İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ.. V
KISALTMALAR.. VII
İÇİNDEKİLER.. XI
BİRİNCİBÖLÜM
HUKUKKAVRAMI VE MEDENİ HUKUKA İLİŞKİN
GENELBİLGİLER
§1. HUKUKKURALLARININ SOSYAL DÜZEN KURALLARI İÇİNDEKİ YERİ VE DİĞER SOSYAL DÜZENKURALLARI İLE OLAN İLİŞKİSİ. 1
I. GENEL OLARAK SOSYAL DÜZEN KURALLARI. 1
II. HUKUK KURALLARI. 2
A. Hukukun Tanımı ve Amacı. 2
B. Hukuka İlişkin Temel Ayrımlar. 4
1. Pozitif(Olan) Hukuk - İdeal (Olması Gereken) Hukuk.. 4
2. YazılıHukuk - Yazılı Olmayan Hukuk.. 5
3. Maddi Hukuk -Yargılama Hukuku. 5
4. Maddi Hukuk - Uygulamave Yürürlük Hukuku. 6
5. Kamu Hukuku - Özel Hukuk. 6
a. Genel Olarak. 6
b. ÖzelHukuk Dalları 8
aa. Medeni Hukuk. 8
bb. Ticaret Hukuku. 8
cc. Fikri ve Sınai Mülkiyet Hukuku. 8
dd. Milletlerarası Özel Hukuk. 9
c. Kamu Hukuku Dalları 9
aa. Anayasa Hukuku. 9
bb. İdare Hukuku. 10
cc. Ceza Hukuku ve Ceza Yargılaması Hukuku. 10
dd. Devletler Genel Hukuku. 10
ee. Mali Hukuk ve Vergi Hukuku. 10
ff. Genel Kamu Hukuku. 11
d. Karma Hukuk Dalları 11
aa. İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku. 11
bb. Medeni Yargılama Hukuku. 11
cc. İcra ve İflas Hukuku. 11
6. İç Hukuk- Dış Hukuk.. 12
C. Hukuk Kurallarının Temel Özellikleri 12
1. HukukKurallarının Toplumsal Yaşamın Zorunlu Bir Sonucu Olması. 12
2. HukukKuralının Dışa Vurulmuş Davranış ve İlişkileri Düzenlemesi 13
3. HukukKurallarının Genel, Soyut, Sürekli ve Objektif Olması. 13
4. HukukKurallarının Maddi Bir Yaptırıma Bağlanmış Olması. 13
5. Her HukukKuralının Hukuki Olgu ve Hukuki Sonuçtan Oluşması. 15
III. HUKUK KURALLARININ DİĞER SOSYAL DAVRANIŞ KURALLARI
İLE OLAN İLİŞKİSİ VE BU KURALLARDAN FARKLARI. 17
A. Ahlak Kuralları ve Hukuk Kuralları Arasındaki İlişki 17
B. Etik Kuralları. 20
1. EtikKavramı. 20
2. Hukuk veEtik Arasındaki İlişki 22
3. Mesleki EtikKuralları. 23
4. HukukEtik Kuralları Düzenlemeleri 24
C. Din Kuralları ve Hukuk Kuralları Arasındaki İlişki 26
D. Görgü (Adab-ı Muaşeret) Kuralları ve Hukuk KurallarıArasındaki İlişki 27
§ 2. MEDENİ HUKUKA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER 29
I. MEDENİ HUKUK KAVRAMI. 29
II. TÜRKİYE’DE MEDENİ HUKUKALANINDA KANUNLAŞTIRMA
HAREKETLERİ. 30
A. Genel Açıklamalar. 30
B. Türk Medeni Kanunu.. 36
1. 743sayılı Türk Kanunu Medenisi 36
2. 4721Sayılı Türk Medeni Kanunu.. 37
3. 4722sayılı Türk Medeni Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun.. 42
4. Türk MedeniKanunu’nu Değiştiren Bazı Kanunlar. 44
a. 02.01.2003 Tarihinde Kabul Edilen 4778 Sayılı ÇeşitliKanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun 44
b. 30.07.2003 Tarihinde Kabul Edilen 4963 Sayılı ÇeşitliKanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun 44
c. 20.02.2008 Tarihinde Kabul Edilen 5237 Sayılı VakıflarKanunu. 45
d. 04.11.2004 Tarihinde Kabul Edilen 5253 SayılıDernekler Kanunu. 45
e. 03.07.2005 Tarihinde Kabul Edilen 5399 Sayılı TürkMedeni
Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun. 46
f. 04.05.2007 Tarihinde Kabul Edilen 5650 Sayılı TürkMedeni
Kanununda DeğişiklikYapılmasına Dair Kanun. 46
g. 31.03.2011Tarihinde Kabul Edilen 6217 Sayılı Yargı Hizmetlerinin Hızlandırılması AmacıylaBazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanun………………………………………………………....….46
