Kendi Paylarını Satın Alma Hakkında Sirküler 90
2.1.f) Yasaklanmış Dönem Tanımlaması 91
2.2 Güvenli Liman Kuralları 91
3) The Code 92
b) Finansal Yardım Yasağı 93
1) Kapsam 93
2) Finansal Yardım Kavramı ve Yasaklanmış Finansal Yardım Biçimleri 94
3) Finansal Yardım Yasağının İstisnaları 95
4) Finansal Yardım Yasağının Yaptırımları 96
BÖLÜM 3
SERMAYE PİYASASI HUKUKU AÇISINDAN HALKA AÇIK ŞİRKETLERİN KENDİ PAYLARINI GERİ ALMALARI
I - TÜRK TİCARET KANUNU AÇISINDAN ANONİM ORTAKLIKLARIN
PAYLARINI GERİ ALMASI- KISA BİR TARİHSEL BAKIŞ 99
II- SERMAYE PİYASASI HUKUKU AÇISINDAN KONUYA GİRİŞ 102
a) Terim Meselesi 102
b) Halka Açık Şirketlere Uygulanacak Kuralların Belirlenmesi 103
c) SPKn. Düzenlemesinin Kapsamı 106
i) Kişiler Açısından 106
Halka Açık Ortaklıklar 106
HAO ile Konsolide Edilen Ortaklıklar 107
Üçüncü Kişiler 109
Yatırım Ortaklıkları 110
Birleşme Amaçlı Ortaklıklar 110
Özel Kanunlarına Tabi Olan Ortaklıklar 111
ii) Araçlar Bakımından 111
Genel Olarak 111
Paylar 112
Paya Dönüştürülebilir veya Payla Değiştirilebilir Sermaye
Piyasası Araçları 113
Varantlar 114
iii) Geri Alım Yöntemleri Bakımından 116
iv) İşlemler Bakımından 118
III- GERİ ALIMDA UYULACAK İLKELER VE SINIRLAR 120
a) Temel İlke 121
b) Ortak Sayısı Açısından Kısıtlama 122
c) Parasal Kısıtlamalar 122
1. Sermaye Oranı Bakımından Kısıtlama 122
2. Dağıtılabilir Kâra Olan Oransal Kısıtlama 123
3. Finansal Duruma İlişkin Kısıtlama 124
d) Zaman Kısıtlamaları 125
e) Sınırlamaya Tabi Olmayan Edinimler 126
1) HAO’lar İçin Öngörülen Sınırlama Dışı Edinimler 127
i) Ödenmiş veya Çıkarılmış Sermayenin Azaltılması Çerçevesinde: 128
ii) Külli Halefiyet Kuralının Gereği Olarak 129
iii) Bir Kanuni Satın Alma Yükümlülüğü Nedeniyle 129
iv) Karşılıksız Olarak Edinme 129
v) Azınlık Haklarının Korunmasına Yönelik Olarak Alınmış bir SPKr.
Kararı veya Mahkeme Kararı Neticesinde 130
vi) Cebri İcradan veya Mahkeme Kararı İle Ortaklığın Alacağının
Tahsili Amacına Yönelik Olarak 130
vii) Kurulun İlgili Düzenlemeleri Uyarınca Ayrılma veya Ortaklıktan
Çıkarma/Satma Hakkının Kullandırılması 131
2) TTK’nda Belirtilmiş Olan Diğer Sınırlama Dışı İşlemler 132
IV - GERİ ALIM PROGRAMI İLE ALIM SÜRECİ 134
a) Geri Alım Programının Hazırlanması 134
b) Geri Alım Programının Unsurları 135
c) Geri Alım Programının Süresi 136
d) Genel Kurul Aşaması 137
e) Geri Alım Programının Uygulanması 139
1) Payların Geri Alımında Uygulanacak Yöntem 139
i) Açık Piyasa İşlemleri Yoluyla 139
ii) Gönüllü Pay Alım Teklifi Yoluyla 140
2) İşlem Yapılamayacak Haller ve İşlem Yapamayacak Kişiler 141
i) Ertelenmiş İçsel Bilgilerin Olması Halinde 141
ii) İçerdekiler ve İlişkili Kişlerin İşlem Yapma Yasağı 142
f) Geri Alım Programının Sona Ermesi 143
V- YAKIN VE CİDDİ BİR KAYIPTAN KAÇINMAK AMACIYLA
PAYLARIN GERİ ALINMASI 143
VI - FİNANSAL DESTEK YASAĞI 146
a) Giriş 146
b) Yasağın Konusu ve Kapsamı 148
VII - GERİ ALINAN PAYLARA İLİŞKİN HAKLAR 149
a) Giriş 149
b) Oy Hakları 150
c) Kar Payı 150
d) Yeni Pay Alma Hakkı 151
VIII - GERİ ALINAN PAYLARIN ELDEN ÇIKARILMASI VE İTFASI 152
a) TTK Kuralları Uyarınca Elden Çıkarma 152
b) SPKn. ve İkincil Düzenlemeler Uyarınca Elden Çıkarma 153
i) Sınırlamalar İçindeki Edinimler 153
ii) Sınırlamaları Aşan Edinimler 153
iii) Kurallara Aykırı Edinimler 154
iv) Geri Alım Programı Çerçevesinde Alınan Payların Elden
Çıkarılması 154
c) Geri Alınan Payların İtfası 155
IX – PAYLARIN GERİ ALINMASINDA BİLGİ SUİSTİMALİ VE PİYASA
DOLANDIRICILIĞI 156
X - GERİ ALINAN PAYLARIN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 158
a) Yedek Akçe Ayrılması 158
b) Muhasebeleştirilme 160
c) Finansal Tablolarda Gösterim 162
d) Yıllık Faaliyet Raporunda Gösterim 163
XI – ORTAKLIĞIN KENDİ PAYLARINI REHİN OLARAK KABUL
ETMESİ 163
XII – GERİ ALINAN PAYLAR VE VERGİ HUKUKU 169
XIII – KURALLARA AYKIRILIĞIN SONUÇLARI VE YAPTIRIM
SORUNU 171
a) Özel hukuk açısından sonuçlar ve yaptırımları 171
i) İşlemlerin Hukuki Sonuçları 171
ii) Sorumlular 174
iii) Sorumluluğun Kapsamı 175
iv) Pay Sahiplerinin Sorumluluğu 176
v) Üçüncü Kişilerin Sorumluluğu 177
vi) Genel Kurul 178
b) Kamu Hukuku Sorumluluğu 178
i) Giriş 178
ii) İdari Tedbirler 180
iii) İdari Para Cezası 180
iv) Ceza Sorumluluğu 181
iv.1. Güvenli Liman Kuralları 181
iv.2. Güveni Kötüye Kullanma 182
iv.3. Yasal Defterlerde, Muhasebe Kayıtlarında ve Finasal Tablo
ve Raporlarda Usulsüzlük 182
BÖLÜM 4
KISA BİR DEĞERLENDİRME VE BAZI DÜŞÜNCELER 183
DÜZENLEMELER VE DÖKÜMANLAR 189
KAYNAKLAR 199