İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER 3
TAKDİM 17
ÖNSÖZ 19
GİRİŞ 31
PARASAL USULSÜZ TEVDİ SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ
1
TERİMLERE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR: ÖDÜNÇ SÖZLEŞMELERİ (MUTUUM (TÜKETİM ÖDÜNCÜ KARZ) ve COMMODATUM (KULLANIM ÖDÜNCÜ ARİYET)) VE MEVDUAT SÖZLEŞMELERİ 39
KULLANIM ÖDÜNCÜ (ARİYET-COMMODATUM) SÖZLEŞMESİ 39
TÜKETİM ÖDÜNCÜ (KARZ-MUTUUM) SÖZLEŞMESİ 40
SAKLAMA (VEDİA) SÖZLEŞMESİ 41
MİSLİ MALLARIN TEVDİİ VEYA “USULSÜZ” TEVDİİ SÖZLEŞMESİ 42
2
USULSÜZ TEVDİİN EKONOMİK VE SOSYAL FONKSİYONLARI 43
PARASAL USULSÜZ TEVDİ SÖZLEŞMESİNDE TEMEL UNSUR 44
USULSÜZ TEVDİDE ASLİ EDİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNE AYKIRILIĞIN SONUÇLARI 46
PARASAL USULSÜZ TEVDİ SÖZLEŞMESİNİN TEMEL UNSURLARINI (YÜZDE 100 KARŞILIK KOŞULU) TEYİT EDEN MAHKEME KARARLARI 48
3
USULSÜZ TEVDİ SÖZLEŞMESİ VE PARA ÖDÜNCÜ SÖZLEŞMESİ ARASINDAKİ TEMEL FARKLAR 49
HER BİR SÖZLEŞMEDE MÜLKİYET HAKLARI NE ÖLÇÜDE DEVREDİLMEKTEDİR? 49
İKİ SÖZLEŞME ARASINDAKİ TEMEL İKTİSADİ FARKLAR 50
İKİ SÖZLEŞME ARASINDAKİ TEMEL HUKUKİ FARKLAR 53
4
ROMA HUKUKU UZMANLARI TARAFINDAN PARASAL USULSÜZ TEVDİ SÖZLEŞMESİNE İLİŞKİN GENEL HUKUKİ İLKELERİN BULUNMASI 56
MENGER, HAYEK VE LEONI’YE GÖRE GELENEKSEL HUKUK İLKELERİNİN ORTAYA ÇIKIŞI 56
ROMA İÇTİHADI 59
ROMA HUKUKUNDA USULSÜZ TEVDİ SÖZLEŞMESİ 62
PARASAL USULSÜZ TEVDİ SÖZLEŞMESİNE EGEMEN OLAN
HUKUKİ İLKELERE YÖNELİK TARİHİ İHLALLER
1
GİRİŞ 71
2
YUNANİSTAN VE ROMA’DA BANKACILIK 74
TRAPAZITEI VEYA YUNAN BANKACILAR 75
HELENİSTİK DÜNYADA BANKACILIK 83
ROMA’DA BANKACILIK 85
HRİSTİYAN CALLİSTUS BANKASININ BATIŞI 86
SOCIETATES ARGENTARIAE 87
3
GEÇ DÖNEM ORTAÇAĞ’DA BANKACILAR 90
MEVDUAT BANKACILIĞININ AKDENİZ AVRUPASI’NDA YENİDEN DOĞUŞU 92
TEFECİLİĞİN KİLİSE HUKUKUNCA YASAĞI VE “DEPOSITUM CONFESSATUM” .94
ON DÖRDÜNCÜ YÜZYILDA FLORANSA’DA BANKACILIK 100
MEDICI BANKASI 101
ON DÖRDÜNCÜ VE ON BEŞİNCİ YÜZYILLARDA KATALONYA’DA BANKACILIK: TAULA DE CANVI 104