h. 25.04.2013 Tarihinde Kabul Edilen 6462 Sayılı Kanunve Kanun
..... HükmündeKararnamelerde Yer Alan Engelli Bireylere Yönelik
İbarelerin Değiştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunve Kanun Hükmünde Kararnamelerde DeğişikYapılmasına Dair Kanun……………………47
ı. 06.02.2014Tarihinde Kabul Edilen 6518 Sayılı Aile ve Sosyal
PolitikalarBakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
HükmündeKararnameyle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde
Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına DairKanun…….………..….47
i. 30.04.2014Tarihinde Kabul Edilen 6537 Sayılı Toprak Koruma ve
AraziKullanımı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun...48
5.Anayasa Mahkemesince İptal Edilen Bazı Türk Medeni KanunuHükümleri
ve Anayasa Mahkemesinin İptalKararları……………………………………….....…48
6. 4721 Sayılı Kanuna Ek ve Değişiklik GetirenMevzuatın-Anayasa Mahkemesi KararınınYürürlüğe Giriş Tarihini Gösterir Liste……………………………………...49
C. Türk Borçlar Kanunu.. 50
1. 818sayılı Borçlar Kanunu.. 50
2. 6098sayılı Türk Borçlar Kanunu.. 52
3. 6101sayılı Türk Borçlar Kanununun Uygulanması ve Yürürlüğü Hakkında Kanun.. 58
D. TüketicininKorunması Hakkında Kanun.. 59
III. TÜRK MEDENİ KANUNU’NUN TEMEL ÖZELLİKLERİ. .61
A. Türk Medeni Kanunu’nun Laik Karakterli Olması. 61
B. Türk Medeni Kanunu’nun Çağdaş Nitelikte Olması. 61
C. Türk Medeni Kanunu’nun Genel Nitelikte Olması. 62
D. Türk Medeni Kanunu’nun Eşitlik İlkesini Benimsemesi 62
E. Türk Medeni Kanunu’nun Milli Nitelikte Olması. 62
F. Türk Medeni Kanunu’nun Devrimci Nitelikte Olması. 63
G. Türk Medeni Kanunu’nun Demokratik İlkeleri BenimsemişOlması. 63
H. Türk Medeni Kanunu'nun Hakime Geniş Takdir YetkisiTanıması. 63
İ. Türk Medeni Kanunu'nun Yazılı Oluşu.. 64
J. Türk Medeni Kanunu’nun Bireysel Çıkarlar ile SosyalDüşüncelere
DayananToplumsal Çıkarı Dengelemiş Olması. 64
IV. MEDENİ HUKUKUN KONUSU VE KAPSAMI. 64
A. Genel Açıklamalar. 64
B. Türk Medeni Kanunu’nun Kapsamı. 66
1. BaşlangıçHükümleri 66
2. KişilerHukuku.. 67
3. AileHukuku.. 67
4. MirasHukuku.. 68
5. EşyaHukuku.. 70
6. BorçlarHukuku.. 73
V. TÜKETİCİ HUKUKU.. 76
VI. MEDENİ HUKUKUN TÜRK BORÇLAR KANUNU İLE
İLİŞKİSİ VEMEDENİ KANUNUN DİĞER ÖZEL HUKUK
İLİŞKİLERİNE UYGULANMASI. 77
İKİNCİBÖLÜM
MEDENİHUKUKUN TEMEL KAVRAMLARI
§ 3. HAK KAVRAMI,HAKKIN KONUSU VE SAHİBİ 83
I. HAK KAVRAMI VE HAKKI AÇIKLAYAN TEORİLER.. 83
A. İrade Teorisi 84
B. Menfaat (Yarar) Teorisi 84
C. Karma Teori 85
II. HAKKIN KONUSU.. 85
III.HAKKINSAHİBİ………………………………………………...…..……………..86
§4.HAK AYRIMLARI. 89
I. DAYANDIĞI HUKUK DALINA GÖREHAKLAR.. 89
A. Kamu Hakları. 89
1. KoruyucuHaklar. 89
2. İstemeHakları. 89
3. KatılmaHakları. 89
B. ÖzelHaklar. 89
II. KONULARINA GÖRE HAKLAR.. 90
A. Genel Açıklamalar. 90
B. Konularına Göre Hak Ayrımları. 91
1. Malvarlığı Hakları. 91
a. Alacak Hakları 91
b. Ayni Haklar 93
aa. Ayni Hakkın Tanımı ve Unsurları 93
bb. Ayni Haklara Hakim Olan İlkeler 95
cc. Ayni Hak Çeşitleri: Mülkiyet Hakkı-Sınırlı AyniHaklar 99
aaa.Mülkiyet Hakkı 100
(1). Mülkiyet Hakkının Tanımı ve Kapsamı 100
(a). Bütünleyici Parça. 101
(b). Eklenti 103
(2). Mülkiyet Çeşitleri 104
(a). Malik Sayısı Bakımından. 104
(aa). Paylı Mülkiyet ve Tabi Olduğu
Hükümler 105
(bb). ElbirliğiMülkiyeti ve Tabi Olduğu
Hükümler 106
(b). Mülkiyete Konu Olan EşyanınNiteliği
Bakımından. 107
(aa). Taşınmaz Mülkiyetive Tabi
Olduğu Hükümler 107
(bb). Taşınır Mülkiyetive Tabi Olduğu
Hükümler 112
bbb. SınırlıAyni Haklar 113
(1). İrtifak Hakları 114
(a). Yararlanma Yetkisinin Kapsamı
Açısından. 115
(b). Yararlanma Yetkisinin TarzıAçısından. 115
(c). Hak Sahibinin Tayini Açısından. 116
(aa). Kişiye Bağlıİrtifaklar 116
(bb). Eşyaya Bağlıİrtifaklar 121
(cc). Diğer İrtifaklar 123
(2). Rehin Hakları 123
(a). Taşınmaz Rehni 124
(aa). İpotek. 124
(bb). İpotekli BorçSenedi 126
(cc). İrat Senedi 126
(b). Taşınır Rehni 127
(aa). Teslime BağlıRehin. 127
(bb). Bir Sicile TesciliZorunlu Olan Rehin. 128
(cc). Hapis Hakkı 129
(3). Taşınmaz Yükü. 131
c. Maddi Değeri Olan Yenilik Doğuran Haklar 131
d. Maddi Değeri Olan Fikri Haklar 132
2. Şahısvarlığı Hakları. 132
a. Genel Açıklamalar 132
b. Kişilik Hakkı Kavramı 134
c. Kişilik Hakkının Temel Özellikleri 135
d. Kişilik Hakkı Kapsamında Korunacak Değerler 136
C. Niteliklerine Göre Haklar. 141
1. Mutlak Haklar. 141
2. Nisbi Haklar. 144
a. Genel Açıklamalar 144
b. Nisbi Hak Ayrımları 147
aa. Alelade Nisbi Haklar 147
bb. Etkisi Kuvvetlendirilmiş Nisbi Haklar 147
3. Mutlak Haklar ile Nisbi Hakların Karşılaştırılması. 153
D. Kullanılmasının Etkisi Bakımından Haklar. 154
1. Yenilik Doğuran Haklar. 154
a.Kavram…………………………………………..………………...…..…154
b. Yenilik Doğuran HaklarınÇeşitleri 155
aa. Kurucu Yenilik Doğuran Haklar 155
bb. Bozucu Yenilik Doğuran Haklar 156
cc. Değiştirici Yenilik Doğuran Haklar 156
c. Yenilik Doğuran Hakların Ortak Özellikleri 157
aa. Şarta Bağlanamaması…………………...…………...…….…...…...157
bb. Kullanıldıktan Sonra Geri Dönülememesi 157
cc. Bir Kez Kullanılmakla Sona Ermesi 158
dd. Zamanaşımı Süresine Değil Hak Düşürücü Sürelere TabiOlması 158
2. Alelade Haklar. 158
E. Kullanma Yetkisi BakımındanHaklar. 159
1. Şahsen Kullanılması Zorunlu Haklar (Şahsa Sıkı Sıkıya Bağlı Haklar). 159
2. Şahsen Kullanılması Zorunlu Olmayan Haklar. 161
F. Bağımsız Olup OlmamaAçısından Haklar. 162
1. Bağımsız Haklar. 162
2. Bağlı Haklar. 162
G. Başkasına Devri Mümkün OlupOlmaması Bakımından Haklar. 163
§5. HAKLARIN KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ 165
I. HAKLARIN KAZANILMASI. 165
A. Aslen Kazanma.. 165
B. Devren Kazanma.. 165
1. Cüz’i Halefiyet. 166
2. Külli Halefiyet. 166
C. Tesisen Kazanma.. 167
II. HAKLARIN KAYBEDİLMESİ. 167
A. Hakların Mutlak ve NisbiKaybı. 167
B. Hakların İradi ve İrade DışıKaybı. 168
§6.HUKUKİ OLAY VE HUKUKİ FİİL KAVRAMLARI 169
I. GENEL AÇIKLAMALAR.. 169
II. HUKUKİ OLAY.. 169
III. HUKUKİ FİİL VE AYRIMLARI. 170
A. Genel Açıklamalar. 170
B. Hukuki Fiil Ayrımları. 171
1. Hukuka Aykırı Fiiller. 171
2. Hukuka Uygun Fiiller. 173
a. İrade Açıklamaları 173
aa. Hukuki İşlem... 173
bb. Hukuki İşlem Benzeri Fiiller 173
cc. Maddi Fiil 174
b. Bilgi (Tasavvur) Açıklamaları 176
c. Duygu Açıklamaları 176
§7.HUKUKİ İŞLEM KAVRAMI. 179
I. HUKUKİ İŞLEMİN TANIMI VEUNSURLARI. 179
II. HUKUKİ İŞLEMİN KURUCU UNSURLARI. 180
A. İrade Beyanı. 180
1. Kavram.... 180
2. İrade Beyanının Çeşitleri 181
a. Açık İrade Beyanı - Örtülü İrade Beyanı 181
aa.Açık İrade Beyanı 181
bb.Örtülü İrade Beyanları 182
aaa. Susma. 183
bbb. Bazıİradi Davranışlar 184