4
V. CHARLES İKTİDARINDA BANKACILIK VE SALAMANCA OKULU ÖĞRETİSİ 106
SEVILLA’DA BANKACILIĞIN GELİŞMESİ 107
SALAMANCA OKULU VE BANKACILIK İŞİ 111
5
BANKACILIĞI MEŞRULAŞTIRMAK İÇİN YENİ BİR TEŞEBBÜS: AMSTERDAM BANKASI. ON YEDİNCİ VE ON SEKİZİNCİ YÜZYILLARDA BANKACILIK 124
AMSTERDAM BANKASI 124
DAVID HUME VE AMSTERDAM BANKASI 127
SIR JAMES STEUART, ADAM SMITH VE AMSTERDAM BANKASI 129
İSVEÇ VE İNGİLTERE BANKALARI 132
JOHN LAW VE FRANSA’DA ON SEKİZİNCİ YÜZYIL BANKACILIĞI 134
RICHARD CANTILLON VE USULSÜZ TEVDİ SÖZLEŞMESİNİN HİLELİ İHLALİ 136
KISMİ REZERV BANKACILIĞINI YASALLAŞTIRMA GİRİŞİMLERİ
1
GİRİŞ 139
2
USULSÜZ TEVDİ SÖZLEŞMESİ İLE BORÇ VEYA ÖDÜNÇ SÖZLEŞMESİNİ DENK TUTMAK NEDEN OLANAKSIZDIR 142
KARIŞIKLIĞIN KÖKENLERİ 142
ANGLO-SAKSON HUKUK SİSTEMİNİN (COMMON LAW) HATALI ÖĞRETİSİ 147
İSPANYOL MEDENİ KANUNU VE TİCARET KANUNU’NUN
ÖĞRETİSİ 149
PARASAL USULSÜZ TEVDİ SÖZLEŞMESİNİ BORÇ VEYA ÖDÜNÇ SÖZLEŞMESİYLE DENK TUTMA GİRİŞİMİNİN ELEŞTİRİSİ 154
HER SÖZLEŞMENİN AYRI NEDENİ VEYA AMACI 155
ZIMNİ VEYA ÖRTÜLÜ ANLAŞMA KAVRAMI 159
3
UYGUN OLMAYAN BİR ÇÖZÜM: ERİŞİLEBİLİRLİK KAVRAMININ YENİDEN TANIMLANMASI 166
4
PARASAL USULSÜZ TEVDİ, GERİ ALIM ANLAŞMALI İŞLEMLER VE HAYAT SİGORTASI SÖZLEŞMELERİ 173
GERİ ALIM ANLAŞMALI İŞLEMLER 175
HAYAT SİGORTASI SÖZLEŞMELERİ DURUMU 178
KREDİ GENİŞLEME SÜRECİ
1
GİRİŞ 183
2
BANKALARIN ÖDÜNÇ SÖZLEŞMESİNDE GERÇEK BİR ARACI OLARAK ROLLERİ 187
3
BANKANIN PARASAL TEVDİ SÖZLEŞMELERİNDEKİ ROLÜ 193
4
BANKACILARIN VADESİZ MEVDUATLARI KULLANMALARININ YARATTIĞI ETKİLER: BİR BANKA VAKASI 197
KITA AVRUPASI MUHASEBE SİSTEMİ 198
İNGİLİZCE KONUŞAN ÜLKELERDE MUHASEBE UYGULAMALARI 206
YALITILMIŞ BİR BANKANIN KREDİ GENİŞLEMESİ VE MEVDUAT YARATMA KAPASİTESİ 212
ÇOK KÜÇÜK BANKA ÖRNEĞİ 219
TEK BİR TEKELCİ BANKA TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLEN KREDİ GENİŞLEMESİ VE YOKTAN YARATILAN MEVDUAT 221
5
KREDİ GENİŞLEMESİ VE BÜTÜN BANKACILIK SİSTEMİ TARAFINDAN YENİ MEVDUAT YARATILMASI 227
KÜÇÜK BANKALARIN OLDUĞU BİR SİSTEMDE BORÇ YARATILMASI 234
6
BİR KAÇ EK ZORLUK 239
GENİŞLEME BÜTÜN BANKALAR TARAFINDAN AYNI ANDA BAŞLATILDIĞI ZAMAN 239
BANKACILIK SİSTEMİNDEN PARA ARZINI ÇIKARMAK 245
MİNUMUM KARŞILIĞI GEÇEN REZERVLERİN TUTULMASI 248
DEĞİŞİK MEVDUAT TÜRLERİ İÇİN DEĞİŞİK REZERV KOŞULLARI 249
7
MEVDUAT YARATMA VE DAYANAĞI OLMAYAN KAĞIT PARA EMİSYONU ARASINDAKİ PARALELLİKLER 250
8
KREDİYİ KISMA SÜRECİ 259
KREDİ GENİŞLEMESİ VE İKTİSADİ SİSTEM ÜZERİNE ETKİLERİ
1
SERMAYE TEORİSİNİN TEMELLERİ 268
SÜBJEKTİF AŞAMALAR SERİSİ OLARAK İNSAN EYLEMİ 268
SERMAYE VE SERMAYE MALLARI 273
FAİZ ORANI 283
ÜRETİCİ YAPI 290
BAZI EK DEĞERLENDİRMELER 294
MİLLİ GELİR HESABINDA KULLANILAN ÖLÇÜLERE ELEŞTİRİLER 302
2
İHTİYARİ TASARRUFTAKİ ÖNCÜL BİR ARTIŞA BAĞLI OLARAK FİNANSE EDİLEN KREDİ ARTIŞININ ÜRETİCİ YAPI ÜZERİNDE ETKİSİ 308
İHTİYARİ TASARRUF SÜRECİNİN ÜÇ FARKLI GÖSTERGESİ 308
BORÇLARA YÖNLENDİRİLEN TASARRUFLARIN MUHASEBE KAYITLARI 310
TÜKETİCİ KREDİSİ İHRACI 311
İHTİYARİ TASARRUFUN ÜRETİCİ YAPIYA ETKİLERİ 311
BİRİNCİ: DEĞİŞİK ÜRETİCİ AŞAMALAR ARASINDAKİ YENİ KAR FARKLILIĞININ NEDEN OLDUĞU ETKİ 313
İKİNCİ: FAİZDEKİ DÜŞÜŞÜN SERMAYE MALLARININ PİYASA FİYATINA ETKİSİ 318
ÜÇÜNCÜ: RİCARDO ETKİSİ 321
SONUÇ: YENİ, DAHA SERMAYE YOĞUN BİR ÜRETİCİ YAPININ ORTAYA ÇIKIŞI 324
“TASARRUF PARADOKSUNA” TEORİK ÇÖZÜM 331
GERİLEYEN BİR EKONOMİNİN DURUMU 335
3
TASARRUFTAKİ BİR ARTIŞLA DESTEKLENMEYEN BANKA KREDİ GENİŞLEMESİNİN ETKİLERİ: AVUSTURYA TEORİSİ VEYA İŞ ÇEVRİMİNİN DOLAŞIM KREDİSİ TEORİSİ 337
KREDİ GENİŞLEMESİNİN ÜRETİCİ YAPIYA ETKİLERİ 337
PİYASANIN KREDİ GENİŞLEMESİNE DOĞAL TEPKİSİ 347
4
BANKACILIK, KISMİ REZERV ORANLARI VE BÜYÜK SAYILAR KANUNU 369
İŞ ÇEVRİMLERİ TEORİSİ ÜZERİNE EK DEĞERLENDİRMELER
1
NEDEN YENİ YATIRIMLAR REEL TASARRUF İLE FİNANSE EDİLDİĞİNDE (KREDİ GENİŞLEMESİ İLE YAPILMADIĞINDA) KRİZ OLUŞMAZ? 379
2
KRİZİN PATLAMASINI ERTELEME İMKANI: STAGFLASYON SÜRECİNİN TEORİK AÇIKLAMASI 381