b. Varması Gerekli İrade Beyanı - Varması Gerekli Olmayanİrade
Beyanı 184
c. Vasıtalı İrade Beyanı - Vasıtasızİrade Beyanı …………….…........186
B. İrade Beyanının YöneldiğiSonucun Hukuk Düzenince Tanınması (Hukuki Sonuç). ...186
III. HUKUKİ İŞLEMİN GEÇERLİLİK UNSURLARI.......................................187
A. Tüm Hukuki İşlemlerde Aranan Unsurlar……………….………..…….…………...187
1. İrade Beyanında Bulunan Kişinin Ayırt Etme GücündenYoksunluğu Sebebiyle
Hukuki İşlem Ehliyetsizliği Bulunmamalı……….…………...…………….....….187
a. Fiil Ehliyeti 188
b. Fiil Ehliyetine Göre Ayrım... 188
aa. Tam Ehliyetliler 188
bb. Tam Ehliyetsizler 191
cc.Sınırlı Ehliyetliler 192
dd.Sınırlı Ehliyetsizler 193
2. Hukuki İşlemlerin Konusunun Hukuka, Ahlaka ve Kişilik
Haklarına Aykırı ve İmkansız Olmaması. 196
3. İrade Beyanı Muvazaalı (Danışıklı)Olmamalı. 196
4. Hukuki İşlemi Meydana Getiren İradenin SakatlanmamışOlması. 199
B. Bazı Hukuki İşlemler İçin ArananŞartlar. 200
1. Geçerlilik Şekline Uyulmuş Olması. 200
2. Hukuki İşlemi Yapan Kişinin Tasarruf Yetkisi Bulunmalı. 200
3. Sebebe Bağlı İşlemlerde Tasarruf İşlemine DayanakTeşkil Eden
Geçerli BirBorçlandırıcı İşlem Bulunmalı. 201
4. Aşırı Yararlanma Bulunmaması. 201
5. Genel İşlem Koşulları Genel İçerik Denetimine AykırıOlmamalı. 202
IV. HUKUKİ İŞLEMİN TAMAMLAYICI(ETKİNLİK) UNSURLARI. 203
V. HUKUKİ İŞLEM AYRIMLARI. 204
A. Hukuki İşleme Katılan KişiSayısı Yönünden.. 204
1. Bir Taraflı Hukuki İşlemler. 204
2. İki veya Çok Taraflı Hukuki İşlemler. 204
a. Sözleşmeler 205
b. Kararlar 206
B. Hukuki İşlemin SonuçlarınıDoğurduğu An Bakımından Hukuki
İşlemler. 208
C. Malvarlığına Yaptığı EtkiBakımından Hukuki İşlemler. 209
1. Borçlandırıcı İşlem.... 210
2. Tasarruf İşlemi 211
3. Kazandırıcı İşlem.... 213
a. Genel Olarak. 213
b. Hukuki Sebep. 214
c. Hukuki Sebep Çeşitleri 214
aa. İfa Sebebi (causa solvendi)………………………..……………….215
bb. Alacak Sebebi (causa credendi).. 215
cc. Bağışlama Sebebi(causa donandi) 215
dd. Diğer Sebepler 216
D. Sebebe Bağlı Olup OlmamasınaGöre Hukuki İşlemler. 216
VI. HUKUKİ İŞLEMİN GEÇERSİZLİĞİ. 218
A. Genel Açıklamalar. 218
B. Esnek Geçersizlik.. 219
C. Geçersizlik Türleri 220
1. Yokluk.. 220
2. Kesin Geçersizlik (Hükümsüzlük-Butlan). 223
a. Kavram ve Temel Özellikler 223
b. Kesin Geçersizlik Sebepleri 225
aa. Hukuki İşlemi Yapan Kişinin Ayırt Etme GücündenYoksunluğu
SebebiyleEhliyetsiz Olması 225
bb. Hukuki İşlemin Konusunun Başlangıçta İmkansız Olması 226
cc. Hukuki İşlemin Hukuka Ve Ahlaka Aykırı Olması 226
dd. Hukuki İşlemin Muvazaalı (Danışıklı) Olması 226
ee. Hukuki İşlem Geçerlilik Şekline Aykırı Olmalı 227
ff. Genel İşlem Koşullarında Genel İçerik Denetimine
AykırılıkBulunması 227
c. Kısmi Geçersizlik. 227
3. Yazılmamış Sayılma.. 228
4. Düzeltilebilir Geçersizlik-Bozulabilir Geçerlilik.. 232
5. Askıda Geçersizlik.. 234
ÜÇÜNCÜBÖLÜM
MEDENİHUKUKUN KAYNAKLARI VE UYGULANMASI
§8.MEDENİ HUKUKUN KAYNAKLARI 237
I. KAYNAK TERİMİNİN ANLAMLARI. 237
A. Yaratıcı Kaynaklar. 237
B. Yürürlük Kaynakları. 237
C. Bilgi Kaynakları. 238
II. MEDENİ HUKUKUN YÜRÜRLÜKKAYNAKLARI. 238
A. Medeni Hukukun YazılıKaynakları. 239
1. Kanunlar. 239
2. Kanun Gücünde Kararnameler. 242
3. Tüzükler. 243
4. Yönetmelikler. 244
5. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları. 244