3
TÜKETİCİ KREDİSİ VE ÇEVRİM TEORİSİ 386
4
KREDİ GENİŞLEMESİNİN NEDEN OLDUĞU YAPAY HIZLI BÜYÜMELERİN KENDİ KENDİNİ YOK EDEN YAPISI: “ZORUNLU TASARRUF”
TEORİSİ 389
5
SERMAYENİN BOŞA HARCANMASI, ATIL KAPASİTE VE ÜRETKEN KAYNAKLARIN YATIRIMLARA KÖTÜ BİÇİMDE DAĞITILMASI 392
6
BÜYÜK ÇAPLI İŞSİZLİĞİN NEDENİ OLARAK KREDİ GENİŞLEMESİ 396
7
MİLLİ GELİR HESABI İŞ ÇEVRİMLERİNDEKİ FARKLI AŞAMALARI YANSITMADA YETERSİZDİR 397
8
GİRİŞİMCİLİK VE ÇEVRİM TEORİSİ 399
9
GENEL FİYAT SEVİYESİ SABİTLEME POLİTİKASI VE EKONOMİ ÜZERİNDEKİ BOZUCU ETKİSİ 402
10
İŞ ÇEVRİMLERİNDEN NASIL SAKINILIR: EKONOMİK KRİZİN ÖNLENMESİ VE EKONOMİK KRİZDEN SONRA YENİDEN TOPARLANMA 408
11
ÇEVRİM VE ATIL KAYNAKLAR TEORİSİ: PATLAMANIN BAŞLANGIÇ AŞAMALARINDAKİ ROLLERİ 415
12
RESESYON SÜRECİNDE GEREKLİ KREDİ DARALMASI: “İKİNCİL BUNALIM” TEORİSİNİN ELEŞTİRİSİ 418
13
“MANİK DEPRESİF” EKONOMİ: GİRİŞİMCİLİK RUHUNUN KISITLANMASI VE TEKRARLAYAN İŞ ÇEVRİMLERİNİN PİYASA EKONOMİSİNE YARATTIĞI DİĞER NEGATİF ETKİLER 428
14
EKONOMİK DALGALANMALARIN BORSADA YARATTIĞI ETKİ 430
15
İŞ ÇEVRİMİNİN BANKACILIK SEKTÖRÜNDE YARATTIĞI ETKİLER 436
16
MARX, HAYEK VE EKONOMİK KRİZLERİN PİYASA EKONOMİLERİNE ÖZGÜ OLDUĞU GÖRÜŞÜ 438
17
İKİ EK GÖRÜŞ 443
18
ÇEVRİM TEORİSİ İÇİN AMPİRİK KANIT 444
SANAYİ DEVRİMİNDEN ÖNCE İŞ ÇEVRİMLERİ 447
SANAYİ DEVRİMİNDEN SONRA İŞ ÇEVRİMLERİ 449
KÜKREYEN YİRMİLER VE 1929 BÜYÜK BUNALIMI 453
1970’LERİN SONUNDA VE 1980’LERİN BAŞINDAKİ EKONOMİK
RESESYONLAR 459
AVUSTURYA İŞ ÇEVRİMİ TEORİSİNİN BAZI AMPİRİK TESTLERİ 463
SONUÇ 466
TABLO VI-1 ÜZERİNE NOTLAR 470
MONETARİST VE KEYNESYEN TEORİLERİN ELEŞTİRİSİ
1
GİRİŞ 473
2
MONETARİZMİN BİR ELEŞTİRİSİ 476
HAYALİ SERMAYE KAVRAMI 476
AVUSTURYALILARIN CLARK VE KNIGHT ELEŞTİRİSİ 480
PARANIN MİKTAR TEORİSİNİN MEKANİK MONETARİST VERSİYONUNUN BİR ELEŞTİRİSİ 484
RASYONEL BEKLENTİLER TEORİSİ ÜZERİNE KISA BİR NOT 494
3
KEYNESYEN İKTİSADIN ELEŞTİRİSİ 500
SAY’IN PİYASALAR KANUNU 502