B. Medeni Hukukun Yazılı OlmayanKaynakları (Örf ve Adet Hukuku). 244
1. Örf ve Adet Hukuku Kavramı. 244
2. Örf ve Adet Kuralının Uygulama Şartı: Kanunda BoşlukOlması. 247
a. Genel Açıklamalar 247
aa. Hukuk Kuralında Boşluk Bulunmaması Kuralı 247
bb. Kanunkoyucunun Bilinçli Olarak Susarak Hukuki Sorunu
ÇözümeKavuşturduğu Haller 248
b. Boşluk Kavramı 250
aa. KanunBoşluğu Türleri 252
aaa. Gerçek(Açık) Boşluk. 252
(1). Bilinçli Boşluk. 253
(2). Bilinçsiz Boşluk. 254
bbb. Gerçek Olmayan Boşluk. 254
c. Kanun Boşluğu BulunmasınınSonuçları 255
3. Örf ve Adet Hukukunun Unsurları. 256
a. Objektif (Maddi) Unsur:Süreklilik. 256
b. Manevi Unsur: Genel İnanış. 257
c. Hukuki Unsur: Devlet Desteği(Maddi Yaptırım) 258
4. Örf ve Adet Hukukunun Türleri 260
a. Ülkesel Örf ve Adet Hukuku - YöreselÖrf ve Adet Hukuku. 260
b. Genel Örf ve Adet Hukuku-Özel Örf veAdet Hukuku. 261
c. Adi (Alelade) Örf ve Adet Hukuku - TicariÖrf ve Adet Hukuku. 261
5. Örf ve Âdet Hukukunun Önemi ve Fonksiyonları. 262
a. Genel Açıklamalar 262
b. Örfve Adet Hukukunun Fonksiyonları 263
aa. Örfve Adet Hukukunun Tamamlayıcı Olması 263
bb. Örf ve Adet Hukukunun Yorumlayıcı Olması 264
6. Örf ve Adet Hukukunun Belirlenmesi ve Uygulanması. 265
C. Hakimin Yarattığı Hukuk.. 265
1. Genel Açıklamalar. 265
2. Hakimin Hukuk Yaratabilmesinin Koşulları. 269
a. Kanunda Boşluk Bulunması 269
b. Örf ve Adet Hukukunda Söz Konusu SomutUyuşmazlığa
Uygulanacak Bir Kuralın Bulunmaması 269
3. Hakimin Hukuk Yaratırken Başvurabileceği Yollar. 269
a. Kıyas Yolu ile Hukuk Yaratma. 270
b. Hukukun Genel İlkeleri ileHukuk Kuralı Koyma. 271
c. Doğrudan Doğruya Kural Koyma. 272
4. Hakimin Koyduğu Hukuk Kurallarının Niteliği 272
III. MEDENİ HUKUKUN YARDIMCI KAYNAKLARI. 274
A. Genel Açıklamalar. 274
B. Yardımcı Kaynaklar. 275
1. Bilimsel Görüş (Doktrin). 275
2. Mahkeme İçtihatları. 276
§9.MEDENİ HUKUKUN UYGULANMASI 279
I. GENEL AÇIKLAMALAR. 279
II. KANUNLARIN SÖZÜYLE VE ÖZÜYLE UYGULANMASI. 279
A. Genel Olarak. 279
B. Kanun Metninin Uygulanması. 280
C. Kanunun Sözüyle Uygulanması. 281
D. Kanunun Sözüyle ÖzününUyumsuzluğu.. 282
E. Kanunun Özüyle Uygulanması(Yorum). 283
1. Genel Açıklamalar. 283
2. Medeni Hukukun Anlam Bakımından Uygulanması. 284
a. Genel Açıklamalar 284
b. Yorum Çeşitleri 285
aa. Yorumu Yapan Makam Bakımından: Yasama Yorumu-
YargısalYorum-Bilimsel Yorum... 285
bb. Yorumun Kapsamı Bakımından: Daraltıcı Yorum-
Genişletici Yorum... 286
cc. Kabul Edilemeyen Yorum Metodu: Serbest Yorum Teorisi 287
c. Yorum Metotları 287
aa. Söze Göre Yorum Metodu. 288
bb. Sistematik/Mantıksal Yorum Metodu. 289
cc. Tarihi Yorum Metodu. 290
aaa.Sübjektif Tarihi (Kanun Koyucunun Hükmün
Konuluş Anındaki İradesine Göre) Yorum... 290
bbb.Objektif Tarihi (Kanun Koyucunun Hükmün
Uygulama Anındaki Farazi İradesineGöre) Yorum... 291
ee. Gerçekçi Yorum... 291
ff. Amaca Dayalı Yorum... 291
d. Yorum YaparkenYararlanılacak Araçlar (Elemanlar) 292
aa. Genel Açıklamalar 292
bb. Yorum Araçları/Elemanları 292
aaa. DilbilgisiElemanları (Kanunun Sözü ve Gramatik Yapısı) 292
bbb. SistematikElemanlar (Kanunun Sistematiği) 293
ccc. MantıkiElemanlar 293
eee. TarihiElemanlar (Kanunlaştırma Çalışmaları) 294
fff. Güncel Elemanlar 294
e. Hukuki Yorumun Temelİlkeleri 294
III. HUKUK KURALLARININ NİTELİKLERİ BAKIMINDAN
UYGULANMASI. .295
A. Genel Açıklamalar. 295
B. Hukuk Kurallarının NitelikleriBakımından Çeşitleri 296
1. Emredici Hukuk Kuralları. 296
2. Yedek Hukuk Kuralları. 297
a. Genel Açıklamalar 297
b. Yedek Hukuk Kurallarının Çeşitleri 298
aa. Tamamlayıcı Yedek Hukuk Kuralları 298
bb. Yorumlayıcı Yedek Hukuk Kuralları 299
3. Tanımlayıcı Hukuk Kuralları. 300
4. Düzen Kuralları. 301
IV. KANUNLARIN YER BAKIMINDANUYGULANMASI. .302
V. KANUNLARIN ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI. .302
A. Genel Açıklamalar. 302
B. Kanunların Geriye Yürümemesiİlkesi 303
1. Temel Kural 303
2. Kanunların Geriye Yürümemesi İlkesinin İstisnaları
(Kanunun GeriyeYürüdüğü Durumlar). 304
a. Kazanılmamış (Beklenen)Haklar 304
b. Kamu Düzeni ve Genel Ahlakaİlişkin Hususlar 306
c. Emredici Kurallara Aykırı Durumlar 307
C. Aynı Anda Aynı HususuDüzenleyen Birden Fazla Kanunun Bulunması
Durumunda Hukuk Kurallarının Uygulanması. 308
VI. MEDENİ HUKUKUNUYGULANMASINDA HAKİMİN
TAKDİRYETKİSİ. 310
A. Genel Açıklamalar. 310
B. Takdir YetkisininKullanılabilmesinin Şartları. 315
1. Kanunda Kural (Hüküm) İçi Boşluk Bulunmalı. 315
2. Kanun Hakime Takdir Yetkisi Vermiş Olmalı. 317
a. Takdir Yetkisinin Açıkça TanındığıHaller 318
b. Hükmün İfade Tarzının Takdir Yetkisine(Emrettiği) İşaret
Ettiği Haller 318
C. Hakim Takdir YetkisiniHukuka ve Hakkaniyete Uygun Kullanmalı. 319
1. Takdir Yetkisinin Dış Sınırları. 319
2. Takdir Yetkisinin İç Sınırları. 319
DÖRDÜNCÜBÖLÜM
İYİNİYETİNKORUNMASI
§ 10. İYİNİYETİN KORUNMASI İLKESİ 323
I. İYİNİYET KAVRAMI VE İYİNİYETİN KORUNMASININ
AMACI…………. 323
A. İyiniyet Kavramı. 323
B. İyiniyetin Rolü.. 326
C. İyiniyetin KorunmasınınSebepleri 327
D. İyiniyetin Hukuki Niteliği 328
II. İYİNİYETİN VARLIĞI İÇİN GEREKLİ KOŞULLAR.. 329
A. Hukuki Kuralsızlık/KuralEksikliği Bulunmalı. 329
B. Hukuki Eksiklik İlgili KişiTarafından Bilinmemeli 329
C. Bilgisizlik veya Yanlış BilgiSahibi Olma Mazur Görülebilir Nitelikte
Olmalı (GerekliÖzen Gösterilmiş Olmalı). 331
1. Mazur Görülebilme (Gerekli Özenin Gösterilmiş Olması). 331
2. Mazur Görülebilmenin (Gerekli Özenin) Ölçüsü.. 334
a. Olağan Ölçüt 334
b. Azaltılmış Ölçüt 334
c. Ağırlaştırılmış (Nitelikli) Ölçüt 334
III. İYİNİYETİN HUKUKEN KORUNMASININ KOŞULLARI. 335
A. Kanunun İyiniyete Sonuç Bağlamış Olması…………..……………..……………..…335
B. İyiniyetin Bizzat Kanunen KorunanKişide Mevcut Olması. 336
C. Kişinin Belirli Bir Zamandaİyiniyetli Olması. 337
IV. İYİNİYETİN KORUNMASININ HÜKÜM VE SONUÇLARI. ..337
A. Genel Açıklamalar. 337
B. İyiniyetin Hukuki Eksikliği Giderici Etkisi (Tam KorumaEtkisi). 338
1. Emin Sıfatıyla Zilyetten Taşınır Bir Mal Üzerinde AyniHak
Kazanımı. 339
2. İyiniyetin Borcu Sona Erdirmesi 340
3. Sahibinin Elinden Rızası Dışında Çıkan Para ve HamileYazılı
Senedinİadesinin İstenememesi 341
4. İyiniyetin İkinci Evliliğin Geçerli Olmasına Sebep Olması. 342
C. İyiniyetin Eksik Etkisi (KısmiKoruma Etkisi). 342
1. Tam Ehliyetsizlerle Yapılan İşlemler. 343
2. Rıza Dışı Elden Çıkan Taşınırları Elinde Bulunduranlar. 344
3. İyiniyetin Zamanaşımı Yolu İle Bir Malın Mülkiyetini
Kazandırabilmesi 346
a. Taşınır Bir Eşyanın MülkiyetininZamanaşımı İle
Kazanılması 346
b. Taşınmaz Bir Eşyanın MülkiyetininZamanaşımı İle