KEYNES’İN KREDİ GENİŞLEMESİYLE İLGİLİ ÜÇ GEREKÇESİ 503
ÖZEL BİR TEORİ OLARAK KEYNESYEN ANALİZ 509
SERMAYENİN SÖZDE MARJİNAL ETKİNLİĞİ 510
KEYNES’İN MİSES VE HAYEK ELEŞTİRİSİ 512
KEYNESYEN ÇARPANLARIN ELEŞTİRİSİ 513
“HIZLANDIRAN” İLKESİNİN ELEŞTİRİSİ 518
4
MARKSİST GELENEK VE AVUSTURYA EKONOMİK ÇEVRİMLER TEORİSİ. NEO-RİCARDİYEN DEVRİM VE TEKNİKLERİN TERSİNE DÖNMESİ TARTIŞMASI 523
5
SONUÇ 527
6
HAYAT SİGORTASI ŞİRKETLERİ VE DİĞER BANKA OLMAYAN FİNANSAL ARACILAR ÜZERİNE EK 535
GERÇEK FİNANSAL ARACILAR OLARAK HAYAT SİGORTASI ŞİRKETLERİ 536
SİGORTA TAZMİNAT TUTARI VE PARA ARZI 541
GELENEKSEL HAYAT SİGORTASI İLKELERİNİN YOZLAŞTIRILMASI 543
DİĞER GERÇEK FİNANSAL ARACILAR: YATIRIM FONLARI, HOLDİNGLER VE YATIRIM ŞİRKETLERİ 545
KREDİ SİGORTASI HAKKINDA ÖZEL DEĞERLENDİRMELER 546
MERKEZ BANKACILIĞI VE SERBEST BANKACILIK TEORİSİ
1
BANKACILIK OKULUNUN KRİTİK ANALİZİ 550
BANKACILIK VE NAKİT GÖRÜŞLERİ VE SALAMANCA OKULU 550
BANKA PARASI ÜZERİNE SUNULAN BU FİKİRLERE İNGİLİZCE KONUŞULAN ÜLKELERİN TEPKİSİ 559
NAKİT OKULU VE BANKACILIK OKULU ARASINDAKİ TARTIŞMA 569
2
MERKEZ BANKASI SAVUNUCULARI İLE SERBEST BANKACILIK TARAFTARLARI ARASINDAKİ TARTIŞMA 575
PARNELL’İN SERBEST BANKACILIĞI DESTEKLEYEN SAVI VE MCCULLOCH VE LONGFİELD’İN YANITLARI 576
MERKEZ BANKACILIĞI VE SERBEST BANKACILIK ARASINDAKİ İHTİLAF İÇİN YANLIŞ BİR BAŞLANGIÇ 577
MERKEZ BANKASI KURULMASI YÖNÜNDE SAVLAR 579
SERBEST BANKACILIK SİSTEMİNİ SAVUNAN NAKİT OKULU TEORİSYENLERİNİN KONUMU 582
3
“SOSYALİZMİN İMKANSIZLIĞI TEOREMİ” VE ONUN MERKEZ BANKASINA UYGULANMASI 589
KURUMSAL BASKI VEYA GELENEKSEL YASAL İLKELERİN İHLALİNE DAYANARAK TOPLUMU KOORDİNE ETMENİN İMKANSIZLIĞI TEORİSİ .592
SOSYALİZMİN İMKANSIZLIĞI TEOREMİNİN MERKEZ BANKASI VE KISMİ REZERV BANKACILIK SİSTEMİNE UYGULANIŞI 593
SONUÇ: BANKACILIK MEVZUATININ BAŞARISIZLIĞI 611
4
ÇAĞDAŞ KISMİ REZERVLİ SERBEST BANKACILIK OKULUNA ELEŞTİREL BİR BAKIŞ 614
ANALİZİN HATALI DAYANAĞI: DIŞSAL DEĞİŞKEN OLARAK GÖRÜLEN İTİBARİ ARAÇ TALEBİ 618