Kazanılması 347
4. İyiniyetin Tapu Siciline Güven İlkesi İle BirlikteTaşınmaz
MülkiyetiniKazandırması. 349
V. İYİNİYETİN İSPATI VE İYİNİYET KARİNESİNİN
ÇÜRÜTÜLMESİ. .351
A. İyiniyetin İspatı. 351
B. İyiniyet Karinesinin Çürütülmesi 352
BEŞİNCİBÖLÜM
DÜRÜSTLÜKİLKESİ VE HAKKIN KÖTÜYE
KULLANILMASI YASAĞI
§ 11. DÜRÜSTLÜKKURALI VE HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI
YASAĞI. 355
I. GENEL AÇIKLAMALAR.. 355
II. DÜRÜSTLÜK KURALININ HAKKIN KÖTÜYE
KULLANILMASIİLE İLİŞKİSİ. 358
III. HUKUKİ NİTELİĞİ. 366
IV. TEMEL ÖZELLİKLERİ. 366
A. GenelNitelikli İkincil (Tali) Bir Kural Olması. 366
B. EmrediciBir Kural Olması. 368
C. Hakim Tarafından Re’sen Nazara Alınması. 368
D. Objektif ve Tamamlayıcı Bir Role Sahip Davranış KuralıOlması. 369
V. DÜRÜSTLÜK KURALI İLE İYİNİYET ARASINDAKİ İLİŞKİ
VE FARKLAR 370
VI. DÜRÜSTLÜK KURALININ YORUMLAYICI VE
TAMAMLAYICIFONKSİYONU İLE UYGULAMA ALANI. 371
A. Genel Açıklamalar. 371
B. Uygulama Alanı: Hakların Kullanılmasında ve Borçlarınİfasında.. 372
C. Dürüstlük Kuralının Fonksiyonları. 373
1. Hukuki İşlemlerin (Sözleşmelerin) Uygulanmasında.. 373
a. Sözleşmenin Kurulmasında ve İradeBeyanının
Bağlayıcılığında Yorumlama Fonksiyonu. 375
b. Hukuki İşlemlerin (Sözleşmenin)Yorumlanması ve Tamamlanması
Fonksiyonu. 376
aa. Genel Açıklamalar 376
bb. Başlıca Yorum İlkeleri 378
c. Hukuki İşlemde (Sözleşmede) Yan Yükümlülüklerin
Tamamlanması Fonksiyonu. 380
d. Hukuki İşlemin (Sözleşmenin) Tahvilinde
(Dönüştürülmesinde) YorumlamaFonksiyonu. 381
e. SözleşmeninDeğişen Koşullara Uyarlanmasında Tamamlama
Fonksiyonu. 382
2. Dürüstlük Kuralının Davranışa Hukuki Sonuç Bağlayarak
Tamamlaması Fonksiyonu.. 386
a. Güven Sorumluluğu. 386
b. Sözleşme Öncesi Davranıştan Sorumluluk(Culpa in
Contrahendo) 388
3. Kanun Hükümlerinin Yorumlanmasında ve Boşlukların
DoldurulmasındaDürüstlük Kuralının Fonksiyonu.. 390
4. Kanuna Karşı Hilenin Önlenmesinde.. 391
VII. HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI YASAĞI. 392
A. Hakkın Kötüye Kullanılması Kavramı. .392
B. Hakkın Kötüye Kullanıldığından Bahsedebilmek İçin ArananKoşullar. 398
1. Hukuken Tanınmış Bir Hakkın Varlığı. 398
2. Hakkın Açıkça Kötüye Kullanılması. 398
C. Hakkın Kötüye Kullanılmasının Yaptırımı. 398
D. Hakkın Kötüye Kullanılmasının Düzeltici Fonksiyonu veUygulama Alanı. 400
1. Hukuk kuralındaki gerçek olmayan boşluğun doldurulması. 400
2. Hakkın Kötüye Kullanılmasının Düzeltilmesi 401
a.Genel Açıklamalar 401
b.Hakkın Açıkça Kötüye KullanıldığıHaller……………………….….…401
aa. Hakkın Haklı Bir Menfaat Olmamasına Rağmen
Kullanılması 401
bb. Hakkın Kullanılmasının Sağladığı Menfaat ileBaşkasına
VerilecekZarar Arasında Aşırı Oransızlık Olması 403
cc. Hakkın ŞokEdici veya Eziyet Verici Şekilde yada
GecikmişOlarak Kullanılması 404
dd. Karşı Tarafta Uyandırılan Güvene Aykırı Davranışta
Bulunulması(Çelişkili Davranış Yasağına Aykırılık) 405
ee. Hakkın Amacına Aykırı Kullanılması 406
ff. Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılmasında(Aralanmasında) 406
ALTINCIBÖLÜM
HAKLARINKORUNMASI
§ 12- HAKLARIN HAK SAHİBİ ELİYLE KORUNMASI 409
I. GENEL AÇIKLAMALAR.. 409
II. HAKLI SAVUNMA (MEŞRU MÜDAFA) 409
A. Kavram.... 409
B. Haklı Savunmanın Şartları. 410
1. Şahısvarlığı veya Malvarlığı Değerlerine Bir SaldırıOlmalı. 410