KISMİ REZERVLİ SERBEST BANKACILIK SİSTEMİNİN TEK TARAFLI OLARAK KREDİ GENİŞLEMESİ BAŞLATABİLME OLASILIĞI 623
SERBEST BANKACILIKTAKİ “PARA DENGESİ” TEORİSİ, SADECE MAKROEKONOMİK ANALİZE DAYANMAKTADIR 625
TASARRUF KAVRAMI VE PARA TALEBİ KAVRAMI ARASINDAKİ KARIŞIKLIK 631
TARİHTEKİ SERBEST BANKACILIK SİSTEMİ ÖRNEKLERİYLE İLGİLİ PROBLEM 638
HUKUKİ SAVLARIN GÖZ ARDI EDİLMESİ 643
5
SONUÇ: MERKEZ BANKACILIĞI SAVUNUCULARI VE KISMİ REZERVLİ SERBEST BANKACILIK SAVUNUCULARI ARASINDAKİ YANLIŞ TARTIŞMA 649
BANKACILIK REFORMU ÖNERİSİ: %100 REZERV KOŞULU TEORİSİ
1
%100 REZERV KOŞULUNU DESTEKLEYEN MODERN TEORİLERİN TARİHİ 651
LUDWİG VON MİSES’İN ÖNERİSİ 652
FRİEDRİCH A. HAYEK VE %100 REZERV KOŞULU 657
MURRAY N. ROTHBARD VE %100 REZERV KOŞULUNU İÇEREN BİR SALT ALTIN STANDARDI ÖNERİSİ 661
MAURICE ALLAIS VE AVRUPA’NIN %100 REZERV KOŞULUNU SAVUNMASI 663
CHICAGO OKULUNUN %100 REZERV KOŞULUNU DESTEKLEME GELENEĞİ 665
2
BANKACILIK REFORMU İÇİN BİZİM ÖNERİMİZ 671
TEDAVÜLDEKİ PARAYI SEÇME ÖZGÜRLÜĞÜ 670
TAM BİR SERBEST BANKACILIK SİSTEMİ 673
SERBEST BANKACILIK SİSTEMİNDE TÜM AKTÖRLERİN GELENEKSEL HUKUK KURAL VE İLKELERİNE, ÖZELLİKLE DE, VADESİZ MEVDUATLAR İÇİN %100 REZERV KOŞULUNA UYMASI ZORUNLULUĞU 674
TÜMÜYLE SERBEST BİR TOPLUMUN FİNANSAL VE BANKACILIK SİSTEMİ NASIL OLACAKTIR? 675
3
ÖNERİLEN SİSTEMİN AVANTAJLARININ ANALİZİ 677
4
PARASAL REFORM ÖNERİMİZE YÖNELİK İTİRAZLARA CEVAPLARIMIZ .690
5
REFORM SÜRECİ VE ÖNERDİĞİMİZ PARA VE BANKACILIK SİSTEMİNE GEÇİŞ SÜRECİNİN EKONOMİK BİR ANALİZİ 714
BİRKAÇ TEMEL STRATEJİK İLKE 714
FİNANS VE BANKACILIK SİSTEMİNİN REFORM EVRELERİ 715
REFORMUN ÜÇÜNCÜ VE SONRAKİ EVRELERİNİN ÖNEMİ: DEVLET BORCUNUN VEYA EMEKLİLİK PRİMLERİNİN TAMAMEN ÖDENMESİ İMKANI 719
AVRUPA PARA BİRLİĞİNE BANKACILIK VE FİNANS TEORİSİNİN UYGULANMASI VE ESKİ DOĞU BLOKU EKONOMİLERİNDE FİNANSAL SEKTÖRÜN İNŞASI 728
6
SONUÇ: SERBEST BİR TOPLUMUN BANKACILIK SİSTEMİ 730
BİBLİOGRAFİ 737