2. Saldırının Fiilen Başlamış veya Başlaması KuvvetleMuhtemel Olmalı. 410
3. Saldırı Hukuka Aykırı Olmalı. 410
4. Savunma Bizzat Saldırana Karşı Yapılmalı. 411
5. Saldırının Onunla Orantılı Savunma İle OrtadanKaldırılması
Zorunluluğu.. 411
C. Haklı Savunmanın Hukuki Sonucu.. 412
III. ZORUNLULUK (IZTIRAR) HALİ. 412
A. Kavram.... 412
B. Zorunluluk Halinin Şartları. 412
1. Kendisinin veya Başkasının Şahıs ve Malları İçin Açıkya da
Yakın Bir ZararTehlikesi Söz Konusu Olmalı. 412
2. Tehlike Malına Zarar Verilenden Kaynaklanmamalı. 413
3. Tehlike Üçüncü Bir Kişinin Mallarına Zarar Verilerek
Önlenmeli 413
4. Önlenmek İstenen Tehlike veya Zarar İle Üçüncü KişininMallarına
Verilecek ZararArasında Uygun Bir Denge Bulunmalı. 413
C. Zorunluluk Halinin Hukuki Sonuçları. 413
IV. KENDİ HAKKINI KORUMAK İÇİN GÜÇ KULLANMA.. 414
A. Kavram.... 414
B. Kendi Hakkını Korumakİçin Güç Kullanmanın Şartları. 414
1. Bir Hakkın Korunması Söz Konusu Olmalı. 414
2. Kolluk Gücünün Zamanında Müdahalesi Mümkün Olmamalı. 415
3. Hakkın Korunması İçin Başka Bir Yol Bulunmamalı. 415
4. Güç Kullanma Dengeli Olmalı. 415
C. Kendi Hakkını Korumak İçin Güç Kullanmanın HukukiSonuçları. 415
§ 13. HAKLARIN DEVLET ELİYLE KORUNMASI 417
I. DAVA KAVRAMI. 417
II.TALEP HAKKI VE DAVA HAKKI KAVRAMLARI VE
ARALARINDAKİİLİŞKİ. 417
A. Talep Hakkı. 417
B. Dava Hakkı. 418
III. DAVAÇEŞİTLERİ. 419
A. Davaların Etkileri Yönünden Çeşitleri 419
1. Eda Davaları. 419
2. Tespit Davaları. 419
3. Yenilik Doğuran Davalar. 419
B. Davanın Usuli Yönden Çeşitleri 420
1. Çekişmesiz Davalar. 420
2. Çekişmeli Davalar. 420
IV. DAVA TARAFLARI VE DAVALININ DAVRANIŞI. 422
A. Genel Açıklamalar. 422
B. Davalının Savunması. 424
1. Davalının İnkar Savunması. 424
2. Davalının İtiraz Savunması. 424
3. Davalının Def’ileri 425
4. İtiraz İle Def’i Arasındaki Farklar. 425
V. DAVADA İSPAT YÜKÜ VE İSPAT.. 426
A. İspat Kavramı. 426
B. İspat Yükü.. 428
1. Kavram.... 428
2. İspat Yükü Kuralı ve İstisnası. 429
a. Kural: Taraflardan Her Biri HakkınıDayandırdığı Olguların
Varlığını İspatla Yükümlüdür 429
b. DavadaTaraflardan Her Birinin Hakkını Dayandırdığı
OlgularınVarlığını İspatlaması Gerektiği Kuralının İstisnaları 432
aa. Çekişmesiz Olgular 432
aaa.Tarafların Anlaştıkları Olgular ve Özellikle İkrar
Edilen Olgular 432
bbb. HerkesçeBilinen Olgular 433
ccc. HakiminBildiği Olgular 433
bb. TMK m.6’den Farklı Olarak Kanunun İspat Yükünü Özel
Olarak Düzenlendiği Durumlar 434
cc. Kanuni Karine. 435
aaa. GenişAnlamıyla Kanuni Karine (Kanuni
Faraziye/Fiksiyon) 435
bbb. DarAnlamıyla Kanuni Bir Karine. 435
(1). Genel Açıklamalar 435
(2). Aksinin İspat Edilebilmesine Göre Kanuni Karine Türleri:
Adi Karine-Kesin Karine. 437
(a). Adi Karine. 437
(b). Kesin Karine. 438
(3). Maddi Karine. 438
(a). Genel Açıklamalar 438
(b). Fiili Karineden Farkı 439
VI. RESMİ SİCİL VE SENETLERİN İSPAT GÜCÜ.. 439
A. Genel Açıklamalar. 439
B. Resmi Sicille İspat. 440
C. Resmi Belgeyle İspat. 441
D. Resmi Sicil Ve Senetlerinde İspat Yükü ve Bu Delilinİspat Gücü.. 441
VII. CEBRİ İCRA.. 443
A. Genel Açıklamalar. 443
B. Cebri İcra Türleri 447
KAYNAKÇA……. 451
KAVRAM DİZİNİ…….......................................................................................................... 469